3
Caspar mag niet donker meer zijn
Kijkdozen en
dode dieren
Precies hoog genoeg
Fijn voor bed breakfasts
Mengen is drinken
CONTROVERSE
oudste kerststal uit Noordwest-Eu
ropa is te zien bij ons in Weert", zegt
John van Cauteren, conservator van
het Gemeentemuseum aldaar.
„Deze kerststal is gemaakt in het
begin van de zestiende eeuw en
stond in een klooster van de Francis
canen. Er bestaan oudere voorstellin
gen van het kerstverhaal, maar een
groep met losse beeldjes maakt het
tot een kerststal. Je moet zelf de voor
stelling kunnen inrichten."
Porselein
Pas ver in de negentiende eeuw komt
de kerststal ook bij de mensen thuis
te staan. Van Cauteren: „De oudste,
met porseleinen beeldjes, komen uit
Duitsland. In de twintigste eeuw
werden goedkopere, veelkleurig be
schilderde gipsen beeldjes populair.
Soms werden hele huiskamers om
gebouwd tot kerstlandschap, zoals
dat nu met kerstdorpen gebeurt."
Ondanks het oprukken van die
kerstdorpen die óók hele woonka
mers in beslag nemen, is er nog
steeds vraag naar de 'ouderwetse'
kerststal. Eén van de laatste speciaal
zaken is kunsthandel de St. Jansbasi
liek in 's-Hertogenbosch. Het hele
jaar door staan hier tientallen groe
pen uitgestald. Van kleine zilveren
tot grote van houtsnijwerk. Gips,
keramiek, porselein, geperst hout,
steen, brons...
„Jongere klanten kopen graag
bronzen beeldjes", vertelt Jenny van
Wijk (69), die de 75 jaar oude zaak
van haar ouders overnam. „En kinde
ren hebben het liefst een kleurige
groep met veel dieren. Ze mogen hier
Jongere
klanten kiezen
vooral voor
bronzen
beeldjes
vaak elk jaar een nieuw dier uitzoe
ken voor de stal. We hebben veel
vaste klanten - ook uit België, Ierland
en de Verenigde Staten - omdat de
meeste mensen zelden een hele
groep in één keer kopen. Ze beginnen
natuurlijk met Maria, Jozef, het
kindje en de stal. Vervolgens komen
er steeds meer figuren bij. Dan zeg
gen ze: 'Jenny, volgend jaar komen
we terug voor de olifant!'
Hipsters
Zin gekregen in een mooie kerststal,
maar niet al te serieus? Het Italiaanse
designmerk Alessi heeft strakke,
kleurige kerststallen in de collectie
en juwelenhuis Swarovski produ
ceerde een letterlijk schitterende stal.
Leuk voor kinderen, maar ook voor
iedereen die niet volwassen wil wor
den, zijn de stallen van LEGO, Play-
mobil of Dick Bruna. Tot slot: de hip
sterkerststal al gezien op modernna-
tivity.com? Kost maar 130 dollar. Jozef
maakt een selfie en de drie koningen
arriveren per segway.
Tijden veranderen.
KIJKEN
vrijdag 23 december 2016
GO
In Nederland heb
ben we Zwarte Piet,
maar in België,
Frankrijk, Duits
land, Spanje, Italië
en de VS woedt de
discussie over de
kerststal. In het bij
zonder over het
donkere gezicht van
Caspar, een van de
drie wijzen uit het
oosten. Volgens een
legende vertegen
woordigen de drie
wijzen de destijds
bekende wereldde
len: Balthasar staat
voor Azië, Melchior
voor Europa en
Caspar represen
teert Afrika. In Ma
drid is het sinds dit
jaar verboden om
als blanke met zwart
gemaakt gezicht
Caspar te spelen.
44
Jenny van Wijk,
kerststalverkoper
De kerststal van de
Sint-Janskathedraal in
Den Bosch ligt tot en
met 29 januari vol met
150 opgezette dieren.
De traditie begon 50 jaar
geleden met een dood
gereden poes.
Kampeerwereld Hen
driks in Ermelo heet
even Kerstwereld Hen
driks, met veel, heel veel
kerststallen. Kinderen
mogen spelen met
kleurrijke houten figuren.
Topstuk van het
Catharijneconvent in
Utrecht is de Napoli-
taanse kerststal. Hoe
wel: stal? Het is meer
een compleet dorp.
De allergrootste on
dergrondse kerstgroep
is tot en met 8 januari te
zien in de Gemeentegrot
in Valkenburg.
In Baarn kun je tot en
met 6 januari de kerst
stallenroute 'Weg van
het Licht' volgen, die
leidt langs 120 tuinen.
In het Natuurmuseum
Fryslan in Leeuwarden
staat tot en met 8
januari een groot kerst
diorama opgesteld,
ofwel een enorme
kijkdoos waar je omheen
kunt lopen.
De grens over?
Bezoek dan de grootste
kribbenexpositie van
Europa, ArsKrippana,
in Büllingen in de Duitse
Eifel.
Nachtkastjes zijn
vaak net te hoog
of te laag. De
Bedboy niet; dit
kastje (299 euro)
van Beddelicious
is in hoogte in te
stellen van 48 tot
68 centimeter. Er zijn twee varianten:
de X van ontwerper Pieter Nota en de
Y van Jan Gunneweg, beide met een
onderstel in de vorm van deze letter.
Ook leuk als tafeltje in de woonkamer.
Een matras vervan
gen we gemiddeld
om de tien jaar.
Dat is best weinig, als
je bedenkt dat we
per nacht een halve
liter vocht verliezen.
Matrassenfabrikant
Refresh komt met
een complete matras
(vanaf 359 euro)
waarvan je de boven
laag - te koop in drie
stevigheden -
gemakkelijk kunt
wassen of vervan
gen. De onderlaag is
een 'supportmatras'
die stevigheid biedt
en kuilvorming voor
komt. Zo slaap je al
tijd in een fris bed.
Ook handig voor
Airbnb'ers en
eigenaars van bed
breakfasts.
Heb je het voornemen om meer vita
mines naar binnen te werken? Met
de Power Blender To Go van Solis
(299,90 euro) verklein je de kans dat
die plannen stranden. De mengbeker
is ook een drinkbeker, dus tijdgebrek
is geen excuus.
Na het blenderen
draai je de kom
eraf. Je verwis
selt het deksel en
je bent klaar voor
een frisse start.
