Kk
e
c
T 27
De kritiek na haar black-out op de Olympische Spelen kwam keihard binnen.
Hockeybondscoach Alyson Annan overwoog zelfs haar droombaan op te geven.
HET JAAR VAN ALYSON ANNAN
Negen maanden
lang heb ik
me te pletter
gewerkt.
Maar die
30 seconden
worden
eruit gepikt
yf>>
Daar zat ze, aan de rand van het
veld. Lijkbleek, een handdoek in
de nek, lege blik in de ogen. De
zinderende serie shoot-outs van
Nederland - Duitsland leek totaal
langs haar heen te gaan. Wat was
er zojuist gebeurd? Hoe kon het
dat ze na de reguliere speeltijd dacht dat er nóg
een kwartier gespeeld moest worden? De black
out van hockeybondscoach Alyson Annan, in de
halve finale van de Olympische Spelen, was een
van de vreemdste momenten van het afgelopen
sportjaar.
Ze zit aan een hoge tafel in het restaurant van
Hotel Abina in Amstelveen. Oog in oog met de ver
slaggever die haar niet spaarde. Gelukkig, zegt An
nan (43), lezen haar kinderen van 8 en 9 nog geen
kranten of websites. Dat wil niet zeggen dat het
hun ontgaan is wat er op 17 augustus met hun
moeder gebeurde, ver weg in Rio. Een black-out,
pijnlijk vastgelegd door de camera pal naast de
dug-out. Het duurde volgens Annan nog geen hal
ve minuut, maar beheerste dagenlang het nieuws.
Goud van Oranje had het incident misschien naar
de achtergrond gedrukt. Na de verloren finale was
de algemene opinie: de bondscoach was bezwe
ken onder de druk. 'Gered door de speelsters',
schreef deze krant. En: 'Een voetbaltrainer was di
rect ontslagen'. Annan dacht een weekje na of ze
zou instemmen met een interview. Maar ze loopt
er niet voor weg.
Klaar
Terug naar die avond in het hockeystadion van
Deodoro. Na een uur lang zwoegen vieren de Duit
se vrouwen de 1-1 als een overwinning. Tegen de
grote favoriet hebben ze via de shoot-outs een uit
gelezen kans om de olympische finale te halen.
De speelsters van Oranje komen naar de zijlijn
voor een slok, het is boven de 30 graden. Coach
Annan kijkt naar het scorebord en ziet dat er
wordt afgeteld, nog vier minuten tot het vierde
kwart. Ze maant de ploeg tot 'nog 15 minuten
opletten achterin'. Even is het stil. Dan zegt ie
mand: 'Al, het is klaar, klaar, shoot-outs'.
Eén van hen legt even haar hand op Annans
schouder. Dan laten ze haar achter. Keepster
Joyce Sombroek redt de meubelen voor Oran
je met vier reddingen. Na afloop kunnen speel
sters en coach de black-out niet ontkennen. Ze
proberen het voorval klein te maken. Annan
biedt openlijk en intern haar excuses aan.
Vier maanden later. Ze heeft er vaak en lang
over nagedacht en met veel mensen over gespro
ken. En denkt wel te weten waarom haar dit over
kwam. Met zachte stem en afgewogen zinnen
doet ze haar verhaal. „Om te beginnen had ik in
die warmte veel te weinig water gedronken. Ik
was de hele tijd bezig met coachen. Dat scorebord
klopte dus niet. Ik werd in verwarring gebracht en
acteerde op die twijfel."
Oliedom, noemt Annan het. „Natuurlijk, ik was
er zelfbij. Als ik dat terugzie denk ik: jezusmina
zeg... Maar het is groter gemaakt dan het is. Want
één: ik had net de wedstrijd volledig en geconcen
treerd gecoacht. Twee: het had geen invloed op de
meiden, of de wedstrijd, de shoot-outs waren tot
in detail voorbereid. En drie: ik kan het nu verkla
ren, het zal nooit meer gebeuren."
Leermoment
Ze ziet het als een leermoment. Een incident. De
hockeypers gaat veel verder. Een inzinking op
zo'n moment? Onverkwikkelijk. De impact is
groot. Terug thuis in Amstelveen sluit Annan zich
een week lang op. De kinderen gaan weer naar
school, maar hun moeder wil niet op het school
plein komen. „Ik vond het zelf al heel erg. Maar
hoe jullie over mij geschreven
hebben..." Ze zegt het vriende
lijk, maar kijkt de verslaggever in
dringend aan. „Ik werd afgeschil
derd als een heel slechte coach.
Dat deed echt pijn."
