M
'Verkiezingsuitslag heel eenvoudig te hacken'
3
Nederlandse moskeeën nemen maatregelen na schietpartij in Canada
Na de schietpartij in
een moskee in
Canada groeit de
angst onder moslims in
Nederland. Moskeeën
in de grote steden
sluiten de deuren
tijdens het gebed.
In Quebec opende (vermoedelijk)
één schutter zondagavond (Cana
dese tijd) het vuur in een moskee,
vlak na het avondgebed. Daarbij
vielen zes doden, allen afkomstig
uit Afrika, en acht gewonden. De
27-jarige student Alexandre Bisson-
nette is als verdachte opgepakt. Een
andere arrestant, Mohammed Belk-
hadir, is volgens de politie slechts
een 'getuige'. Over de motieven is
nog niets bekend.
Na de schietpartij besloten de As-
Soennah moskee in Den Haag, Es-
salammoskee in Rotterdam en de
Blauwe Moskee in Amsterdam om
tijdens het gebed de deuren te slui
ten. De Essalammoskee heeft daar
naast extra veiligheidsmaatregelen
genomen. In de hal zijn kluisjes
neergezet, waar bezoekers hun tas
moeten achterlaten. Ook worden
gelovigen strenger gecontroleerd.
„Niet om angst in te boezemen,
maar omdat het voor de alertheid
noodzakelijk is", zegt imam Azze-
dine Karrat.
De moskeeën maken zich al lan
ger zorgen om de toenemende
agressie. Ze vrezen dat de moslim-
haat in de aanloop naar de verkie
zingen op 15 maart alleen maar zal
toenemen.
De gemeenschap overlegt al enige
tijd met de Nationaal Coördinator
Terrorismebestrijding en Veilig
heid (NCTV) over extra veilig
heidsmaatregelen. Zo moeten de
gebedshuizen met camera's wor
den beveiligd en moet eigen perso
neel getraind worden om toezicht
te kunnen houden tijdens diensten.
Sneller
De plannen worden komende
maand gepresenteerd, maar de
Raad van Marokkaanse Moskeeën
Nederland (RMMN) wil dat na de
aanslag in Quebec de veiligheids
maatregelen versneld worden inge
voerd.
„Wij maken ons ernstige zorgen
over de veiligheid van moskeeën in
Nederland en wij roepen de mos
keeën op meer waakzaam te zijn
richting de verkiezingen", zegt
woordvoerder Said Bouharrou.
Tussen 2005 en 2015 kregen 175
moskeeën te maken met agressie en
geweld. De As-Soennah moskee
zegt 'met enige regelmaat' dreige
menten te krijgen. „De aanslag past
in een samenleving waarin steeds
meer islamfobie is", licht Abdelha-
mid Taheri toe. „Vorig jaar was er
nog een aanslag op een moskee in
Enschede en met de jaarwisseling
op een islamitische school in Am-
Het is niet langer de
vraag of de volgende
aan de beurt is, maar
wanneer
sterdam. Het is niet langer de vraag
of de volgende aan de beurt is, maar
wanneer."
Islamoloog en directeur van het
Fahm Instituut Anne Dijk herkent
zich wel in die angst. De Utrechtse
moslima voelt zich ook al een tijdje
wat minder veilig als ze over straat
gaat. „Ik ken veel moslims die ge
woon een goede baan hebben en
die goed meedoen aan de maat
schappij. Zij denken na bij elke stap
die ze zetten. En sinds ik zelf een
kind heb, kijk ik ook eerst drie keer
om me heen voordat ik oversteek.
Bij een stoplicht ga ik voortaan
achter de paal staan, om te voorko
men dat een auto zomaar ineens
kan uitwijken."
Maatregelen
De NCTV laat weten dat van een di
recte dreiging nog geen sprake is.
Extra maatregelen worden nog niet
genomen. „Politie en gemeenten
onderhouden intensief contact met
moskeeën om de situatie lokaal te
monitoren. Onlangs heeft de
NCTV hier nog extra aandacht voor
gevraagd bij gemeenten."
