21
Brouwerij La Trappe hergebruikt afvalwater
v^*Nyvvyv\v//v*
hoteldeal.nl I voor meer informatie I C088-0331508
Naast het monumentale trappis
tenklooster vlakbij Tilburg start in
januari de bouw van een futuristi
sche kas. Tropische planten en mi
cro-organismen gaan het afvalwa
ter biologisch zuiveren, zodat het
hergebruikt kan worden. „De plan
ten hangen met hun wortels in bas
sins waar het vieze water doorheen
stroomt", legt adviseur Istvan Rol
ler van Waterschap De Dommel
uit. „De wortels en bacteriën in het
water halen de afvalstoffen eruit,
zoals gist en chemische reinigings
middelen waar de brouwketels en
bierflessen mee worden schoonge
maakt."
De waterzuiveringskas is in Ne
derland de eerste in zijn soort. Met
de bouw is een investering van
ruim 2 miljoen euro gemoeid,
waarvoor de abdij garant staat. De
brouwerij produceert jaarlijks
evenveel afvalwater als zo'n vijfdui
zend huishoudens. Om één liter
bier te produceren is zes liter water
nodig, verklaart de prior, broeder
Isaac. „Als je zeven keer per dag bidt
om God te prijzen voor zijn schep
ping maar tegelijk doorgaat die te
vervuilen, ben je niet goed bezig."
Naast het afValwater van de brou
werij, die samenwerkt met Bavaria,
gaat de installatie ook het afvalwa
ter verwerken van de banketbakke
rij, kaasmakerij en het jamfabriekje
op het landgoed die worden gerund
door de monniken. Op den duur
moet ook het riool van de 22 mon
niken- en 29 gastenverblijven in de
abdij op de kas uitmonden.
In eerste instantie gebruiken de
monniken het gezuiverde water om
het grondwater op hun domein op
peil te brengen en het land te irri-
geren waarop ze planten kweken
met behulp van 120 arbeidsgehan
dicapte 'hulpboeren'. Dat komt vol
gens de prior goed van pas. „We zit
ten hier op de hoge Brabantse
zandgronden. Kijk maar hoe laag
het water in de gracht om de abdij
staat."
Als de fijne kneepjes van het zui
veringsproces onder de knie zijn, is
volgens hem nog veel meer moge
lijk. „In de kas kunnen we hop te
len, zeewier kweken, een biologi
sche palingkwekerij starten. Het
opgewerkte water kan over een
paar jaar worden hergebruikt voor
het brouwproces. Om de flessen te
spoelen. Uiteindelijk hopelijk ook
om bier mee te brouwen. Dan is de
kringloop rond."
Voor de 150.000 mensen die de
brouwerij jaarlijks bezoeken voor
een excursie of een trappist op het
terras wordt de kas een extra attrac
tie. „Zij komen straks een mooie
botanische tuin binnen, met tropi
sche planten als ananas", zegt de
prior, die een soortgelijke kas be
zocht in Boedapest. „Er komt ook
educatie bij over de wereldwijde
waterschaarste."
Daar weten de monniken, die een
dochterabdij hebben in Oeganda,
alles van. „Ik kom er twee, drie keer
per jaar. Daar zie je wat het betekent
als kinderen elke dag vijf kilometer
moeten lopen naar een waterput."
Het waterschap, dat met het idee
voor de zuivering aanklopte bij de
abdij, spreekt van een veelbelo
vende ontwikkeling. Niet alleen
verbruikt een biomakerij, zoals het
systeem is gedoopt, 30 tot 40 pro
cent minder energie dan een tradi
tionele waterzuiveringsinstallatie.
Een tropische kas oogt ook een stuk
aantrekkelijker dan die stinkende
ronde betonnen bakken. Dat maakt
nieuwe businessmodellen moge
lijk, zegt Koller. „Zoals water zuive
ren in woonwijken. Op het voor
malige Philipsterrein Strijp S in
Eindhoven zijn we bezig met een
tweede biomakerij. Ook in Noord-
Holland is concrete interesse."
3 dagen top beoordeeld hotel
in Twente incl. diner
vrijdag 23 december 2016
Aalberts
ABNAMRO
Aegon
Ahold Delhaize
Akzo Nobel
Altice
ArcelorMittal
ASML
Boskalis
DSM
Galapagos
Gemalto
Heineken
ING
KPN
NN Group
Philips Koninklijke
Randstad
RELX
Royal Dutch Shell A
SBM Offshore
Unibail-Rodamco
Unilever Cert.
