Loodsen hadden
zinken Flinterstar
kunnen voorkomen
8
Gerda van Wageningen is één van de populairste
romanschrijvers van Nederland. De helft van haar
boeken speelt zich af in Zeeland. Zo ook haar nieuwste
SCHRIJFSTER GERDA VAN WAGENINGEN
Het scheepvaartongeluk waarbij
de Flinterstar zonk, is onderzocht
door scheepvaartdeskundigen uit
België, Nederland en de Marshall
eilanden. De laatsten waren erbij
betrokken, omdat de Al Oraiq on
der de vlag van die eilanden vaart.
Onlangs is hun onderzoek open
baar gemaakt. In totaal 132 pagina's
hebben de scheepvaartdeskundi
gen nodig om uit de doeken te
doen wat allemaal aan de aanva
ring voorafging. Het beeld dat zij
Het lijkt erop dat de
loodsen zo vlug
mogelijk thuis aan
de koffie willen
schetsen van met name het optre
den van de Vlaamse loodsen aan
boord van de tanker is onthutsend.
De taak van loodsen is de
scheepvaart op de Westerschelde
en op een deel van de Noordzee
voor de Belgische kust veiliger te
laten verlopen. De scheepvaartdes
kundigen trekken die conclusie
niet zo hard, maar uit alles wat zij
hebben opgetekend, blijkt dat de
loodsen dat hebben verzuimd.
Na aan boord van de Al Oraiq te
zijn gestapt, nemen de loodsen -
die feitelijk adviseurs van de kapi
tein zijn - het schip over. Ze geven
vrijwel direct opdracht de snelheid
te verhogen van tien naar vijftien
knopen, terwijl in het vaarschema
was uitgegaan van tien knopen.
Het lijkt erop dat de loodsen zo
vlug mogelijk thuis weer aan de
koffie willen.
De onderzoekers zijn ook kri
tisch over de manier waarop de
twee loodsen communiceren. De
voertaal op de Al Oraiq is Engels.
De loodsen geven ook vaarinstruc-
ties in het Engels, maar praten on
derling en met de verkeerscentrale
in Zeebrugge Nederlands. Daar
komt nog bij, aldus de deskundi
gen, dat de werkverhouding tussen
de loodsen en de verkeerscentrale
niet best is. Er is wel contact via de
marifoon, maar een sneller com
municatiemiddel, met behulp van
message markers of in het Neder
lands berichtenindicatoren, wordt
niet gebruikt. De verkeerscentrale
is er om aanwijzingen te geven,
maar de loodsen zijn hiervan niet
gediend. Dus gebeurt het niet.
De Vlaamse zeeloods op de Flin
terstar en de op de brug aanwezige
wachtofficier komen er in het on
derzoek ook niet ongeschonden
vanaf. De sfeer die wordt geschetst
van hun samenzijn op de brug, is
één en al gezelligheid. Ze praten
met elkaar over vakantiebestem
mingen en de olieprijzen, staat er
letterlijk in het onderzoek, maar
nautische informatie wisselen ze
niet met elkaar uit. De zeeloods
heeft op een gegeven moment wel
door dat de Al Oraiq gevaarlijk
dichtbij is gekomen, maar kan wei
nig meer uitrichten.
Wat voor de loodsen aan boord
van de Al Oraiq pleit, is dat ze wel
zo helder van geest zijn dat ze na de
aanvaring de Flinterstar Vasthou
den' en naar een zandbank varen,
waar het schip vervolgens zinkt.
En niet in de vaargeul. Paniek ont
staat er vervolgens als blijkt dat op
een formulier niet is ingevuld hoe
veel bemanningsleden de Flinter
star telt. Twaalf blijken dat er uit
eindelijk te zijn, exclusief de loods.
Wel praten over
vakanties, maar geen
nautische informatie
uitwisselen
Ze worden mede dankzij het snel
reageren van Zeeuwse vissers alle
maal gered.
De onderzoekers komen naar
aanleiding van het ongeval met
een reeks aanbevelingen. De strijd
bijl tussen de loodsen en de ver
keerscentrale in Zeebrugge moet
snel begraven worden. Een andere,
opmerkelijke aanbeveling is Engels
als voertaal op de Westerschelde
en het loodsgebied op de Noordzee
in te voeren.
Ze schreef meer dan honderd
boeken, die door bibliothe
ken zó vaak worden uitge
leend dat haar uitgever ze steeds
maar opnieuw moet laten drukken.
En toch zit ze nooit als gevierd au
teur aan tafel bij een talkshow. Ach,
het kan Gerda van Wageningen
niets schelen. In Kerkwerve is ze
een celebrity. Daar geniet ze veel
meer van.
„Saartje. Saartje... Saartje, kom
eens hier!" Maar Saartje komt niet
en ligt te rollebollen met mops
hond Olijfje van de Heerenkeet. De
honden kennen elkaar door en
door. Saar mag dan wonen in de
Hoeksche Waard, het restaurant in
Kerkwerve is haar tweede huiska
mer. Het baasje van Saar is Gerda
van Wageningen (70), één van de
populairste schrijvers van het land.
