9
Wat Wilders
doet is
gevaarlijk,
omdat hij
iets aanvalt
wat ons
allemaal
beschermt
Jan Hoedeman en Deborah Jongejan
en week nadat hij is gekozen als
nieuwe PvdA-lijsttrekker haalt Lo-
dewijk Asscher uit naar Geert Wil-
ders, die aan kop gaat in de peilin
gen. „Wilders valt de rechtstaat aan.
I Hij eist vrijheid voor zichzelf die hij
I een ander, zoals Sylvana Simons,
misgunt. Hij strooit met Koranteksten, maar ver
loochent de Grondwet. Hij beschouwt mensen bij
voorbaat als verdacht in plaats te kijken wat ze
doen. Ik verwerp dat."
„Je moet niet onderschatten hoe erg het is als je de
bewakers van onze vrijheid zelf aanvalt. Politie
agenten, officieren van justitie en rechters bewa
ken onafhankelijk de spelregels voor iedereen. Die
zorgen dus ook voor onze vrijheid en de veiligheid,
die ons zo lief is. Als je dat stelselmatig aanvalt, dan
laat je zien dat je zelf geen waarde toekent aan de
rechtstaat. Dat is niet abstract: dat is waarom dit
een fijn land is om te leven en driekwart van de
landen op de wereld veel minder. Wat Wilders
doet is gevaarlijk, omdat hij iets aanvalt wat ons
allemaal beschermt. Niemand staat boven de wet.
De verworvenheden in dit land kunnen alleen
maar bestaan als we die met z'n allen verdedi
gen."
„Het is extreem wat Wilders doet, het is verwer
pelijk, het is in strijd met onze normen en waar
den. En vergeet niet: hij geeft mensen een vals
perspectief. Hij was na de vorige verkiezingen
binnen een dag zijn belofte vergeten om de
AO W-leeftijd op 65 jaar te houden. Het is een
verwerpelijke en weerzinwekkende manier van
omgaan met de toekomst van dit land."
„Nee. Ik vind het vooral belangrijk het sociale al
ternatief te schetsen. Als je niet uitkijkt, is de
keuze bij de verkiezingen straks tussen de WD -
die op de arbeidsmarkt veel meer onzekerheid
brengt - of Wilders. Ik denk dat er heel veel be
hoefte is aan fatsoen in de samenleving. Meer
vaste contracten in plaats van nog meer flexibili
teit zoals de WD wil. En normaal met elkaar om
gaan in plaats van schreeuwen."
„Nederland heeft een criminaliteitsprobleem.
Zolang daar Marokkaanse Nederlanders in over
vertegenwoordigd zijn hebben we een specifiek
probleem. Ik ken er zoveel die een geweldige bij
drage leveren, die verdienen het om als individu
ele Nederlander behandeld te worden. Ze moeten
niet aangekeken worden op het wangedrag van
anderen. Door de hele groep schuldig te verkla
ren doen we onrecht aan al die jongeren die hun
best doen en er niet tussenkomen. Daarom ben ik
extra fel op de Marokkaanse criminele asielzoe
kers die de boel in Ter Apel op stelten zetten. Zij
verpesten het voor Nederlandse Marokkanen. Zij
moeten zo snel mogelijk het land uit. Zij maken
misbruik van het asielsysteem en de bereidheid
van de meest gastvrije gemeente van Nederland."
„We zullen Marokko zover moeten krijgen dat ze
meer mensen terugnemen. Als het moet, ga ik er
morgen heen. Ik werk nauw samen met staatsse
cretaris Klaas DijkhofF(Asiel) om te zorgen dat ze
snel worden teruggestuurd. Het moet duidelijk
worden: als je je als een crimineel gedraagt, word
je ook als een crimineel behandeld. Ik ben heel
liefdevol en solidair. Nederland zal altijd klaar
staan voor slachtoffers van oorlog en geweld. Ik
zal de opvang van kinderen uit Aleppo altijd ver
dedigen. Maar daar hoort ook bij dat we heel
streng zijn tegen degenen die misbruik maken
van onze asielprocedure."
„Het inburgeringssysteem komt uit het vorige
kabinet en gaat erg uit van het feit dat mensen
het allemaal zelf kunnen regelen. Veel gezinsmi
granten kunnen dat ook, bij vluchtelingen is het
beeld wisselend. Het moet nog een stuk beter. Als
inburgeraars niet uit zichzelf de taal leren, moe
ten gemeenten daarvoor zorgen. Niet voor niets
grijp ik in door streng toezicht op de cursussen
en door de gemeenten meer geld te geven, zij
kunnen daarmee inburgeraars bij de hand ne
men. Als je hier bent en mag blijven, dan ben je
een van ons en eisen we ook dat je meedoet."
„Heel simpel. Je verbiedt dat mensen hier werken
zonder dat ze premies afdragen en belasting beta
len. En ze moeten betaald worden volgens de Ne
derlandse cao. Met de huidige Europese regels
kun je hier jaren werken tegen een lager salaris
dan een Nederlander die hetzelfde werk doet, met
dezelfde ervaring. In de bouw, in de transport, in
de landbouw. Dat deugt niet. Dit is gewoon on
rechtvaardig. Als je daardoor geen baan hebt of als
je bedrijf ten onder gaat, vliegt dat je naar de keel.