Behalve de storende factoren
van het moment wijst Annan op
het grotere plaatje. Op de korte
voorbereiding. Negen maanden
zaten slechts tussen haar aanstel
ling en het olympisch toernooi.
„Effectief hadden we maar drie
maanden de tijd. En er moest
een hoop gebeuren." Ze wil haar
voorganger Sjoerd Marijne niet
beschadigen. „Maar ik was nega
tief verrast door wat ik aantrof.
Een jaar voor de Spelen moeten
zeker tien van de zestien speel
sters zeker zijn van Rio, en dus
van zichzelf. Dat was niet het ge
val. Ook de routiniers niet."
Ze schreef een plan richting de Spelen en werd
door de beperkte tijd gedwongen tot harde keu
zes. Teambuilding kwam op één. Er werden ma
riniers ingehuurd, een paardenfluisteraar, men
tal coaches. Ze zag de ploeg weer een geheel
worden. Dat is, zegt Annan, waarom de speel
sters na de verloren finale tegen Groot-Brittan-
nië stuk voor stuk wezen op 'het proces'. En
waarom ze toch trots waren op het zilver.
Achteraf zou ze het precies zo hebben ge
daan. „Maar ik ben mezelf vergeten. Alle energie
ging naar het team. Wij coaches zijn er voor de
spelers, maar we moeten niet denken dat we alles
weten en kunnen. En dus ook zorgen dat we zélf
op alle situaties zijn voorbereid. Dat was ik dus
niet."
Haar hele jaar stond in het teken van Rio. Tijdens
de Spelen sliep Annan één keer vóór 1 uur 's
nachts, het was de nacht voor de finale. Continu
was ze op zoek naar verbetering, het uitsluiten
van risico's, de videoanalyse. „Negen maanden
lang heb ik me te pletter gewerkt. Maar die 30 se
conden worden eruit gepikt. Ik heb de pers iets ge
geven om over te schrijven." Ze wijst op de sociale
media. „Als het maar gelezen wordt hè? Kijk eens
hoeveel likes ik heb."
Twijfel
Annan twijfelde in de weken en maanden na de
Spelen of ze aan zou blijven. „De negen maanden
waren extreem zwaar. Ik heb mijn kinderen bijna
niet gezien. Dat hoort erbij. Maar daarna kwam
die negatieve publiciteit. Ik dacht: is dat het alle
maal waard? Ik ging terug naar de basis: waarom
wilde ik zo graag bondscoach worden? Om iets te
rug te geven aan de sport. Als je als speelster zelf
het hoogst haalbare hebt bereikt, weet je dat dat al
leen kon door de mensen om je
heen. Maar wat ik ook belangrijk
vond: welk voorbeeld geef ik die
dames als ik wegloop als het
moeilijk wordt?"
Ze tekende bij. De media trok
ken nog één keer van leer. „De
helft van de tijd lees ik het niet
meer. Nergens stond bijvoor
beeld hoe geweldig de finale was
geweest. Onze beste wedstrijd
van het toernooi. Snel en aanval
lend spel, tactisch goed, passie
vol, precies zoals we het hadden
afgesproken. We hebben altijd
gezegd dat we iedere wedstrijd
drie keer moeten scoren, want
we krijgen er nooit drie tegen.
Dat gebeurde uitgerekend nu
wel. Drie momenten van verslap
ping werden genadeloos afge
straft." Bij 3-3 kwam het weer
aan op shoot-outs. Eén bal op de
paal, één bal net te laat over de doellijn.
De verhalen gingen opnieuw over Annan. Het
viel op dat ze zich na de verloren shoot-outs afzon
derde van de ploeg, alsof ze er niet bij hoorde. „Ik
had de longen uit mijn lijf gecoacht en wilde rust
uitstralen. Dus ik ging zitten, achterover leunend.
Bij de bond hoorde ik tijdens de evaluatie dat het
er niet uitzag. Ik moet staan, dat klopt. Ook dat zal
niet meer gebeuren."
Met zilver word je in Nederland weinig gefelici
teerd, zegt Annan. „Niet als je hockeyt tenminste.
Iedereen had het over drie keer op rij olympisch
goud voor Oranje. Dat is nog nooit een ploeg ge
lukt. Maar twee keer goud en één keer zilver ook
niet. Niemand keek naar wat we wél hadden be
reikt. Hoeveel likes zou dat opleveren?"
woensdag 21 december 2016
Rik Spekenbrink
Amstelveen
Oranje viert het
bereiken van de olym
pische finale. Bonds
coach Alyson Annan
oogt nog verdwaasd.
—Alyson Annan (43)
