N
O
DE WEEK VAN PHLIPPEN
Belgische topman van ING
vertrekt naar bouwbedrijf
ui
20
Takeaway
Drie noordelijke provincies, Rotterdam,
Nijmegen, Noord-Brabant en
Limburg. Allemaal willen ze Tesla's
nieuwe 'gigafabriek' binnenhalen.
De kans dat topman Elon Musk voor
Nederland kiest lijkt echter uiterst gering,
zegt een internationale expert in locatiekeuze
Show -me- the - moneyWe
zouden het met z'n alien
moeten roepen bij elk ver
kiezingsdebat in de komende we
ken. Ik bedoel hier het geld dat wij
afdragen aan de staat voor straten,
scholen, ziekenhuizen en uitkerin
gen. Het gaat in totaal om 300 mil
jard euro. De afspraak bij de start
van onze democratie was dat wij
braaf belasting afdragen, als politici
ons vertegenwoordigen. Vertegen
woordigen betekent ook: ons over
tuigen van het feit dat zij scherp in
de gaten houden of al die uitgaven
effect sorteren. Wat gebeurt er met
ons geld, en had het beter gekund?
Die essentiële vraag niet beant
woorden is vragen om wantrou
wen. De politiek besteedt het re
kenwerk uit aan de Algemene Re
kenkamer. De nieuwe directeur
Arno Visser deed vorige week een
ontluisterende biecht in Elsevier:
'Het is bijkans onmogelijk te bepa
len of er zinnig, zuinig en zorgvul
dig met subsidie is omgegaan.'
Deze uitspraak is ontluisterend
omdat hij niet klopt! Er zijn moge
lijkheden om het precieze effect
van een overheidsbesteding te me
ten. Hoe kan het dat de Rekenka
mer daar niet van weet? Het pro
bleem is volgens mij, dat de Keken
kamer een totaalbeeld wil geven.
Dat is niet van deze tijd. Het gehele
stelsel van belastingbesteding is
een onontwarbare kluwen gewor
den. Doen of je dat in zijn geheel
kunt overzien is gebakken lucht
verkopen. Andere partijen in Den
Haag hebben allang sprongen in de
UI
goede richting gemaakt. Zo vraagt
het ministerie van Financiën bij
het uitdelen van belastinggeld bij
alle grote projecten een overzicht
van de verwachte kosten en baten.
Stel, we besluiten een deel van de
zorg bij specialisten weg te nemen
en die door huisartsen te laten uit
voeren. Het ministerie wil dan
eerst weten hoeveel extra kosten
huisartsen maken en of andere pa
tiënten daardoor minder aandacht
krijgen. Die kosten moeten opwe
gen tegen baten van extra tijd en
aandacht die een specialist heeft
voor zware gevallen.
Het hele stelsel van
belastingbesteding is
een onontwarbare
kluwen geworden
Het Centraal Planbureau onder
zoekt continu de effectiviteit van
beleid. Maar wie al jaren verder dan
wie ook vooruitloopt op de muziek
is Maarten Camps, de hoogste baas
van Economische Zaken. Camps
pleit er in het economenblad ESB
voor om gewoon klein te beginnen
en dan te meten en leren wat
werkt. Zo is er bijvoorbeeld het
probleem dat werknemers altijd
iets van sociale zekerheid opbou
wen, ook als ze het niet nodig heb
ben of niet willen. Zelfstandigen
daarentegen bouwen nauwelijks
sociale zekerheid op, terwijl som
migen het juist wél nodig hebben.
Hoe maak je effectief beleid waar
iedereen beter van wordt? Camps
zegt: begin gewoon ergens. Geef
zzp'ers standaard een sociale verze
kering met de mogelijkheid die
stop te zetten. Leer dan wie welke
keuze maakt en pas die inzichten
toe op werknemers.
Ik hoop dat de Rekenkamer eens
gaat praten met mensen als Camps,
want alleen zo krijgen we weer wat
vertrouwen in de overheid als hoe
der van ons geld.
BeterBed
Wereldhave
ACCUFABRIEK WERKGELEGENHEID
et stijgende verbazing
ziet bedrijvenadviseur
René Buck hoe regio's
of steden hengelen
naar de gunsten van de
Amerikaanse fabrikant van elektrische
auto's. Waar de locatiekeuze van be
drijven normaliter onder een zweem
van geheimzinnigheid plaatsvindt
('bij binnenkomst moet ik meteen al
lerlei non-disclosure overeenkomsten
tekenen') gebeurt dat bij Tesla in alle
openheid.
Tesla is dan ook geen conventioneel
bedrijf en ceo Musk geen gewone top
man. De maker van elektrische auto's
en batterijen is de meest bewierookte
onderneming op de planeet en Musk
wordt de Steve Jobs van deze tijd ge
noemd. De missie - geen verbrandings
motoren en een duurzame wereld -
spreekt universeel tot de verbeelding.