Dat moet veranderen."
„Het enige dat Diederik verdient is applaus. Maar
deze discussie heeft hij verloren en dit is nu onze
koers."
„Dat betekent dat dit onze koers is. Dit is moeilijk
ja. Ik heb zeven landen mee, elf landen tegen. Maar
we hebben nu een unieke kans om verandering af
te dwingen. Doordat er vanwege de Brexit moet
worden onderhandeld met het Verenigd Konink
rijk over een nieuwe deal. Dit moet ons doel zijn."
„In mijn ogen was het kroonjuweel dat we er alle
maal op vooruit zouden gaan. Dat in Bulgarije de
welvaart stijgt, in plaats van dat wij op Bulgarije
gaan lijken. De steun voor Europa verdwijnt als je
dit niet oplost. Ik denk dat Oost-Europese landen
daar ook een groot belang bij hebben."
„We willen allemaal een goede school, goede zorg,
dat we fatsoenlijk met elkaar omgaan en dat we be
waken wat in onze samenleving dierbaar is."
„Ik vind het een heel raar verwijt. Ik ben vier jaar
vicepremier geweest in een ongelooflijk moeilijke
tijd. Ik heb ervaring. Ik weet wat ik moet doen en
wat ik wil veranderen. Daar kunnen mensen voor
kiezen."
„Ik denk dat heel veel mensen ervaren dat ze ver
geten worden. Als de politiek zegt 'Europa is ge
weldig' en je ervaart zelf dat het oneerlijk is, dan
gaan mensen aan de noodrem trekken. We hebben
heel veel om dankbaar voor te zijn, maar mensen
zien ook onrecht. Als politiek moet je dan niet uit
leggen hoe het zit, maar uitleggen hoe je het gaat
veranderen."
„Ik denk dat de belangrijkste boodschap is: als we
met elkaar een sociaal en fatsoenlijk land willen,
moeten we zorgen voor nieuwe, eerlijke spelregels.
Een reset op sommige punten. Maar zonder onze
eigen principes te verloochenen. Zondebokpolitiek
en afgeven op elkaar is de oplossing niet. De pro
blemen zien we allemaal, maar maak de keuze
voor een sociaal en fatsoenlijk land. Met vaste ba
nen en stoppen met oneerlijke Europese regels."
„We hebben het allemaal druk de laatste weken
van het jaar, maar ik wil graag in gesprek over de
inhoud. Over de zorg bijvoorbeeld kunnen we het
vast zo eens worden. We willen allemaal af van het
eigen risico. We moeten kiezers laten zien dat we
gaan samenwerken in plaats van al dat gehakke
tak."
„Ik ga niet via de krant zeggen wat ik met ze wil af
spreken, want dan lijkt het alsof ik ermee wil
pronken. Ik ga ook niet praten over een fusie, maar
over welke doelen we samen kunnen bereiken. Ik
lees over mezelf dat ik geen makkelijke ben in on
derhandelingen. Dat is omdat het mij zeer aan het
hart gaat. Mijn waarden zijn niet onderhandelbaar.
Ik ben niet makkelijk."
zaterdag 17 december 2016
GO
Wat is er erg aan dat Wilders rechters verbaal
aanvalt?
Lodewijk Asscher:
„Marokkaanse crimi
nele asielzoekers
moeten zo snel moge
lijk het land uit."
FOTO JACQUELINE DE HAAS
Uw partijgenoot Jeroen Dijsselbloem noemt
Wilders extreemrechts.
Is het de strategie van de PvdA om mensen
bang te maken voor Wilders in de hoop daar zelf
stemmen mee te winnen?
Laten we de zorgen doorlopen die Wilders be
noemt. Heeft Nederland een Marokkanen-pro
bleem?
Maar Marokko neemt nauwelijks onderdanen
terug.
Het gaat ook slecht met de inburgering. Slechts
de helft slaagt op tijd voor het examen. U bent
er al vier jaar verantwoordelijk voor.
U wilt arbeidsmigratie indammen. Hoe?
Samsom noemde het een loze belofte van u,
omdat u nooit de andere Europese landen mee
krijgt.
Dus?
Het vrije verkeer van werknemers is toch een van
de kroonjuwelen van de EU?
U bent onderdeel van de elite waar nu zoveel op
gescholden wordt. Hoe wint u het vertrouwen
van kiezers?
Dat is geen antwoord op de vraag.
Waar komt de woede op de elite vandaan?
Zo'n vijf miljoen mensen willen op een populisti
sche partij stemmen, wat zegt u tegen hen?
U wilt al voor de verkiezingen de samenwerking
zoeken met SP en GroenLinks. Heeft u Roemer al
gebeld?
Wilt u ook afspreken dat jullie elkaar niet loslaten
in de formatie?