Vopak
Wolters Kluwer
sk
30,53
21,27
5,26
19,72
59,29
18,75
7,131
105,45
32,66
57,04
59,25
54,57
71,01
13,66
2,79
31,56
28,96
51,72
15,95
26,00
14,95
221,50
39,08
43,92
34,23
I -0,11
I -0,23
-0,34
omzet Ijdatum
hj hj datum winst p/a
0,13 I
0,511
I -0,40
I -2,39
I -0,24
I -1,17
I -0,37
I -0,24
I -1,44
I -0,38
I -0,53
I -0,52
I -0,08
M -1,16
I -0,23
0,011
-0,59
I -0,16
4663890
13793657
28251799
51775897
24385638
14137107
81538956
72960817
10308212
19662118
12929383
21551953
28337431
145680855
16910073
13622228
I 69804934
31871524
19494428
153213377
15512599
50106630
110625619
7363110
21792443
06-07-
06-07-
06-07-
02-12-
12-02-
11-02-
11-02-
11-02-
09-11-
11-02-
11-02-
02-12-
02-12-
24-06-
18-11-
06-07-
12-02-
06-07-
11-02-
21-01-
06-07-
02-12-
11-11-
11-02-
20-01-
16
16 25,70 -
16 14,02 -
16 3,00 -
16 17,89 -
16 49,91 -
16 10,51 -
2,01 -
16 70,54 -
16 27,89
16 40,89 -
16 32,50 -
16 46,53 -
16 67,47 -
16 8,30 -
16 2,56 -
16 22,34
16 20,78 -
16 31,75 -
16 13,54 -
16 16,53 -
9,59 -
16 203,10 -
16 36,22 -
16 35,43 -
16 28,24 -
'-16
32,00
22,12
5,65
22,20
65.06
19.02
8,26
106,60
37,98
64,39
66.19
66,87
86.95
13,80
3,71
33.07
28.96
59.03
16,47
26,39
15.20
252,95
43,11
49,18
38,69
07-06-16
15-11-16
13-01-16
07-09-16
21-04-16
19-12-16
08-12-16
21-12-16
31-12-15
06-09-16
23-09-16
10-03-16
20-04-16
08-12-16
23-03-16
30-12-15
22-12-16
29-12-15
29-07-16
20-12-16
21-12-16
17-03-16
05-09-16
21-04-16
07-09-16
1.50
2,04
0,29
1,04
3,95
-0,30
-3,28
3.20
3,54
0,50
-3,32
1.51
3,30
1,04
0,15
4,51
0,70
2,83
0,65
0,23
0,11
23,70
1,72
2.21
1,42
Air France-KLM
Aperam
Arcadis
ASMI
ASR Nederland
BAM
BESI
Corbion
Delta Lloyd
Eurocomm. Prop.
Flow Traders
Fugro
GrandVision
IMCD
Intertrust
OCI
Philips Lighting
PostNL
Refresco Group
Sligro
TKH
TomTom
Vastned
WDP
Wereldhave
AEX
sk
5,40
43,51
13,40
42.69
22,22
4,37
31,53
25,28
5,33
36,05
32,73
14,361
21,01
39,92
16,05
16,20
23,88
4,10
14,11
33,13
37,10
8,32
35,60
82.70
41,53
omzet Ijdatum
hj hj datum winst p/a
0,60 I
1,28 I
I -0,47
3
I -0,50
I -1,19
I -0,26
I -0,39
I -0,11
0,45 I
I -1,44
0,02 I
0,58
0,12 I
1,19
0,12 I
I -0,60
I -0,59
I -0,45
I -0,03
I -0,49
I -0,50
12199701
6418479
2075711
6441542
3517752
4956304
2798865
1729409
12751735
2775700
1866660
6212512
1235955
1055093
639225
8630561
2747198
7414066
595962
413507
1561696
6551175
582968
1183777
7722986
10-10-16
11-02-16
09-11-16
07-01-16
14-07-16
06-07-16
18-01-16
11-02-16
06-07-16
02-12-16
31-08-16
11-02-16
02-12-16
11-02-16
11-11-16
09-11-16
24-06-16
11-02-16
22-07-16
20-01-16