„Musk gebruikt die wetenschap nu
handig bij zijn keuze", zegt Buck die in
november een kantoor in Silicon Valley
opende om techbedrijven bij te staan
die de oceaan willen oversteken. „Het is
gratis reclame en hij kan betere voor
waarden bedingen."
Uiteraard spreekt die fabriek, die li-
thium-ion-accu's en wellicht ook auto's
gaat produceren, bestuurders vooral aan
om een andere reden: werkgelegenheid.
De Europese versie is een kopie van Tes
la's Gigafactory in de woestijn van Ne
vada. Alles aan het complex is groot: op
het vierkante kilometer grote terrein
werken straks 10.000 mensen. Zij ma
ken over enkele jaren meer accu's dan
de jaarlijkse wereldproductie in 2013 bij
elkaar. Zo kan Musk honderdduizenden
elektrische wagens per jaar van de lo
pende band laten rollen.
Paringsdans
Meteen nadat de Teslatopman dit najaar
zijn voornemen bekendmaakte, startte
een pan-Europese paringsdans. Inmid
dels buitelen Frankrijk, Duitsland, Fin
land, Portugal, Tsjechië, Hongarije en
Slowakije over elkaar heen met hun ge
flirt. In Portugal telt de Facebookgroep
'Bring Tesla Gigafactory to Portugal' ruim
40.000 leden. Begin januari bezocht de
Franse minister van economie Michel
Sapin Tesla's fabriek in Fremont. Vorig
jaar bood zijn collega Ségolène Royal al
grond aan bij de te ontmantelen kern
centrale in Fessenheim (Elzas).
In die stoet voegen de Nederlandse
kandidaten zich. Zowel Rotterdam, de
as Arnhem/Nijmegen als Noord-Bra
bant tonen belangstelling, terwijl Lim
burg eveneens aan een bidbook werkt.
Waar NedCars thuisprovincie echter in
stille diplomatie gelooft, begonnen
Groningen, Drenthe en Friesland hun
gezamenlijke lobby deze week in alle
openheid. „Met onze site en op Silicon
Valley gemikte twittercampagne trok
ken we binnen een etmaal 30.000
unieke bezoekers, onder wie talloze
techwerkers uit Californië", jubelt Ge
rard de Boer, baas van marketingbureau
Initio uit Groningen. In Rotterdam
maakt CDA-raadslid Turan Yazir zich
hard voor de fabriek. „Tesla kent de-
BRUSSEL De topman van ING
België, Rik Vandenberghe, stapt
eind februari op. Hij heeft volgens
de bank zijn ontslag ingediend, om
dat hij een aanbieding heeft gekre
gen van het grote Belgische bouw
concern Besix. Hij wordt daar de
hoogste baas.
Vandenberghe werkte meer dan
dertig jaar bij ING. Hij stond sinds
mei 2013 aan het hoofd van de Belgi
sche tak van de bank. „Ik vertrek
met een gerust hart, want ik weet
dat ik ING in goede handen achter
laat", liet Vandenberghe gisteren
weten.
ING is momenteel bezig met een
grote reorganisatie, waarbij in Bel
gië circa 3.500 banen worden ge
schrapt. De bank heeft het daarover
nog altijd aan de stok met de Belgi
sche vakbonden. Die verklaarden
eerder deze week voorlopig niet
meer verder te willen praten met de
directie. De bonden probeerden het
aantal ontslagen terug te dringen
door aan te sturen op werktijdver
korting voor het personeel, maar de
bank zag niets in dat voorstel. Ook
wordt het aantal kantoren in het
land fors gereduceerd. De Belgische
dochter loopt flink achter bij de ont
wikkeling van het elektronisch ban
kieren. ING benoemt binnen af
zienbare tijd de opvolger van Van
denberghe.
@sandraphlippen
Belastina
a.
Wat heeft die fintech
wat de bank niet heeft?
Na Jeroen Kremers is er
nu ook Joop Wijn die een
internationale grootbank
verruilt voor het kwikzil
veren fintech.
Beginnen beleggers
het verschil tussen reto
riek en beleid te zien?
De Amerikaanse beurs
koersen reageerden nau
welijks op de persconfe
rentie van de aanstaande
president Trump.
Sandra Phlippen is chef
van de economieredactie
O
zaterdag 14 januari 2017
GO
De Nederlandse
staat verkocht
voor 450
miljoen aan
aandelen in de
verzekeraar.
Weer een
jubeldag voor de
maaltijdbezorger,
die grootse
groeiplannen
presenteerde.
■IJL
Een van de
weinige nega
tieve uitschieters
op een verder
overwegend
positief Damrak.
m
Het bedrijf gaat
reorganiseren,
maar zegt niet
hoe, tot onvrede
van beleggers.
O
Gigastrijd
David Bremmer
Nijmegen
