f
8
Wat het overwinningsfeest van Hillary Clinton had
moeten worden, werd een rouwbijeenkomst.
Tanya Domi zag er vele dromen uiteenspatten.
Het enige wat we kunnen
doen om onze onvrede
te uiten, is de straat op.
Allemaal
o had Tanya Domi (62) zich de
avond van 8 november voorge
steld: het zou spannend zijn,
nagelbijten misschien, maar
feestelijk, met haar dierbaarste
I 'Hillary-vrienden' aan haar zijde
I en haar heldin pal voor haar neus
als het moment van de historische overwinnings-
speech daar was. Domi plakte voor de gelegenheid
campagnestickers op haar zwarte colbert, speldde
een blauw-rode H op de kraag en boekte een hotel
kamer in de buurt van het New Yorkse congres
centrum waar Hillary Clinton het podium zou be
klimmen. Zodat ze zich na een extatische avond
om vervoer naar huis niet hoefde te bekommeren,
en onbezorgd zou kunnen vieren dat het land ein
delijk een vrouwelijke leider kreeg. Zo liep het af
voor Tanya Domi en de andere topvrijwilligers op
de eerste rij, goede vrienden sinds Clintons cam
pagne in 2008.
Rond 2 uur 's nachts, als de uitslagen uit Penn
sylvania binnenkomen, slaat vriendin Helene
Ratner haar hand met Democratisch-blauw ge
lakte nagels vol ongeloof voor haar mond. Naast
haar geeft Domi de hoop op een wonder op. Ze
maant de fotografen om een vriendin verderop
met rust te laten - tranen zijn privé. Tot campag
nebuddy Jim Livesey uit Wisconsin dringt door
dat de 45ste president van de Verenigde Staten
Donald Trump heet, hoe zelfverzekerd hij die och
tend ook een button met afbeelding van Clinton
tussen een 4 en een 5 op zijn jasje bevestigde.
Dromen
Voor Domi verdampen op dat moment vele dro
men. Dat vrouwen er eindelijk écht bij gaan horen
en net als mannen ongestraft macht kunnen na
streven, bijvoorbeeld. Die vrouwelijke president
gaat nog wel even op zich laten wachten, want 'er
staat geen tweede Hillary Clinton klaar'. De homo
gemeenschap waar ze deel van uitmaakt, is zijn
voorvechters in het Witte Huis kwijt: de nieuwe
vice-president is tegen het homohuwelijk en wei
gerde een wet tegen homodiscriminatie te onder
tekenen. En zijzelf gaat niet naar Washington ver
huizen voor een baan in de regering-Clinton - iets
waar ze zich al voorzichtig op voorbereidde. Als
universitair docent Balkanstudies en Bal
kanexpert van Clintons werkgroep Eu
ropa en Rusland zou ze wel eens gevraagd
kunnen zijn voor een baan op het minis
terie van Buitenlandse Zaken. De don
derdag voor de verkiezingen zat ze nog
om tafel met het transitieteam dat alvast
de eerste stappen van campagne naar re
gering zette. Clinton zou nieuwe ener
gie moeten steken in Bosnië-Herzego-
vina, luidde haar advies. Het land dat is
ontstaan dankzij het vredesakkoord dat
echtgenoot Bill in 1995 in Dayton sloot,
is opnieuw gevaarlijk diep verdeeld
langs etnische lijnen. „Ik kan niet onder
woorden brengen hoe teleurgesteld ik
ben", zegt Domi zes weken later in haar
werkkamer aan Fifth Avenue in New York,
waar een selfie met Hillary Clinton in vier
voud aan de muur prijkt. Hillary-posters en
het Hillary-bureaublad op haar scherm getui
gen van jaren werk om Clinton in het Witte
Huis te krijgen.
Overtuigen
Domi en Ratner stopten na 2008 - het jaar waarin
Barack Obama de 44ste president van de Verenig
de Staten werd - eigenlijk niet meer met campag
nevoeren. Ze zamelden al geld in voordat Clinton
zich opnieuw kandidaat had gesteld, in de hoop
haar te overtuigen dat ze het moest doen. Op eigen
kosten reisde het duo het land door om het cam
pagneteam te helpen. „Het verlies is een persoon
lijke deceptie. Maar het is ook veel groter dan dat.
Het gaat om het land, om de wereld." Ze is onge
rust. Zuchtend staart ze naar haar Hillary-foto's,
schudt het hoofd zo nu en dan. „Stel je voor dat je
Litouwen bent, of Polen. Zou jij er dan gerust op
zijn dat Trump artikel 5 van het NAVO-verdrag
inroept en te hulp schiet op het moment dat Vladi
mir Poetin binnenvalt?"
Macho
Trumps gedweep met Rusland maakt haar bang,
zegt ze. En zijn houding doet haar aan Slobodan
Milosevic denken. De voormalige Servische oor
logspresident was evengoed een macho met auto
ritaire trekken, met dezelfde neiging om critici aan
te vallen met behulp van de media, observeert Ta
nya Domi. „Hij had het ook op moslims gemunt."
Als wetenschapper heeft ze zich voorgenomen zo
veel te schrijven als ze kan, om dat allemaal aan de
kaak te stellen.
Helene Ratner is vastbesloten de Democratische
partij in haar woonplaats in Pennsylvania weer
van de grond af op te bouwen en in lokale en tus
sentijdse Congresverkiezingen zoveel mogelijk te
genwicht te bieden aan het Trumpisme. „Maar
het worden vier moeilijke jaren", zegt Domi. „De
t Democratische partij is weggevaagd, heeft bijna
ft geen inspraak meer. Het enige wat we kunnen
B doen om onze onvrede te uiten, is de straat op.
A Allemaal."
Zwaar
B Vooral the day after is zwaar. Ze besluit de
toespraak waarin Hillary Clinton haar ver-
l lies erkent over te slaan, al had ze een uit-
I nodiging om aanwezig te zijn. „Ik kon het
niet aanzien." Vijf dagen later komen de
Tanya Domi,
tranen pas. Clinton spreekt het Childrens Defense
Fund toe. „Amerika is het waard", zegt ze. „Onze
kinderen zijn het waard. Geloof in ons land, vecht
voor onze waarden en geef nooit, nooit op." Als ze
dat hoort, zegt Tanya Domi, dringt het pas echt
door. Deze vrouw wordt nooit president, ook al
kreeg ze op 8 november de meeste stemmen.
Domi slaapt er slecht van. Pas begin december
kan ze de campagne en het verlies dat ze zo oneer
lijk vindt, beter van zich af zetten en komt er een
einde aan een maandenlange periode van slape
loze nachten. Begrijpen kan ze het nog steeds niet.
Hoe kon de vrouw die in haar ogen de best gekwa
lificeerde presidentskandidaat in de Amerikaanse
geschiedenis was, verliezen van een man die 'nog
nooit iets voor het algemeen belang heeft gedaan'?
„Hij heeft alleen zijn bankrekening gevuld, en die
van zijn kinderen. Spreekt in het vocabulaire van
een tienjarige. Dat hij won, doet me twijfelen aan
alles waar ik ooit zeker van was."
vrijdag 6 januari 2017
GO
Ik ben bana
aan all©s
Karlijn van Houwelingen
New York
vrijwilliger voor
Hillary Clinton
tijdens de verkie
zingscampagne: „Ik
kan niet onder woor
den brengen hoe te
leurgesteld ik ben."
Tanya Domi
