Ruiken of
iemand
dement
wordt
Traumabehandeling bij mensen met psychoses blijkt wél effectief
8
Reuktest
Ogen dicht en testen
wat het reukvermogen
is van afzonderlijk het
linker- en rechtergat.
Het is een in 2013 ont
dekte methode om de
achteruitgang van het
cognitieve vermogen te
meten. Sindsdien pro
beren wetenschappers
de reuktest verder te
verfijnen.
In de pogingen om de
mentie vroegtijdiger te
ontdekken heeft de
Universiteit van Penn
sylvania een volgende
stap gezet. Daar is een
test ontwikkeld die
onthult of iemand cog
nitief al licht achteruit
gaat, erger dan op basis
van de leeftijd mag
worden verwacht. In
doktersj argon heet dit
MCI, een voorstadium
van dementie.
Verdeeld over drie
groepen werden 728 ou
deren getest. Ze moes
ten 16 verschillende
geuren raden. Ook
voerden ze een cogni
tieve test uit. Werd
daarmee bij 75 procent
van de mensen MCI ge
constateerd, in combi
natie met de reuktest
liep dit aantal tot 87
procent op. Niels Prins,
neuroloog bij het
VUmc Alzheimercen-
trum in Amsterdam, is
enthousiast: „Hoewel
nog verdere stappen
nodig zijn, kan deze
eenvoudige screenings
methode van toege
voegde waarde zijn
voor huisartsen."
-Arnoud Kluiters
Kort of lang, iedereen is in zijn leven wel een periode
op zichzelf. Lien Hofman (101) uit Tilburg was de
laatste 25 jaar van haar leven weduwe. Hoewel blij
met elke dag, had ze steeds vaker momenten dat ze
het welletjes vond.
Veeleisend: „Ik ben snel tevreden.
Ook in mijn huwelijk ben ik niet
veeleisend geweest. Mijn man en ik
hadden wel eens meningsverschil
len, maar dat hoort bij een huwelijk.
Op die momenten kon ik hem wel
achter het behang plakken."
Koken: „O, dat deed ik zo graag. Ik
kookte vroeger vaak voor mensen.
Nu eet ik hier in Woonzorgcentrum
De Heikant wat de pot schaft. Vol
gens mijn dochter kan niemand zo'n
lekkere bal gehakt maken als ik."
Vrijheid: „Ik moet niet bedisseld
worden, houd graag de regie in han
den. Maar als je afhankelijk bent,
moet je hulp aanvaarden. Ik loop met
een rollator en rijd in een elektrische
rolstoel. Maar omdat ik nog helder
van geest ben, voel ik me vrij."
Ware liefde: „Mijn man Co. We zijn
zestig jaar getrouwd geweest. Toen
hij in zijn jonge jaren voor mijn deur
stond met een vriendje, was de keuze
al snel gemaakt. Co overleed op zijn
86ste. Dat verlies was enorm zwaar
na zoveel tijd samen."
Datingsite: „Ik heb geen computer,
dus dat wordt lastig. Maar was ik 65
geweest, dan had ik me misschien
wel ingeschreven, waarom niet? Maar
nu niet meer. De liefde is over en
wacht boven op me."
Flirten: „Niet nodig, dat deden man
nen wel met mij. Ik had vroeger veel
sjans. Op dansles werd ik altijd als
eerste gehaald. Co is in ons huwelijk
nooit jaloers geweest. Als nu een
man te dichtbij komt, zeg ik schert
send: 'Kijk uit hoor, want Co is er
ook.' Zo voel ik dat echt. Co is altijd
bij me."
Aanschuiven: „Dat doe ik makkelijk.
Maar ik heb geen zin om elke dag de
zelfde verhalen aan te moeten horen.
Ik lees dagelijks de krant en kijk tv, ik
houd wel van een goed verhaal."
