7
Zwaar thema maar geen loodzwaar stuk
niet zo dat je het per se aan iemand
kunt zien. Dat is ook het verwar
rende, en een reden waarom men
sen denken dat het wel zal meeval
len. Als je je nog kunt aankleden en
je ligt niet de hele dag in bed, dan is
er toch niet zo'n groot probleem?
Voor mij is dat ook de drijfveer om
deze rol te spelen. Alles wat afwijkt
van het normale komt zo snel in een
verdomhoekje terecht, of er wordt
niet over gepraat. Maar openheid is
zó belangrijk. Dit stuk laat zien wat
er in iemand omgaat."
„Om me op deze rol voor te berei
den heb ik me 24 uur laten opne
men op een psychiatrische afdeling.
Ik wilde ervaren hoe het was. Met
een busje van de GGZ Vervoers
dienst werd ik thuis opgehaald.
'Heb je spullen mee waarmee je je
zelf iets kunt aandoen?' vroeg de
verpleger. 'Hoe voel je je, je bent dus
verward?' Ik schrok, ik dacht dat ze
niet wisten dat ik actrice ben en er
van uitgingen dat ik écht depressief
was. En ik durfde aanvankelijk niets
te zeggen. Maar de verpleger wilde
het gewoon realistisch laten overko
men.
Ook eenmaal in de kliniek werd ik
net zo behandeld als iedereen die
wordt opgenomen. Als je daar bin
nenkomt, mag je niets; je mag niet
naar buiten, niet de tuin in, niet
naar boven. Het is alleen toegestaan
te verblijven op je kamer of in de
ruimtes met toezicht. Pas na ver
loop van tijd mag je 'wobben': wan
delen onder begeleiding. En nog
weer later mag je in je eentje de tuin
in, of naar buiten als je bezoek hebt.
Ik hield het daar niet uit, ondanks
het feit dat de patiënten fantastisch
en heel open waren en de verpleeg
kundigen hun best deden om men
sen beter te maken en het goed te
doen voor hun patiënten, 's Avonds
zaten we met zijn allen binnen, en
voelde ik de spanning. Het voelde
onvoorspelbaar en dat vond ik eng."
„Emma zegt eigenlijk: ik word niet
beter. Ze ziet anderen wel opknap
pen, maar heeft zelf niet het gevoel
dat het beter gaat. Ze gaat alleen niet
dood. Dat is schrijnend, want ze
probeert er iets aan te doen, ze
neemt haar medicatie en slaapmid
delen, maar ze slaapt niet en het
gaat niet beter. Andere mensen mo
gen naar huis, maar zij zit daar nog
steeds.
Mijn oma, een leuke vrouw, heb ik
zowel manisch als depressief mee
gemaakt. Toen ik een jaar of veer
tien was, belandde ze in een depres
sie waar ze niet meer uitkwam. Ze
ven jaar lang zat ze alleen maar voor
zich uit te kijken en zei ze vrijwel
niets meer. Je kon totaal geen con
tact meer met haar krijgen. Het bi
zarre was dat toen mijn opa over
leed, ze manisch en energiek werd.
Door de spanning kwam ze ineens
uit haar depressie."
„Dat zegt de psycholoog tegen
Emma: 'We gaan je leren leven met
een depressie'. Maar leven met een
depressie? Dat is voor haar natuur
lijk niet de oplossing. Ze wil er niet
mee leren leven, ze wil béter wor
den. Het is een cruciale zin, omdat
het gaat over de acceptatie dat je een
ziekte hebt waarmee je kunt leren
omgaan, maar waarvan je misschien
nooit zult genezen.
Ze vertelden me op de PAAZ dat
negen van de tien mensen die er
weggaan, nog een keer terugkomen.
Heftig hoor. Dus sommige mensen
die niet genezen moeten leren leven
met hun depressie, zodat je ermee
kunt omgaan en het je niet steeds
helemaal overneemt."
PREMIERE
dinsdag 17 januari 2017
GO
M Yora Rienstra weet
door haar oma van
dichtbij wat een de
pressie kan aanrich
ten. FOTO LUKAS GÖBEL
Vrijheden zijn er op de PAAZ in alle
soorten en maten. De basisvrijheid
is: geen vrijheid.
Ik zit op de PAAZ en word niet
beter. Ik ga alleen niet dood.
Ik weet dat elke dag dat het goed
gaat, inhoudt dat het moment dat
ik weer afglij een dag dichterbij
komt.
Solo Stories maakt
kleinschalige thea
terproducties over
maatschappelijke
thema's, zoals
LEEF!, gebaseerd
op het boek van
Laura Maaskant
over kanker.
De nieuwe voorstel
ling PAAZ met Yora
Rienstra (foto) is
gebaseerd op de
autobiografische
bestseller van
Myrthe van der
Meer. Ze vertelt het
verhaal van de
jonge vrouw Emma,
die na een zware
burn-out wordt op
genomen op de
psychiatrische af
deling van het zie
kenhuis. Verwacht
echter geen lood
zwaar stuk - net als
het boek zal de
theaterbewerking
de nodige humor
bevatten.
De voorstelling is
van januari tot en
met april te zien in
zestig theaters in
het land, de pre
mière is op donder
dag 9 februari in de
Stadsschouwburg
in Utrecht.
MYRTHE «MEER
'CHIATRISCHtRW