06-07-16
06-07-16
14-11-16
21-01-16
14-11-16
4,61 -
25.42 -
10,10
32,10 -
17.00
2,94
15,59 -
18.01 -
2,58 -
33,18 -
26,32
10,04 -
18,73 -
30,00 -
15,36 -
10,85 -
19,41
2,97 -
12,87 -
31,03 -
28,45 -
6,01 -
33,90 -
68.43 -
38,14 -
45,65
19,14
43.07
22,22
5,18
33.08
25,74
5,65
43,43
51,59
19,50
27,80
40,95
21,88
22,98
24,49
5,13
16,64
36,00
38,32
12,18
43,39
91,95
53,07
02-03-16
15-12-16
30-12-15
21-12-16
22-12-16
29-12-15
25-11-16
19-12-16
16-11-16
30-05-16
02-02-16
15-04-16
05-01-16
21-10-16
08-08-16
28-12-15
19-09-16
07-11-16
25-04-16
07-03-16
19-04-16
05-01-16
30-12-15
01-08-16
30-12-15
0,39
1,63
1,20
2,49
4,01
0,04
1,29
1,33
0,56
4,35
2,25
-4,40
0,84
1,20
0,12
1,84
0,34
0,53
1,83
2,07
0,08
3,44
7,79
2,35
DAX30
482,47 -0,74 (-0,15%)
11456,10
-12,54 (-0,11%)
520,0
12.000
480,0
11.000
tT..
440,0
10.000
400,0
9.000
jun jul aug sep okt nov dec
jun jul
aug sep okt nov dec
W DOW JONES
A CAC40
19908,90 -33,06 (-0,17%)
4834,63
0,81 (0,02%)
.21.000
.5.000
19.500
4.500
18.000
4.000 \fV
16.500
3.500
jun jul aug sep okt nov dec
jun jul
aug sep okt nov dec
A EURO/US DOLLAR
A OLIE
1,04 0,00 (0,22%)
55,01
0,55 (1,01%)
1,150
1,100
1,050
i.ooo
jun jul aug sep okt nov dec
AANDELEN TOP-IO
jun jul aug sep okt nov dec
Grootste stijgers
Grootste dalers
Meest verhandelde
naam
sk
+/-
naam
sk +/-
naam
sk
omzet
R&S Retail Group
24,93
1,73
7,46
Hydratec
45,12 -1,88 -4,00
ArcelorMittal
7,13
81538956
Docdata
0,32
0,02
5,59 Verenigde
2,50 -0,10 -3,77
ING
13,66
145680855
Ordina
1,95
0,07
3,67
ArcelorMittal
7,13 -0,18 -2,39
KPN
2,79
16910073
Ajax
8,90
0,18
2,06
Binck
5,20 -0,12 -2,20
Royal Dutch Shell
26,00
153213377
TIE Kinetix
9,00
0,15
1,69
Ctac
3,05 -0,05 -1,55
Aegon
5,26
28251799
SnowWorld
7,88
0,10
1,31
Stern
17,40 -0,27 -1,53
Imtech
0,01
37334
Accell
21,64
0,28
1,29
Gemalto
54,57 -0,80 -1,44
Unilever Cert.
39,08
110625619
Nedap
33,40
0,32
0,95
Randstad
51,72 -0,74 -1,41
Ahold Delhaize
19,72
51775897
TMG
4,75
0,04
0,85
AMG
15,10 -0,19 -1,24 Philips Koninklijke
28,96
69804934
Probiodrug
17,92
0,15
0,82
Boskalis
32,66 -0,39 -1,17
Ordina
1,95
2997480
naam
sk +/-
naam
sk
+/-
naam
sk
+/-
ABB
21,61 -0,01 -0,05
Deutsche Bank
17,75
-0,25
-1,36
Orange
14,14
-0,06
-0,39
AB InBev
98,80 -0,44 -0,44
Deutsche Post
31,35
0,16
0,51
RDS'A'
2213,50
16,00
0,73
Air Liquide
105,05 -0,20 -0,19
Deutsche Telekom
16,07
0,00
0,00
Rio Tinto
3081,00
-30,50
-0,98
ALLIANZ SE NA 0.
157,30 -0,40 -0,25
Diageo Plc
2084,50
-1,50
-0,07
Royal Bank of
228,00
-0,40
-0,18
Anglo American
1126,00 -8,50 -0,75
E.0N SENA0.N.
