Routine
18
In Twistgesprek blikken we terug én vooruit op brandende
economische kwesties. Vandaag: transitiehoogleraar Jan
Rotmans en Jo Peters van de olie- en gasindustrie over het
klimaat en duurzaamheid.
15 jaar euro aflevering 2
Waar in de rest van het eurogebied 47 pro
cent van de mensen moeite heeft met de ko
perkleurige krengen, is dat in Nederland
maar 16 procent. Dat blijkt tenminste uit de
Eurobarometer, een jaarlijks onderzoek van
de EU naar de liefde tussen bevolking en be
taalmiddel. Mogelijk komt de Nederlandse
handigheid met de 5 cent-exemplaren door
de gelijkenis met de oud-Hollandse stuiver.
Echt reden om onszelf op de borst te klop
pen, is er ook niet: geen ander Europees volk
heeft zoveel moeite met het 20 cent-muntje
als het Nederlandse, blijkt uit hetzelfde on
derzoek. Hoe het ook zij: over het algemeen
zijn we er inmiddels wel aan gewend, aan die
euro. 97 procent kan prima met de briefjes
overweg (ook daarmee zijn we koploper),
75 procent met de muntjes.
Ondanks de problemen - met de Grieken
bijvoorbeeld, en met de banken - zegt 56
procent van de Europeanen nog altijd achter
de euro te staan. Dat is wel een stuk minder
dan in 2015, toen 61 procent nog instemmend
reageerde op de vraag of de euro goed was
voor zijn land. Qua steun voor de munt wijkt
Nederland niet veel af van het gemiddelde
van de andere landen.
En het omrekenen dan, van guldens naar
euro's, en andersom: dat was bij de overstap
ook zo'n crime. Rekenen met 2,20371, de offi
ciële wisselkoers van toen, was moeizaam.
Anno 2016 zegt nog maar 10 procent van de
Nederlanders de prijs van zijn boodschap
pen terug te rekenen naar de gulden. Een iets
grotere groep -17 procent - rekent alleen te
rug bij grote aankopen. Daarmee scoren we
qua aanpassingsvermogen een stuk beter
dan de Belgen, van wie bijna de helft nog
weieens omrekent. Zij kregen met de over
gang rekenkundig gezien ook wel een gro
tere schok te verwerken: de winkelprijzen in
francs waren ongeveer veertig keer die van
de euro. Een groot verschil. Eén troost voor
de zuiderburen: hun nationale team speelt
de laatste tijd stukken beter dan het onze.
Flitsen
Air France-
KLM
ING
Arcelor-
Mittal
Ze zijn generatie
genoten, maar ook
tegenpolen. Deze
krant zette
transitiehoogleraar Jan
Rotmans en Jo Peters
vandeNOGEPAaan
tafel voor een discussie
over klimaat en
duurzaamheid.
In de aanloop van hun gesprek lo
pen ze nog vriendelijk pratend
langs de E.on-gascentrale in hartje
Leiden, het decor van de middag.
Rotmans, al decennia strijdend te
gen fossiele energie; Peters die
voor Shell een leven in den
vreemde doorbracht en het ge
zicht is van de NOGEPA, de olie-
en gasindustrie in Nederland. „Ik
ga jou zo uitleggen waarom wij
mee kunnen helpen aan verduur
zaming", kondigt Peters alvast aan.
„Ik ben een en al oor", zegt Rot
mans. Aan tafel koelt het milde
klimaat snel af. Gaandeweg ont
spint zich een felle discussie over
de nieuwe Energieagenda van het
kabinet, het Parijse klimaatak
koord, Donald Trump, de toekom
stige rol van olie, gas en uiteraard
duurzaamheid.
Rotmans: „Binnen tien jaar valt
het fossiele verdienmodel weg. Ze
móeten wel meedoen."
Peters: „Marjan van Loon, de
nieuwe baas van Shell Nederland,
gelooft in duurzaam, er waait een
andere wind. Dit is hun Kodak
moment."
Rotmans: „Ben van Beurden (ceo
Shell, red.) zegt anders dat hij de
komende eeuw alles wil opbran
den. Van de 25 miljard dollar aan
JAN
jaarlijkse investeringen gaat min
der dan 1 procent naar duurzaam."
Peters: „Nu velden leegraken,
zeggen we: breek niet af, maar ge
bruik ze juist nuttig. Zeker nu er
de komende jaren veel windpar
ken bij komen. Als het hard waait,
kunnen we overtollige wind-
stroom op platforms omzetten in
waterstof en via leidingen aan land
brengen."