Afknappen: „Ik kan niet tegen domi
nante mensen. Ook houd ik niet van
opscheppers. Ik zal ook nooit tegen
andere bewoners zeggen dat ik iets
beter kan dan zij. Ieder doet z'n best."
Geluk: „Dat ik een dochter en klein
kinderen heb. Als ze er zijn, knap ik
helemaal op. Contact houdt wakker.
Er zijn mensen die geen bezoek krij
gen, terwijl ze wel kinderen hebben.
Dat vind ik zielig."
Levenslessen: „Verdraagzaamheid.
Aandacht hebben voor de ander en
goed zijn. De ander altijd proberen
op zijn gemak stellen. Maar als ie
mand lelijk tegen me doet, doe ik
lelijk terug!"
Eenzaam: „Op die momenten krijg
ik een huilbui en blijf ik op mijn ka
mer. Dan denk ik aan vroeger en aan
alles wat niet meer is. Aan de mooiste
dag: toen ons kindje geboren werd.
En aan de slechtste: toen Co en mijn
ouders overleden."
Leven: „Elke dag is er eentje en daar
ben ik dankbaar voor. Maar soms
hoeft het voor mij niet meer. Dier
baren vallen weg en je wereld wordt
alsmaar kleiner. Je doet zo weinig,
je handen zijn stil. Daar zat vroeger
zo veel leven in."
Verwachtingen: „Heb ik niet meer.
Ik wacht af. Ik ben ook niet bang voor
de dood. Hopelijk sterfik in mijn
slaap, dat lijkt me fijn. Ik zal met een
rein geweten weggaan en verheug
me op het weerzien met Co."
TRAUMA
dinsdag 17 januari 2017
In Amerika is een
reuktest ontwikkeld
die het opsporen van
voorstadia van de
mentie vergemakke
lijkt. „Dit lijkt een wel
kome en aanvullende
screeningsmethode
voor vooral huisart
senpraktijken."
PZ
'De liefde wacht
boven op me'
Jeanette van Haasen
Op 29 december 2016, kort na dit
interview, koos Lien Hofman ervoor
het leven te verlaten. Dit interview
is met uitdrukkelijke instemming van
de familie gepubliceerd.
Onderzoek bij 13 ggz-in-
stellingen haalt een heilig
huisje onder behandelaars
omver: traumabehande
ling bij mensen met psy
choses blijkt wel effectief.
Seksueel misbruikt of ern
stig mishandeld? Zulke er
varingen vergroten niet al
leen de kans op psychoses,
mensen krijgen ook te
maken met een posttrau
matische stress stoornis
(PTSS). „Veel behandelaars
kijken weg en geven de
diagnose PTSS niet", zegt
David van den Berg, klinisch
psycholoog. Hij promoveert
vrijdag op onderzoek waar
aan 13 gzz-instellingen
meewerkten. „Behande
laars zijn bang om herinne
ringen op te rakelen. De
aanname is dat patiënten
een terugval krijgen. Het
gevolg is dat bij liefst 97
procent van deze mensen
een effectieve behandeling
uitblijft. Ze worden gene
geerd of moeten het doen
met pillen. Zo blijven ze in
een vicieuze cirkel." Het on-
Alleen pillen slikken is
geen goede remedie voor
traumabehandeling.
derzoek verspreidde 155
deelnemers over drie groe
pen: een deel volgde
EMDR-therapie, een ander
deel Exposure-therapie. Dit
zijn de meest beproefde
behandelingen bij getrau
matiseerde mensen. De
derde groep kwam op een
wachtlijst. Wat bleek: de
mensen in de twee behan-
delgroepen hadden een
sterkere afname van hun
klachten dan de mensen in
de derde groep. Zo'n 60
procent voldeed zelfs niet
meer aan de PTSS-criteria.
„Therapeuten moeten men
sen met psychoses niet
langer uitsluiten van deze
traumabehandelingen."
-Arnoud Kluiters