Van haar boeken -met als titels On
stuimig hart, Daar komt de dokter en
Een lied van verlangen, maar ook De
mosselvisser, en de Haamstede Trilo
gie- zijn er tweeënhalf miljoen ver
kocht. Dat doet Heieen van Royen
haar niet na.
„Mijn grootmoeder, Geertje
Viergever, was een boerendochter
in Kerkwerve. Ze trouwde in 1917
met een binnenvaartschipper, dus
hun zoon werd een schipperskind.
Als schipperskind ging je of naar
het internaat of je groeide op bij fa
milie. Mijn vader deed het laatste.
Later vestigde hij zich in Rotter
dam, waar ik opgroeide. Maar hij
nam me elke zomer mee naar Kerk
werve."
„Maar ik vond het heerlijk. Ik was
een natuurliefhebber, toen al, en ik
vond de stad vreselijk. Op Schou-
wen-Duiveland was ruimte, er wa
ren dieren. Met de Ramp is de
boerderij ingestort. Gelukkig is
mijn familie nog op tijd met boot
jes van zolder gehaald. Ze werden
opgevangen in de Heerenkeet, dat
toen nog een bruin café was. Mijn
oom en tante hebben nog een jaar
bij ons in Rotterdam gewoond. Ik
weet nog goed dat ze met een kus
sensloop vol spullen bij ons kwa
men."
PASPOORT
„Een Zeeuw praat nog altijd in
termen van voor de Ramp en na de
Ramp. Het onderwerp grijpt mij
erg aan, vast ook vanwege mijn fa
miliegeschiedenis. Het is een heel
ander boek geworden dan toen. Het
speelt zich afin Nieuwerkerk, waar
de Ramp verschrikkelijk hard heeft
toegeslagen. Dit verhaal is dus veel
heftiger. Met natuurlijk een roman
tisch sausje, want dat hoort erbij."
„De romantiek niet, de doods
strijd wel. Ik heb veel mensen ge
sproken en ik ben vaak in het Wa
tersnoodmuseum geweest om in
formatie te verzamelen."
„Zeker. Ik zit vaak in het Zeeuws
Archief Voor de Rosegaert Trilogie,
die zich afspeelt op een landgoed in
Schuddebeurs, heb ik oude Zierik-
zeesche Nieuwsbodes doorgespit.
Ik ben gek op geschiedenis. Altijd al
geweest. Ik had graag geschiedenis
willen studeren. Maar ja, ik was een
meisje. Ik mocht naar de Mulo en
dat was al heel wat. En daarna ging
ik trouwen."
„Ik schreef altijd al, maar ik ver
scheurde alles. Toen mijn jongste
zoon naar de kleuterschool ging,
heb ik eens een verhaal opgestuurd
naar een uitgever. Een jaar later
kreeg ik plots antwoord: het boek
zou worden uitgegeven. Ik schreef
eerst vijf romantische verhalen.
Daarna kwam mijn eerste histori
sche roman, aan de hand van
jeugdverhalen van mijn grootmoe
der. Mijn uitgever zei: ik weet niet
hoor, Zeeland verkoopt niet. Maar
drie maanden na de verschijning
belde hij met de vraag of ik er alsje
blieft mee wilde doorgaan. Ik had
het gat in de markt ontdekt."
„Die komen overal vandaan. Een
paar weken geleden was ik bij de
seniorenmiddag in Serooskerke en
woensdag 21 december 2016
PC
De aanvaring tussen de LNG-
gastanker Al Oraiq en het Ne
derlandse vrachtschip Flinter
star, 6 oktober 2015 voor Zee-
brugge, was te vermijden ge
weest, als de Vlaamse loodsen
hun werk hadden gedaan.
Harmen van der Werf
Zeebrugge
'Mijn uitgever zei
nog: Zeeland
verkoopt niet'
Wendy Wagenmakers
Kerkwerve
Wat hebt u met Schouwen-Duive-
land?
Dat is nogal een verschil met Rot
terdam.
Naam: Gerda van
Wageningen
Geboortedatum:
4 oktober 1946
Geboorteplaats:
Zwijndrecht
Woonplaats:
Oud-Beijerland
Huwelijkse staat:
gescheiden, twee
zoons
Opleiding: Mulo
Gerda's eerste
boek Rijpend geluk
is verschenen in
1979. Sindsdien zijn
er nog 117 uitge
bracht. Dostie
(Zeeuws voor hof
stede) is het laat
ste. En er staat
weer een aantal op
stapel. Van haar
boeken zijn twee
ënhalf miljoen
exemplaren ver
kocht en de schrijf
ster staat al jaren in
de top 5 van meest
uitgeleende au
teurs in bibliothe
ken. In 2005 is Van
Wageningen be
noemd tot ridder in
de Orde van
Oranje-Nassau.
Veertig jaar na de Ramp schreef u
Toen de dijken braken. Volgend
jaar verschijnt er weer een boek
dat zich afspeelt in 1953. Waarom
weer de Watersnood?
Is het boek op waarheid geba
seerd?
Doet u altijd zulk diepgravend on
derzoek voor uw boeken?
Wanneer bent u begonnen met
schrijven?
In 37 jaar hebt u 118 boeken ge
schreven. Hoe komt u aan al die
verhalen?
De zinkende Flinterstar. fotobelga