Edwin Bakker, als hoogleraar ter-
rorismestudies verbonden aan de
Universiteit van Leiden, raadt bo
vendien aan voorzichtig te zijn met
overhaaste conclusies na het voor
val in Quebec. „Is dit überhaupt ter
rorisme? Het kan ook een afreke
ning zijn of een interne vete. Totdat
daar meer over bekend is, is voor
zichtigheid geboden."
Met medewerking van Henk van
Gelder, Malou Seijdel en Sander Son-
nemans
Stemmen gaat sinds 2007 weer met
de hand nadat bleek dat stemcom
puters makkelijk te manipuleren
waren. Ook het tellen gaat met de
hand. Daarna wordt de uitslag ech
ter op een stembureau ingevoerd in
een computer en aan het hoofd
stembureau doorgegeven. Dat ge
beurt soms met verouderde of
slecht beveiligde computers, blijkt
uit onderzoek van RTL Nieuws.
Beveiligingsonderzoeker Sijmen
Ruwhof testte op verzoek van het
nieuwsprogramma de verkiezings-
software van Nederland. Volgens
hem is het voor kwaadwillenden
'kinderlijk eenvoudig' de verkie
zingsuitslag te beïnvloeden. „De
voornaamste dreiging zijn buiten
landse inlichtingendiensten die de
Nederlandse politiek naar hun
hand willen zetten. Maar de hac
kers kunnen ook Nederlandse bur
gers zijn die hun eigen partij willen
laten winnen."
Volgens Ruwhof gaat het mis zo
dra de handmatig getelde stemmen
worden ingevoerd in een computer.
„Een onbeschermd tekstbestand,
op een onbeschermde usb, gemaakt
op een onbeschermde computer,
wordt met de auto vervoerd naar
één plek. Daar worden alle usb-
sticks verzameld en allemaal in één
tekstbestand gestopt. Uiteindelijk
drukt iemand op de knop 'uitslag'
en wordt berekend wat de uitslag is.
Als niemand de uitslag van het pro-
i Hackers kunnen
ook burgers zijn die
hun eigen partij willen
laten winnen
gramma in twijfel trekt, dan is dit
gewoon de uitslag."
Volgens de Kiesraad is ons kies-
proces 'niet afhankelijk van soft
ware'. Omdat de papieren stemmen
worden bewaard, is alles altijd te
controleren. Ook wordt de zetelver
deling niet alleen met een pro
gramma maar ook met de hand be
rekend. Wel belooft minister Ro
nald Plasterk (Binnenlandse Za
ken) dat 'iedereen die betrokken is
bij het verkiezingsproces alert moet
zijn op hacken'.
Maar de Tweede Kamer is er min
der gerust op. „We zijn allemaal
bang voor bemoeienis van andere
mogendheden", zegt SP-Kamerlid
Ronald van Raak. „Er mag geen
greintje twijfel zijn over de eerlijk
heid van onze verkiezingen. Het is
gewoon heel dom als er op stembu
reaus met verouderde computers
wordt gewerkt. De minister moet
direct ingrijpen om dit gat te dich
ten.
dinsdag 31 januari 2017
Quebec, zondagavond:
schutter opent vuur op
bezoekers van moskee
tijdens avondgebed.
Canada
Aanslag wakkert angst
onder moslims aan
Karolien Koolhof
Rotterdam
A Bij de Essalammoskee in Rotterdam blijven de deuren dicht tijdens het gebed, foto frank de roo
Abdelhamid Taheri van de
As-Soennah moskee
De Kiesraad laat in de aanloop
naar de verkiezingen op 15
maart de programmatuur op
stembureaus extra controleren
om te voorkomen dat die mak
kelijk te hacken is. Software die
wordt gebruikt bij het berekenen
van de zetelverdeling wordt
doorgelicht door een gespeciali
seerd bedrijf.
Hans van Soest
Michelle Sakkers
Den Haag