Rotmans: „Ik ben daar niet per se
op tegen. We hebben grote wind-
parken op de Noordzee nodig om
onze klimaatdoelen te halen."
Peters: „De Noordzee wordt dé
energietuin van Europa."
Rotmans: „Nu overdrijf je! Wind
molens zullen maar in een relatief
klein deel van onze energie voor
zien. De grootste opgave in de ko
mende energietransitie is duur
zame warmte. Onze kleinkinde
ren lachen later deze eeuw om die
grote parken."
Rotmans: „We hebben een top-
down energienet opgebouwd met
fossiele centrales die stroom leve
ren aan huizen, bedrijven en indu
strie. In de toekomst is het an
dersom: burgers wekken decen
traal stroom op en leveren vanaf
straat- en wijkniveau aan het net."
Peters: „Die ontwikkeling is in
derdaad gaande. De vraag is echter
wanneer dat grote volumes aan
energie gaat opleveren."
In de Energieagenda heeft minis
ter Kamp (Economische Zaken) de
duurzaamheidsambities vermeld
voor de jaren na 2023. Tegen die
tijd wordt pas r6 procent van alle
stroom groen opgewekt.
Peters: „Wij onderschrijven die
geheel. Zowel de volledig duur
zame toekomst als de 85 tot 90
procent C02-reductie in 2050."
Rotmans: „Kamp doet een aantal
goede dingen. Zoals benzinevrije
auto's in 2035. Ook ben ik blij dat
het kabinet nieuwe wijken niet
meer op het gasnet wil aansluiten
en bestaande wijken aardgasvrij
moeten worden. Tien jaar geleden
Toegegeven: op veel terreinen stel
len we binnen Europa weinig meer
voor - aan het laatste EK voetbal
deden we niet eens mee. Het Songfestival
en de Tour de France wisten we respec
tievelijk 41 en 36 jaar niet meer te winnen.
Maar in één ding zijn we onverslaanbaar,
Europees gezien: onze omgang met euro
muntjes van 5 cent.
- Sander van Mersbergen
Het Japanse Toshiba zag gisteren 17
procent van zijn beurswaarde verdampen.
De dagen ervoor was al een derde van de
waarde verloren gegaan door een miljarden
afschrijving op zijn nucleaire activiteiten.
De werkgelegenheid in de detailhandel
trekt verder aan. Uitkeringsinstantie UWV
voorziet 15.000 extra banen. „Hoewel er
banen verdwijnen in winkels, komt er in web
winkels juist weer werk bij", aldus Freek
Kalkhoven van het UWV.
O
vrijdag 30 december 2016
GO
Op de valreep is
de provider de
sterkste stijger
in de AEX.
De luchtvaart
combinatie ver
kocht de helft
van de aandelen
in cateringbedrijf
Servair.
De financiële
fondsen hadden
het zwaar in heel
Europa.
m
Het staalconcern
was de sterkste
daler onder de
hoofdfondsen in
Amsterdam.
o
Uitnodiging voor
begrafenis van
fossiele industrie
David Bremmer
Leiden
Om positief te beginnen: Shell
bouwt mee aan het nieuwe
Windpark Borssele.
Jan Rotmans (55) is
sinds 2004 hoogleraar
transitiekunde aan de
Erasmus Universiteit.
Hij heeft zo'n 250 pu
blicaties op zijn naam
staan en is oprichter
van ICIS, Urgenda en
Nederland Kantelt.
Jo Peters (57) is sinds
2012 secretaris-gene
raal van de Neder
landse Olie en Gas Ex
ploratie en Productie
Associatie (NOGEPA).
Hij werkte van 1983 tot
2015 voor Shell en was
D66-lid van Provinciale
Staten in Utrecht. Ook
heeft hij een consultan-
cybedrijfje.
De olie- en gasindustrie biedt
aan de infrastructuur op de
Noordzee te gebruiken voor
windparken.
Worden grote offshore windpar
ken overbodig?
Zijn jullie tevreden over de ambi
ties van het kabinet?
Op 1 januari is het vijftien jaar geleden dat
de euro zijn intrede deed als betaalmid
del. Optimisme ging in 2002 hand in hand
met grote vrees. Wat is er van
terechtgekomen? De komende dagen
blikken we terug en
vooruit.
Vandaag:
andere muntjes.
