'Het werk kostte me te veel
energie, dus uiteindelijk
heb ik de stoute schoenen
aangetrokken'
José Brand Frank van der Gaag Monique van Dorp Tjitske Loeffen
Veertig jaar gaf ze les op een basis
school. Nu, op haar 60ste, gaat
José Brand stoppen met
werken. Ze verheugt zich op de
vrijheid, maar vreest ook het
'zwarte gat'. „Wie ben ik als ik niet meer juf
José, maar gewoon José ben?"
Het lesgeven aan kleuters deed ze met liefde
en plezier. Maar de werkdruk in het basis
onderwijs, daar had ze geen zin meer in. Het
'gedoe' eromheen: de administratie, het bij
houden van alle veranderingen, het onder de
knie krijgen van de digitale systemen. Steeds
vaker kwam ze kapot thuis, niet meer in staat
om nog iets te doen. „Mijn man zei: 'Als het zo
moet, stop er dan alsjeblieft mee.' En ik vond
het ook tijd om einde
lijk eens rust en tijd
voor mezelf te nemen.
Dus heb ik de knoop
doorgehakt."
spijt zou krijgen van mijn beslissing? Val ik
niet in een gat? Tel ik nog wel mee als ik niet
meer werk? Dat soort gedachten bleven door
mijn hoofd spoken. Maar het werk kostte me
te veel energie, dus uiteindelijk heb ik de
stoute schoenen aangetrokken."
„Heel erg. Ik woon al mijn hele leven in Lei-
muiden. Ik ben er opgegroeid, heb op de
plaatselijke toneelvereniging mijn man Hans
ontmoet en in dit dorp hebben we onze twee
zoons grootgebracht. Blijven zitten waar je zit,
dat is zo'n beetje de rode draad in mijn leven.
Kiezen voor veiligheid, dan hoefje nooit iets
op te geven. Ik heb niet voor niets veertig jaar
op dezelfde school gewerkt. Toch ben ik ook
nieuwsgierig: hoe ziet je leven eruit als je het
roer omgooit? Want ik ken ook het gevoel van
benauwdheid, van verstrikt zijn in een vast
patroon. Maar de angst voor het onbekende
heeft me altijd tegengehouden."
„In de aanloop ernaartoe heb ik heel wat
keren alleen in de klas gezeten, nadat de
kinderen naar huis waren. Met tranen in mijn
ogen. De nacht voor het afscheid deed ik geen
oog dicht, zo nerveus was ik. En het was ook
heel emotioneel, maar wel echt een feestje. Er
was een erehaag, ik werd toegezongen, de
kleuters hadden allemaal een bloemetje bij
zich, ik kreeg koffie en taart, ging lunchen
met mijn collega's en toen mocht ik gaan. Dat
was wel even raar thuiskomen. 'Oké,' dacht ik,
'dit was het dan.' Maar het voelde goed."
„Ik ben een twijfelkont. 'Straks moet ik dit al
lemaal missen', dacht ik als ik voor de klas
stond. 'Wat ga ik met al die vrije tijd doen?' Ik
wist niet zeker of de nieuw verworven vrijheid
wel genoeg voldoening zou geven. Wat als ik
„Ja, nu heb ik de stap
gezet om te stoppen
met lesgeven en aan
mezelf te gaan wer
ken. Dat voelt als een
opluchting, maar tege
lijkertijd doodeng. Ik
zal toch geen huismus worden? Maar ik voel
de behoefte aan een nieuwe impuls, en ik ben
nog jong genoeg om van alles te willen. Met
mijn man op vakantie gaan, samen wielren
nen, zingen met mijn koor, mijn vriendinnen
en familie in het dorp opzoeken. Ik heb ook
het handwerken weer opgepakt. En ik ben erg
geïnteresseerd in mensen en hun psyche, dus
misschien ga ik wel cursussen volgen op dat
gebied. Er zijn genoeg manieren om mezelf te
verrijken, anders dan werk."
„Een zinvolle tijdsbesteding vinden. Tijdens
de training van David en Arjan hoop ik te ont
dekken waar ik voldoening uit kan halen als
ik niet meer werk. Wat maakt mij blij en ge
lukkig? Welke andere nuttige en goede dingen
kan ik doen in het leven? Hoe is het om mijn
eigen keuzes te mogen maken, niet meer ge
dicteerd door mijn werkomgeving, en lukt me
dat ook? Kortom, wie ben ik nou eigenlijk?
Ik hoop dat David en Arjan me zullen coachen
in mijn zoektocht naar wat ik zelf nu eigenlijk
wil. Ik ben heel blij dat ik geselecteerd ben
om het traject te volgen. Het is natuurlijk ook
een nieuw project, een tijdsbesteding op zich.
Nu heb ik iets om voor te gaan."
„Dat het me zal helpen mijn patroon te door
breken: kiezen voor veiligheid. Dat ik minder
snel van drukke en uitgelaten hyper-periodes
in depressieve buien verval. En dat ik conflic
ten niet meer uit de weg ga, want ik heb de
neiging om daar met een grote bocht omheen
te lopen."
„Bijvoorbeeld met mijn kinderen. Ik heb twee
zoons van 20 en 26 die allebei nog thuis
wonen. Ze vinden het wel prima zo, moeders
die kookt, de was doet en opruimt, en zelf zijn
ze nogal gemakzuchtig. Daardoor wil het nog
wel eens stormen hier in huis. Maar zeggen
dat het misschien tijd is om eens uit huis te
gaan, daar kan ik me steeds niet toe zetten."
„Die kunnen soms een paar maanden aanhou
den. Wat helpt is medicatie zodra ik het voel
aankomen, of mezelf naar de sportschool
slepen en daar alle rotzooi eruit zweten. Ik
maak er geen geheim van dat ik dit heb, maar
het is wel een vervelend ding in mijn leven.
Ontelbaar veel therapieën heb ik gevolgd,
waarbij ze m'n hele verleden overhoop haal
den, maar dat had niet veel effect. Hoewel het
nu wel milder lijkt te worden, want de laatste
twee jaar heb ik er geen last van gehad. Toch
is het een van de redenen dat ik me heb aan
gemeld voor het programma van David en
Arjan. Want hun invalshoek vind ik nieuw en
verfrissend: je hebt je leven in eigen hand en
moet er zelf iets van zien te maken."
magazine 39
Ben je bang voor verandering?
Vlak voor de kerst
vakantie heb je af
scheid genomen van
school. Hoe was dat?
Je hebt er lang over gedaan om de beslissing
te nemen.
Tot nu dan.
Wat is je doel voor 2017?
Wat verwacht je verder van het programma
van David en Arjan?
Conflicten met wie?
Vertel eens iets over die depressieve perio
des?
Volgende week in deze serie maken we
nader kennis met Frank van der Gaag.
WG
