E 19
Onbemande schepen
zullen rond 2050
de gewoonste zaak
van de wereld zijn
MEER CAPACITEIT
VEILIGER
MINDER BEMANNING
überhaupt kunnen overwegen", zei directielid
en chief technology officer Palle Laursen eerder
dit jaar tegen zakenkrant The Wall Street Journal.
Voor het inzetten van robotschepen moeten
onder meer grote hoeveelheden mobiele data
van de wal naar schepen en vice versa worden
doorgestraald en dat over grote afstanden. De
huidige mobiele netwerken zijn daarvoor niet
toegerust, het wachten is op 5G.
Wel is er snelle vooruitgang: zo lanceerde sa-
tellietbedrijf Inmarsat dit voorjaar de service
Fleet Xpress waarmee de scheepvaart een breed
band dataverbinding tot zijn beschikking krijgt.
Vissersschepen kunnen zo efficiënter werken en
kosten besparen, terwijl de offshore-industrie
operationele data realtime naar de wal kan strea-
men. Zeelieden blijven ondertussen verbonden
met het thuisfront.
Gezien alle complicaties verwachten onder
zoekers van de TU Delft de eerste zelfvarende
schepen pas rond 2030-2035. „In eerste instantie
zullen ze op zeeën onder rustige omstandighe
den varen of korte afstanden binnen havens",
denkt Negenborn. „Te denken valt verder aan
ferries of pontjes op kortere routes op zee, meren
of rivieren."
ENERGIEZUINIGER
EFFICIENTE
LOGISTIEK
vrijdag 23 december 2016
Schepen zijn speciaal ge
bouwd op menselijke bestu
ring en dat beperkt designers
enorm. Reddingsboten, syste
men, slaapkamers, keukens
en andere ruimten vergen tal
loze vierkante meters, ruimte
die niet kan worden ingezet
voor vracht. Maar mensen he
lemaal uit schepen weglaten,
kan voorlopig ook niet. Als de
motor op volle zee uitvalt,
moet repareren mogelijk zijn.
Een kleiner aantal opvarenden
behoort nog steeds vrijwel
alle hoeken van een schip te
kunnen bereiken.
Het overgrote deel van de ongelukken in de zeevaart, minstens 70
procent, is geheel of deels het gevolg van menselijke fouten. Zelf-
varende schepen kunnen met sensoren en slimme systemen veel
ellende en milieuverontreiniging voorkomen. Ter illustratie: in Euro
pese wateren vonden in 2014 circa 3.100 ongevallen plaats. Bijna
1.100 mensen raakten gewond, 136 opvarenden overleden. Het aan
tal incidenten stijgt nu de economische crisis voorbij is.
Zeevarend personeel is duur, bij kleinere zee
schepen vormt de bemanning 40 procent van de
kosten. In de binnenvaart nog meer. Reders zien
zelfvarende schepen daarom als een grote be
sparing. Een drama voor de arbeidsmarkt lijkt dat
niet: in 2025 loopt het wereldwijde vacature
tekort in de scheepvaart naar verwachting op tot
150.000. Steeds minder mensen willen maanden
van huis zijn. Waar banen op zee verdwijnen,
komen ze er op de wal bij. Al die robotschepen
moeten 24/7 in de gaten worden gehouden, ook
al vanwege de aansprakelijkheid.
Rudy Negenborn, TU Delft
Autonoom varende schepen
kunnen dankzij alle technolo
gie een betere koers varen en
eerder anticiperen op tegen
liggers of calamiteiten. Door
dat bij het ontwerp nauwelijks
nog met mensen rekening ge
houden hoeft te worden, zijn
schepen verder aerodynami-
scher te vervaardigen. Ook de
energieconsumptie aan boord
kan worden geminimaliseerd.
Dat is hard nodig, want de hui
dige generatie oceaansche
pen vreet stookolie en dat is
de slechts mogelijke brand
stof voor het milieu. Een groot
containerschip stoot jaarlijks
evenveel C02 en schadelijke
stoffen uit als 50 miljoen
auto's.
In de toekomst worden de
systemen van zelfstandig va
rende schepen afgestemd op
de containerterminals in ha
vens. Daarmee vindt het in- en
uitladen straks 100 procent
geautomatiseerd plaats. Kra
nen op de kade laden de
vracht in zelfrijdende voertui
gen naar het spoor, binnen
schepen en vrachtwagens,
waardoor tijd en geld wordt
bespaard. In de Rotterdamse
haven is al één containerter-
minal volledig geautomati
seerd, ze draaien 24 uur per
dag, zeven dagen per week.
Op vier terminals bewegen
zelfrijdende wagentjes. Zo
wordt de logistiek steeds
efficiënter.
