mm
Tips voor de
schoonmoeder
te komen, ziet Eikelenboom in
haar praktijk. „Tips over hoe je de
kerstboom versiert of een diner
moet bereiden, zijn goedbedoeld,
maar niet erg prettig. Op een
gegeven moment wordt het de
schoondochter teveel en raakt ze
geïrriteerd. Dan ontstaat er al
snel ruzie, helemaal als de advie
zen zich uitbreiden tot het terrein
van de opvoeding. Een kind is je
kwetsbaarste bezit - als iemand
vindt dat jij op dat gebied iets
niet goed doet, komt dat keihard
binnen."
Cola en kalkoen
Jouw kinderen mogen gewoon
cola bij de kalkoen - maar als je
schoonmoeder er iets van zegt, ga
je toch aan jezelf twijfelen. Maar
hoe vermijd je dan dergelijke
conflicten rondom de opvoeding?
Het is zaak dat je hierover met je
partner een eenduidig standpunt
inneemt, aldus de familiethera
peut. Uiteindelijk is hij degene
die aan zijn familie duidelijk
moet maken: ik begrijp dat jullie
cola verderfelijk vinden, maar in
ons gezin doen we dit zó. Al zal
hem dat vanwege zijn loyaliteits-
gevoelens niet altijd makkelijk
vallen. „De loyaliteit van een kind
naar zijn ouders noemen we ver
ticaal," legt Eikelenboom uit. „Zij
hebben ervoor gezorgd dat jij er
bent. Als je niet oppast wint de
verticale loyaliteit het dus van de
horizontale, de loyaliteit die je
voelt ten aanzien van broer, zus of partner. Zo
mag je zelf wel klagen over de ellenlange ver
halen van je moeder aan de feestdis, maar als
je partner er iets van zegt, zitje meteen boven
op de kast."
De moeizame relatie tussen schoonmoeder
en -dochter is diepgeworteld. Ook in andere
culturen. In veel gemeenschappen waren of
zijn het de jongens die na het huwelijk in hun
vertrouwde omgeving blijven en de meisjes
die voorbestemd zijn bij hun echtgenoot en
zijn familie in te trekken. Tot wederzijds onge
noegen, helaas. 'Een schoondochter zal naar
haar ouderlijk huis terugrennen op blote
voeten', aldus een Armeens spreekwoord. 'Een
nieuwe schoondochter die het huis binnen
komt, is voor de schoonmoeder haar eigen
begrafenis', doen de Chinezen er nog een
schepje bovenop.
Maar ook in ons land was het gebruik dat
de bruid min of meer verdween uit haar
familie. Op de dag van het huwelijk haalde
de bruidegom haar op, waarna het stel bij zijn
familie introk. De kersverse echtgenote moest
zich voegen naar de eisen van haar schoon
moeder - geen beste basis voor een goede ver
standhouding. „En dat is nog helemaal niet zo
gek lang geleden", aldus Eikelenboom. „Mijn
eigen moeder woonde en werkte aanvankelijk
in bij haar schoonmoeder, en dat was niet
makkelijk. Want oma had een winkel en een
zeer uitgesproken idee over hoe die gerund
moest worden. Bovendien was mijn moeder
maar een eenvoudige boerendochter en dat
was toch heel iets anders dan een midden
stander."
In hun hart
Zo hiërarchisch zijn de verhoudingen gelukkig
niet meer. Ontzuiling en individualisering
hebben de familiebanden losser gemaakt en
de wederzijdse verwachtingen wat getemperd.
En al zijn er nog zoveel irritaties deze feestda
gen, de verplichtingen rond kerst zijn in ieder
geval een stuk minder dwingend dan ze ooit
waren. Dat cliché van de 'verschrikkelijke
schoonmoeder' is dus eigenlijk ook niet meer
van deze tijd. „Het is nooit te laat om de vast
geroeste beeldvorming te herzien", aldus
Mineke Schipper. „En er zijn gelukkig genoeg
schoonmoeders die hun schoondochters niet
alleen in de armen sluiten, maar ook in hun
hart."
Een schoonmoeder kan ook heel belangrijk
zijn voor een vrouw, vindt Eikelenboom.
„Soms neemt ze de rol van de eigen afwezige
moeder over en ontstaat er een band die he
lend kan zijn. En als er kleinkinderen komen,
kan de inbreng van een schoonmoeder zelfs
onmisbaar zijn." Voor kinderen is het een ver
rijking om grootouders te hebben bij wie het
anders gaat, waar ze op een andere manier
kind kunnen zijn. Eikelenboom: „Dus als je
schoonmoeder je dochtertje met kerst tóch
die lelijke, maar dure prinsessenjurk geeft,
vraag je dan af: hoe erg is dat precies? Want
ze heeft ook een heleboel liefde en zorg om te
geven."
magazine 21
Toon res
pect voor de
partnerkeuze
van je kind. Kritiek
werkt averechts.
Wees gastvrij.
Waarschijnlijk is je
schoonkind nog
meer gespannen
dan jij.
Realiseer je dat
het schoonkind uit
een ander nest
komt en zijn draai
moet vinden. Laat
het zichzelf zijn.
Vind je het nieuwe
familielid echt
niks? Jullie hebben
in ieder geval één
ding gemeen: de
liefde voor die ene
persoon.
Toon belangstel
ling en bied hulp
aan, maar bemoei
je niet met hun
leven, interieur en
opvoeding, etc.
Is er toch sprake
van een conflict?
Houd altijd contact,
al is het maar voor
de kleinkinderen.
Besef dat hij of zij
niet in je leven is
gekomen om je
kind in te pikken,
maar om het geluk
kig te maken, net
als jij.
Breng je irritaties
voorzichtig ter
sprake bij de per
soon in kwestie.
Roddel er niet over
met anderen.
Pas op met onge
vraagd langsgaan.
Het kan worden
gevoeld als inbreuk
op de privacy.
Zie je de relatie
stranden? Weer
houd je van com
mentaar, ze hebben
het al moeilijk
genoeg.
Een goede
schoonmoeder
handelt als een
goede moeder:
vrijLaten, en er zijn
als het nodig is.
Hebt u zelf hulp
nodig? Vraag het
gewoon, maar eis
het niet.