6,63
-0,07
-1,02
RWE
11,61
0,02
0,17
AstraZeneca
498,60 -0,60 -0,12
EDF
9,70
-0,04
O
TT
O
Saint-Gobain
43,64
-0,01
-0,01
AXA
24,07 0,07 0,29
Engie
12,14
-0,13
-1,02
Sanofi
76,08
0,88
1,17
Banco Bilb.Viz.-
6,44 -0,01 -0,17
ENI
15,17
0,00
0,00
SAP
82,30
-0,21
-0,25
Banco Santander
4,95 -0,02 -0,42
Ericsson B
52,75
-0,95
-1,77
Siemens
115,00
0,45
0,39
Barclays
227,00 -1,75 -0,77
Generali
14,26
0,02
0,14
Telecom Italia
0,82
-0,02
-2,26
BASF
87,81 0,20 0,23
GlaxoSmithKline
1544,50
16,50
1,08
Telefonica
8,72
-0,11
-1,23
BAYER AG NA0.N
98,80 0,10 0,10
HSBC Holdings
655,20
-0,30
-0,05
Tesco
203,70
-0,55
-0,27
BMW
89,67 -0,40 -0,44
L'Oréal
171,50
0,95
0,56
Total
48,19
0,60
1,25
BNP Paribas
61,58 0,37 0,60
Lloyds Banking
64,00
-0,28
-0,44
UBS Group AG
16,32
-0,15
-0,91
BP
503,00 6,25 1,26
LVMH
179,75
0,15
0,08
UniCredit
2,85
0,02
0,64
BT Group
370,95 -0,30 -0,08
Munich Re
178,15
-0,40
-0,22
Vivendi
17,86
-0,47
-2,56
Carrefour
22,74 -0,05 -0,20
Nestlé N
73,15
0,20
0,27
Vodafone
199,75
0,15
0,08
Credit Suisse
15,33 -0,14 -0,90
Nokia Oyj
4,50
-0,23
-4,91
Volkswagen
143,80
-0,40
-0,28
Daimler
70,91 -0,34 -0,48
Novartis N
73,85
0,15
0,20
Zurich Insurance
280,50
0,60
0,21
Danone
59,08 0,08 0,14
Novo Nordisk B
254,30
0,80
0,32
VALUTA
VERKLARING
GRONDSTOFFEN
naam
aankoop
verkoop
Amerikaanse
1,16
0,97
Australische
1,60
1,27
Canadese dollar
1,55
1,24
Engelse pond
0,94
0,78
Israëlische Shekel
4,44
3,39
Japanse Yen
135,89
108,03
Turkse lira
4,06
3,13
Zwitserse frank
1,17
1,00
Ij laagste koers afgelopen 12 mnd,
Ij datum datum laagste koers afgel. 12 mnd,
hj hoogste koers afgelopen 12 mnd,
hj datum dat. hoogste koers afgel. 12 mnd,
iw inventariswaarde. AD nieuwsMedia
Bron koersen en grafieken: vwdgroup:
naam
APX Elektriciteit
APXGas
LME Copper Cash
London Brent Oil
London Gold 15.00
19:30 uur +/-
45,57 6,5516,79
17,90 0,53 3,07
5426,00-72,50-1,32
55,01 0,55 1,01
1131,35 -2,30-0,20
Platina - Ie maand
Sugar-ICE US Roll
Zilv. $-c./ons Lond.
912,60-10,30-1,12
18,16 -0,04-0,22
15,77 -0,26-1,62
Monniken gaan
water zuiveren
Water dat bij de productie van
hun trappistbier in het riool ver
dwijnt is de monniken van de
Koningshoeven een doorn in het
oog. Daarom komt naast de La
Trappe-brouwerij een kas met
een botanische tuin die fungeert
als natuurlijke waterzuivering.
Annemieke van Dongen
Berkel-Enschot
Met de bouw van de kas is
een investering van ruim 2
miljoen euro gemoeid,
waarvoor de abdij garant staat
In de futuristische kas wordt vervuild water door planten en micro-organismen geschoond.
ARTIST IMPRESSION LA TRAPPE
Hoteldeal.nl/K12233
Hotel-Restaurant't Holt
2 overnachtingen incl. ontbijt
l x 3-gangendiner t.w.v. 37,50 p.p.
Hotel op Zoover beoordeeld met een 8,4
Bezoek Hanzesteden Deventer en Zutphen
