6
Voor het eerst in jaren lijkt een kabinet de eindstreep
te halen. Wat is het geheim van het tweede kabinet-Rutte?
Een terugblik met de hoofdrolspelers: over chemie, karakters
en boos in de gordijnen klimmen.
f oehoe, we zijn er!" Vrolijk als altijd
H steekt VVD-premier Mark Rutte z'n
hoofd om de hoek van de deur in de
werkkamer van PvdA-vicepremier
Lodewijk Asscher. Elke maandagoch
tend gaat het zo. Klokslag 10.30 uur. Wekelijks, al
vier jaar lang.
„Zo klaar", reageert vicepremier Asscher. „Hoi
Mark", zegt PvdA-fractievoorzitter Diederik
Samsom. De twee hebben altijd een korte voorbe
spreking die eindigt met de verschijning van het
'optimistische hoofd van Mark'. Samsom kijkt er
lachend op terug: „Die deur zwiept open en dan
zwaait hij binnen als dat personage Cosmo Kramer
uit Seinfeld. Alleen dan met zo'n grote grijns."
Welkom in de machinekamer van de BV Neder
land. Het vaste coalitieoverleg op maandagen waar
iedere crisis en hervorming bij de oren is gepakt.
Hét moment in de week dat Rutte en WD-frac-
tieleider Halbe Zijlstra de horloges gelijkzetten
met die van PvdA'ers Samsom en Asscher.
Het is één van de geheimen geweest van hun
vier jaar lange verbintenis. „Alles komt op tafel",
vertelt Zijlstra nu, op zijn eigen werkkamer. „We
hoeven geen spel te spelen, er staan ook geen ver
slaggevers buiten de deur. Alleen de secretaresse
kan wat horen."
Het is één van de spelregels die gaandeweg in
steen gebeiteld raakten. Net als: elkaar niet verras
sen. Zeker voor de PvdA speelde een politiek
trauma daarbij een rol: de regeerervaring van het
kabinet-Balkenende IV. Die regering ging ten on
der aan achterklap en gespin. Elkaar niets gunnen.
Samsom: „Dat wilde ik niet meer. Never nooit. Als
een brave soldier heb ik daar destijds aan meege
daan. Ik kreeg een hekel aan mezelf."
's Maandags
brengt Mark
als een
premier de
partijen echt
bij elkaar
Als er dan toch een stuk in de krant verschijnt
waarin 'anonieme coalitiegenoten' iets naars zeg
gen over de ander, wordt het die maandagochten
den direct geschikt. Zijlstra: „Dan gooide Lodewijk
de krant op tafel. En zei ik oprecht: ja, euh, sorry."
Samsom: „Of er als er een stuk was gelekt dat
niet had mogen lekken. Dan belde ik Mark direct.
'Jeetje Mark, ik denk dat het bij ons vandaan komt.
Ik ga erachteraan'. Zegt hij: 'Ik wilde jou net bellen,
want ik denk dat het van ons komt'. Dat schept
vertrouwen."
Zijlstra: „Mark zei het letterlijk steeds in het be
gin: 'Jongens, alle irritatie spreken we hier uit'."
Het zijn er de mannen ook naar, denkt de VVD-
fractieleider terugkijkend. „Lodewijk is wel meer
een sfinx, hij kan een pokerface opzetten. Maar
Diederik en ik kunnen dat helemaal niet, joh. Als
wij gaan pokeren, wordt het geen succes. Daarom:
hoppa, meteen uitspreken."
De mores zijn verder dat het politieke nieuws
van het weekeinde kort wordt besproken. Het is
het deel van de vergadering waar leedvermaak de
boventoon voert. Samsom: „Om een media/ucfe up,
bijvoorbeeld. Zo hebben we smakelijk nagepraat
over Halbe en Zwarte Piet in Pauw. Of een leden
raad van ons, dan was ik degene om wie werd gela
chen. De VVD kijkt met enige verbazing hoe - in
hun beleving - de PvdA 27 ledenraden per week
organiseert."
In Asschers kamer zitten ze aan de grote werkta
fel. Een ronde. Vaste zitting met de klok mee:
zaterdag 24 december 2016
Tobias den Hartog en Jan Hoedeman
—Halbe Zijlstra
