3
ECONOMIE
Wonderlijke
omwenteling
Leverman
pro
2Le
Creuset
3L'atelier
du vin
Westerse ketens massaal hun pro
ductie naar China verplaatsten, kon
den ze met een spuitgietmachine en
een blik goedkope arbeiders snel veel
geld verdienen. Maar de tijd van de
echte boom is voorbij. Afnemers én
werknemers stellen nu meer eisen en
de concurrentie is groot.
Meedraaien
De volgende dag bezoeken we een
speelgoedfabriek waar ze een soort
Lego maken, maar uiteraard goedko
per. Hier ga ik een paar uur mee
draaien om te ervaren hoe het is om
onze goedkope spulletjes maken.
Als we de beveiligde toegang zijn
gepasseerd, rijden we over een onver
harde weg naar een wit fabrieksge
bouw van vier verdiepingen. Op de
begane grond bevindt zich de pro
ductieafdeling. Het ruikt er scherp
naar verhit plastic. Verdeeld over
twee ruimtes staan zo'n zestig spuit-
gietmachines. Aan de ene kant gaan
er gekleurde plastic korrels in en aan
de zijkant komen er bouwblokjes uit.
In een volgende ruimte is een
groepje arbeiders bezig de mallen op
te schuren en bij te vijlen. Elke onef
fenheid in de mal is later terug te
zien in het plastic, dus dat moet
grondig en handmatig gebeuren.
Achterin de fabriek staat een arbeider
korrels te verven in een soort grote
centrifuge. Om hem heen staan zak
ken met korrels in alle kleuren van de
regenboog.
We gaan met de trap omhoog en
bereiken een felverlichte hal waar de
bouwpakketjes worden geassem
bleerd. Vandaag is een partij straalja-
gertjes aan de beurt. Zo'n vijftig
mensen werken verdeeld over vijf lo
pende banden aan deze order. In Ne
derland kun je zo'n straaljager al voor
5 euro kopen, terwijl je voor de echte
van Lego snel meer dan het viervou
dige kwijt bent.
Ook hier is een deel van het werk
geautomatiseerd. Maar er zijn klusjes
die bij uitstek om mensenhanden
vragen. Zo zit aan elke band een
meisje met een stanleymes in rap
tempo blokjes bij te snijden.
Ik ga doosjes vouwen, ook echt
handwerk. Dat valt zwaar tegen. Het
tempo van mijn collega's is bij lange
na niet bij te benen. Na een paar
uurtjes flink zweten is het tijd voor
lunch en houd ik het voor gezien.
Ongelooflijk dat tientallen miljoe
nen Chinezen dit jarenlang volhou
den, vaak zes dagen per week, tien
uur per dag. Naarmate de welvaart
stijgt, zijn er wel steeds minder Chi
nezen die daar nog zin in hebben. De
fabrieken moeten zich inspannen om
arbeiders aan zich te binden.
Een goede lunch helpt daarbij. Zo
als elke werknemer krijg ik een goed
smakende rijsttafel in de kantine. Ze
hoeven daar niet extra voor te beta
len. Volgens Peter, de manager, moet
hij zijn circa tweeduizend arbeiders
Fabrieken
moeten hun
best doen om
arbeiders aan
zich te binden
meer dan het minimumloon betalen
omdat ze anders naar een andere fa
briek vertrekken. Veel arbeiders wo
nen nog in slaapzaaltjes op het fa
brieksterrein en zien hun kinderen
alleen tijdens de vakanties thuis op
het platteland. Als ze aan het einde
van de dag vrij zijn, springen de
meesten op hun fiets of scooter om in
de stad in van de avond te genieten.
Wal-mart
We reizen verder naar Dongguan.
Daar treffen we in het centrum een
modern, luxe winkelcentrum vol
westerse ketens: KFC, Pizza Hut,
Starbucks. En zelfs een Wal-Mart!
Het lijkt de wereld op zijn kop: deze
Amerikaanse supermarktketen die
'made in China' tegen wil en dank
groot maakte in de VS, stort zich nu
op de Chinese middenklasse.
woensdag 4 januari 2017
Nog geen 40 jaar gele
den verkeerde het Chi
nese volk in diepe ar
moede. Grote roergan
ger Mao had het land
weliswaar verenigd,
maar zijn dictatoriale
campagnes dreven de
economie naar de af
grond.
Na zijn dood in 1976
hervatte China de han
del met de rest van de
wereld. Mao's opvolger
Deng reisde naar de VS
om investeerders te lok
ken en zo begon de
grootste economische
aardverschuiving uit de
moderne geschiedenis.
Zo'n 300 miljoen Chine
zen behoren inmiddels
tot de middenklasse en
binnen enkele jaren zal
China de VS verslaan
als grootste economie
ter wereld. Het land is
hard op weg om ook
met zijn high tech de
wereld te veroveren. Zo
is de rakettechnologie
al bijna net zo ver als
die van de VS en Japan.
beschadigde de kurk
juist. Winnaar is de
Leverman pro van
Blomus. Een geavan
ceerde kurkentrekker
met een hefboom.
Een aluminium draai-
dop is natuurlijk het
makkelijkst. De wijn
wordt niet ondrink
baar door 'kurk' en er
kan geen lucht bij de
wijn zoals bij kunst
stof kurken. Nadeel
van een schroefdop is
de goedkope uitstra
ling.— Bart Rost
Type: Blomus.
Vanaf €39,95
Met weinig kracht
in vloeiende
beweging een
fles openen.
De duurste
uit de test.
Type: Unique 2-step
cork remover.
Vanaf €19,50
Lekker klein,
opent ook
bierflesjes.
Slechte kwaliteit
plastic.
Type: Twin blade
Bilame. Vanaf €32,00
Prachtig design.
Ergonomie,
materialen
en de prijs.
BRON CONSUMENTENBOND
A Roland Duong helpt
een paar uur mee met
speelgoeddoosjes
vouwen.
FOTO MICHEL COTTERINK
44
Volgende week: de gevolgen voor
milieu en gezondheid
