m
9
Als je niet aan die
lofzang op de
islam meedoet,
ben je een tokkie
aan die lofzang op de islam, op diver
siteit en de multiculturele samenle
ving ben je een tokkie: kwaadwillend
en dom."
Een andere reden dat het integra
tiedebat in Duitsland 'zo'n vijftien
jaar achterloopt', zegt Koopmans, is
dat Nederland de ervaring heeft van
de jihadistische moord op Theo van
Gogh. Tot aan de recente aanslagen
ging islamistische terreur aan de
Bondsrepubliek voorbij.
„Dat heeft ook te maken met de
moslimpopulaties in Duitsland. In
meerderheid zijn dit Turken en men
sen van de Balkan, relatief weinig
Arabieren. Maar dat laatste voordeel
heeft Angela Merkel met haar 'Wir
schaffen das' en de komst van meer
dan een miljoen mensen uit het
Midden-Oosten met één gebaar
tenietgedaan."
Het moet mogelijk zijn om over
ingrijpende beslissingen als Merkels
politiek van open grenzen vragen te
stellen, zonder van islamofobie en
racisme te worden beschuldigd,
vindt Koopmans. „Het is smakeloos
om te stellen dat aan Merkels handen
bloed zou kleven, maar je moet niet
doen alsof massa-immigratie iets is
dat een land zomaar overkomt. Het is
een keuze. Merkel mag zeker worden
verweten dat zij de grenzen van
Europa heeft opengezet zonder de
rest iets te vragen."
„Door partijen als de CDU/CSU en
de FDP word ik regelmatig geconsul
teerd. In de nieuwe Duitse integra-
tiewet zijn ook enkele adviezen van
mij terug te vinden."
In Koopmans' voorstellen ligt de
nadruk op verplichte inburgerings-
cursussen, het stellen van duidelijke
eisen voor het verlenen van perma
nente verblijfsvergunningen en bij
naturalisatie, en het handhaven van
de principes van de rechtsstaat.
„We moeten veel duidelijker defi
niëren wat de kern van de rechtsstaat
is. Nu is het enorm moeilijk om
migranten, die zonder papieren of
met valse identiteitsbewijzen zijn
binnengekomen, uit te zetten. En
wanneer afgewezen asielzoekers
worden teruggestuurd, schreeuwen
critici moord en brand over 'nazi
praktijken'. Dit soort verwrongen
gedrag ondermijnt juist de rechts
staat. Het is een gevolg van verkeerde
politieke beslissingen als hier zo veel
kwaadwillenden kunnen rondlopen,
die niet uitgezet kunnen worden. Dat
zijn misstanden die doden kunnen
kosten. Het is ook niet rechtsstatelijk
om iedereen maar binnen te laten en
daarmee gewetenloze mensensmok
kelaars in de kaart te spelen. Hoe kan
dat een 'Europese waarde' zijn?"
Onlangs waarschuwde Koopmans:
vertegenwoordigers van de 'elite'
moeten hun ivoren torens verlaten
als zij het populisme de wind uit de
zeilen willen nemen. Volgens de
hoogleraar zetten 'kosmopolieten',
die culturele en religieuze minder
heden met hand en tand verdedigen,
de dominante nationale cultuur - in
Nederland gesymboliseerd door
Zwarte Piet - veel te gemakkelijk weg
als 'achterlijk' en 'racistisch'.
„Ik vind de minachting waarmee
zij de meerderheid van de burgers
bejegenen schaamteloos en onbegrij
pelijk. Die constante krenking zit
veel mensen dwars. Die kosmo
polieten - politici, intellectuelen,
journalisten - hebben geen idee hoe
zeer zij andersdenkenden krenken
omdat ze geen enkele voeling met die
mensen hebben."
„Ik weet drommels goed hoe die leef
wereld eruitziet. Voor die mensen is
Nederland het referentiekader en een
baken van identiteit, houvast en be
scherming. In het buitenland ga je af
en toe eens op vakantie. Die wereld
staat mijlenver af van die van de
hoogopgeleide veelvliegers, voor wie
de geglobaliseerde wereld een prach
tige speeltuin is. Dat is de kloof tus
sen de elite en de gewone burgers
waar helaas de populisten van profi
teren."
Koopmans zegt 'helaas', want hij
ziet zichzelf als een ouderwetse
sociaaldemocraat. Hij wil niet in het
rechts-populistische kamp worden
getrokken. „De AfD vraagt me een
enkele keer om te komen spreken,
maar daar ga ik niet op in. Toen Wil-
ders mij eens fout citeerde, heb ik dat
ook direct rechtgezet. Het is tragisch:
als thema's zo beladen zijn als de is
lam, immigratie en integratie, is het
nauwelijks meer mogelijk om je in
het midden staande te houden."
„Nee, als je hier een rolletje kunt spe
len in het debat en eventueel bakens
kunt verzetten, bereik je zoveel meer
dan in Nederland."
Maar hoopvol is hij niet. „Je ziet dat
de onbuigzamen aan het langste eind
trekken. Radicalen stappen naar de
rechter als ze hun zin niet krijgen,
wij ergeren ons alleen. Mijn zoon
wilde voor zijn middelbare school
stage lopen bij een artsenpraktijk in
de multiculturele wijk Kreuzberg in
Berlijn. We kregen te horen dat er
voor hem geen plaats is wegens het
grote aantal islamitische patiënten
dat bezwaar heeft tegen jonge man
nelijke stagiaires. Een vriend van mij
werd met hetzelfde argument meer
maals geweigerd als sollicitant bij
kinderdagverblijven in Berlijn. Dat
is een subtiele vorm van islamise
ring. Hoe gaan onze 'zachte' samen
levingen het conflict winnen met
die hardere cultuur? Dat lukt alleen
als de westerse democratieën zich
veel weerbaarder gaan opstellen."
woensdag 4 januari 2017
GO
M Ruud Koopmans is hoogleraar in Berlijn. „Bonds
kanselier Angela Merkel mag worden verweten dat zij
de grenzen van Europa heeft opengezet zonder de rest
iets te vragen." fotoandreaschudowski
Hoe is uw contact met de politiek?
U komt zelf uit een laag opgeleid
milieu, u was de eerste uit uw fami
lie die ging studeren. Scheelt dat?
Denkt u wegens de tegenstand die
u in Duitsland ontmoet nooit aan
weggaan?
