Kustvisie moet burgers betrekken bij besluitvorming
10 ZE
Plek voor 'De Molen' gezocht
Het bronzen beeld 'De Molen' van Wessel
Couzijn ligt al dertig jaar in Middelburg te
verstoffen. Hoogste tijd om het weer op
een sokkel in de stad te zetten.
Kapot. Gebroken.
Slachtoffer van nach
telijke cafégangers. Zo
gaat dat soms met
beeldende kunst in
de openbare ruimte. In 1988 werd
het kunstwerk van zijn sokkel ge
haald op de Nieuwe Burg in Mid
delburg. 'De Molen', zo heette
het bronzen beeld van Amster
dammer Wessel Couzijn (1912-
1984). Het raakte zoek. Gestolen,
werd nog even verondersteld. In
elk geval vergeten, verdwenen uit
het collectieve bewustzijn. Tot de
Middelburgse kunstenaar Ko de
Jonge (72) in 2015 navraag deed.
Toen bleek dat het kunstwerk op
geslagen lag in een loods van Ge
meentewerken.
Nu is De Jonge begonnen met
een actie om 'De Molen' weer een
plaats te geven in Middelburg.
Kunststichting Caesuur heeft zijn
initiatief opgepakt: in het kader
van het 800-jarig bestaan van de
stad vraagt de stichting of het
beeld van Couzijn weer op een
prominente locatie in de stad kan
worden geplaatst. Want, zegt de
stichting met De Jonge, „het is een
kunstwerk dat er in alle opzichten
echt toe doet."
Couzijn was een gerenommeerd
beeldhouwer. In i960 was de expo
sitie in het Nederlandse Paviljoen
op de Biënnale van Venetië vrijwel
volledig aan zijn werk gewijd. Hij
maakte begin jaren 50 voor Rotter
dam het Nationaal Monument
voor de Koopvaardij. Dat beeld
kwam in 1974 op de boulevard van
Vlissingen terecht. Kort daarvoor
had Middelburg zijn kunstwerk
'De Molen' aangekocht voor 17.500
gulden - nu 35.000 euro. Dat kreeg
een plaats op de hoek van de
Nieuwe Burg en de Groenmarkt,
vlakbij de Lange Jan, het hoogste
punt van Middelburg.
Ko de Jonge: „Begin jaren 70 was
de wederopbouw van het naoor
logse Middelburg voltooid. Om dat
te markeren werden er kunstwer
ken geplaatst in het stadscentrum.
Zo zie je in de Lange Delft nog al
tijd de strandstoelen van Guido
Metsers. Couzijn stamt uit de
zelfde tijd." Het bronzen kunst
werk werd officieel onthuld op 27
april 1972. De Jonge noemt het ab
stract: „Het heet 'De Molen', maar
het kan net zo goed 'De vlucht van
de vogel' heten."
Met alle uitsteeksels was het
Het is in alle
opzichten een
kunstwerk dat
ertoe doet
werk vooral op uitgaansavonden
een uitdaging voor cafégangers, die
eraan gingen hangen. In 1988 was
het zo ernstig beschadigd, dat de
gemeente besloot het weg te halen.
Restauratie en herplaatsing was
het idee. Maar daar stak Eerste Ka
merlid M.C. Verburg een stokje
voor met zijn plan voor een Wal-
cherse beeldenreeks ter herden
king van de inundatie en de stads
brand van Middelburg. In dat ka
der werd in 1990 op de Nieuwe
Burg het beeld 'Een gestolde her
innering' van Sigurdur Gud-
mundsson onthuld. De Molen van
Couzijn raakte in de vergetelheid.
Volgens De Jonge moet er in
Middelburg makkelijk een nieuwe
plek voor Couzijn te vinden zijn.
Cultuurambtenaar Wim Caljouw
laat weten dat eerst gekeken wordt
of het kunstwerk nog compleet is
en wat herstel kost. Pas dan komt
eventueel de nieuwe locatie aan de
orde.
Het beeld van Couzijn nu: kapot en opgeslagen, foto lex de meester
De afgelopen tijd hebben vele
duizenden Zeeuwen hun
zorgen geuit over de ontwik
keling van de kust en de kust-
bebouwing. Burgers lieten daarbij her
haaldelijk weten zich niet gehoord te
voelen bij beslissingen over grote pro
jecten. Aan de andere kant verwezen
bestuurders en gekozen volksvertegen
woordigers vaak naar eerder gemaakte
afspraken met ondernemers en pro
jectontwikkelaars. Bestuurlijke be
trouwbaarheid zou dan om een rechte
rug vragen en het doorzetten van plan
nen. Met de nieuwe kustvisie zijn de
ruimtelijke kaders sterk verbeterd en
aangescherpt. Zij geeft de aanzet tot
voortgaande ontwikkeling en her
structurering van de verblijfsrecreatie.
Die moeten met name plaatsvinden in
de badplaatsen, de bestaande verblijfs-
recreatiecomplexen en in een aantal zo
genaamde aandachtsgebieden. Dat gaat
over de inhoud. Over de manier waarop
wordt met geen woord gerept. De PvdA
vindt het belangrijk dat in de kustvisie
ook duidelijk wordt hoe burgers bij de
besluitvorming over toekomstige re
creatieprojecten betrokken worden.
Rumoer
In de afgelopen tien a twintig jaar werd
de procesgang van grote recreatiepro
jecten gekenmerkt door een lange
looptijd, trage voortgang en verande
rende plannen. Deze kenmerken zien
we terug in alle projecten waarover in
de afgelopen jaren rumoer ontstond
(Park Zeeduin Dishoek, Nollebos,
Zeeuwse Lagune, Brouwerseiland).
Vaak werden al in een vroeg stadium
overeenkomsten gesloten over de ka
ders en de voorwaarden van het plan.
Buren en burgers speelden nauwelijks
een rol. In de loop der tijd veranderden
de plannen ook vaak. Ze kregen een an-
Burenen burgers
speelden nauwelijks
een rol bij besluiten
over Zeeuwse
recreatieprojecten
der en vooral ook grootschaliger karak
ter. Het draagvlak bij partijen die eerder
instemden nam daardoor af. Belangrijk
is ook dat deze veranderingen vooral
binnenskamers gestalte kregen en dat
burgers en belangenorganisaties niet of
nauwelijks werden meegenomen in de
gedachtenvorming. Dat is vragen om
onrust en die heeft Zeeland dan ook ge
kregen, zoals we de afgelopen jaren
hebben gezien.
Het is van het grootste belang dat we
voor de ontwikkeling en de herstruc
turering van de Zeeuwse verblijfsre
creatie lessen leren uit de trage en po
lariserende procesgang van de afgelo
pen tien jaar. De provincie en gemeen
ten moeten in dit proces het voortouw
nemen en duidelijke afspraken maken
met ondernemers. Zij moeten er ook
voor zorgen dat burgers betrokken
worden en zich gehoord voelen. De
nieuwe Omgevingswet biedt hiervoor
een prima kader. De PvdA vindt dat de
contouren van zo'n aanpak niet mag
ontbreken in de kustvisie die binnen
kort wordt vastgesteld.
donderdag 2 februari 2017
Actie voor
kunstwerk
van Couzijn
ZV
'De Molen' van Wessel Couzijn op de Nieuwe Burg in Middelburg, vóór 1988. foto zb/beeldbank zeeland
Jan van Damme
Middelburg
-Ko de Jonge
In deze rubriek
Anton van Ha
peren.
Hij is lid van de
PvdA-fractie in
de Provinciale
Staten.
