12 WEEKEND
Zeeuwse bomen zijn rijp voor de bijl. Zo n negentig procent
van de bomen is aangeplant in de jaren na de oorlog en mét de
babyboomers vergrijsd.
REPORTAGE BOMENKAP
Het nut van groen in de stad
^ONDERZOEK
Zilveresdoorns
„De gemeente wil gewoon geen grote bomen", zegt
Karin Laarhuis, een wijkje verderop. Laarhuis is
boos. Om de hoek, in de Verkuijl Quakkelaarstraat,
gaan 69 beeldbepalende zilveresdoorns verdwijnen.
De gemeente Vlissingen wil wel uitleggen waarom.
„Wortels drukken het wegdek op, omwonenden
klagen dat de bomen licht wegnemen en andere
overlast veroorzaken. Het behoud van deze vijftig
jaar oude bomen kost meer dan maatschappelijk
aanvaardbaar", laat woordvoerder Indra Paasse we
ten. Begin 2017 moet de gemeente sowieso de grond
in om leidingen en kabels te vervangen. Het ideale
moment om deze bomen weg te halen. In overleg
met bewoners komen er nieuwe bomen, zegt
Paasse.
Karin Laarhuis heeft er haar eigen ideeën over.
(her)inrichting van het stedelijk gebied. Wat ziekten
betreft zijn er de afgelopen jaren nogal wat bomen
ten prooi gevallen aan de iepziekte, maar resistente
soorten komen ervoor in de plaats. Ook de kastan-
jebloedingsziekte en essentaksterfte hebben slacht
offers gemaakt. In opkomst is massaria, een ziekte
die platanen aantast.
Ook de burger bedreigt de boom. Er wordt wat af-
geklaagd over bomen, geven de gemeenten aan.
Schaduw op zonnepanelen is een relatief nieuwe,
veelgehoorde klacht. Gwendal Uytdewilligen, be
leidsmedewerker groen van de gemeente Reimers-
waal: „Algemeen worden in Reimerswaal géén bo
men gekapt om futiele redenen zoals schaduw,
bladluis en bladval." De burger is volgens Uytdewil
ligen echt een belemmering voor een gemeente die
de stad groen wil houden. „Ik denk dat het de
Zeeuwse mentaliteit is. Zeeuwen zijn graag netjes
en bomen zijn niet netjes."
Roetdauw
Steeds maar weer is er dat blad dat moet worden op
geveegd. Roetdauw - dat kleverige spul - maakt de
auto smerig. De grond ligt vol elzenproppen, wortels
duwen straattegels op. En er staan bomen op plek
ken waar men liever zou willen parkeren. Uytdewil
ligen: „Kleine ergernissen worden grote en dan bel
len ze op een gegeven moment zeer emotioneel de
gemeente op: kan die boom niet weg?"
Annelies Kempe van de gemeente Noord-Beve
land geeft aan dat bij herplanten vaker kleinere of
zuilvormige bomen gekozen worden. „Overlast of
hinder van bomen wordt minder getolereerd door
omwonenden en dan is dit vaak de oplossing. Daar
naast is er steeds minder beschikbare ruimte. Er
moeten meer auto's dan voorheen geparkeerd wor-
Dertig jaar hebben ze er gestaan,
de iepen van de
Molenstraat in
Vlissingen. Ze
gaan de Kerst
niet halen. Sommige bewoners
zijn blij ('al die rotzooi'), andere
heel verdrietig. Zo gaat het altijd,
als er bomen gerooid worden.
„Sorry voor de schaduw. En
tot over dertig jaar", staat er
op het lint dat om de iep ge
knoopt is. Vrolijke, roodge
kleurde linten met verdrie
tige teksten. „Dun maar dap
per. Tot en met 20-12-2-16"
(want dan gaat de bijl erin). „Ja,
dat laatste stukje groen was ik"
(want de Molenstraat was het laatste
groene stukje in de Oude Binnen
stad).
De zwanenzang is een ludieke af-
scheidsactie van Bewonersvereni
ging Molenstraat. Met tegenzin gin
gen ze akkoord met de kap. Jaap van
Velzen, plaatsvervangend voorzit
ter: „Er is een uitgebreid bomen-
rapport gemaakt over deze iepen.
Binnenkort wordt de straat ver
nieuwd. Je kunt zien dat de
wortels door het wegdek heen
groeien; die gaan er dus mét
het wegdek uit. Nu is beslist dat
het oude riool eruit moet. Dan blij
ven er zo weinig wortels over dat de
levensvatbaarheid van de bomen snel
achteruit gaat." Eind volgend jaar komen er
nieuwe bomen voor in de plaats.
„Zodra ze een excuus hebben om een grote boom
te rooien, gaat hij weg. Onderhoud is ge
woon te duur. Ik hoef geen cijfertjes
door te nemen om te weten of er
bomen weggaan of bijkomen. Ik
loop door de stad en het is een
kale boel. Dan weet ik genoeg."
Toch maar even de cijfertjes
opgevraagd, bij de Zeeuwse
gemeenten en bij Water
schap Scheldestromen, dat
verantwoordelijk is voor
het 'groengevoel' van
burgers die het buiten
gebied doorkruisen.
Wat blijkt? Zeeland
krijgt er over het ge
heel genomen eerder
bomen bij. De ge
meente Tholen bijvoor
beeld noteert een toename van
145 bomen over de afgelopen vijf
jaar en heeft nu 9.589 straatbo
men in beheer. De ko
mende maanden wor
den er 40 bomen ge
kapt, maar 76 aange
plant.
Gemeenten gaan
alleen tot kap over
als daar dwingende
redenen voor zijn. Zo
als: direct gevaar voor
de omgeving; ziekte; te
beheerskosten en
zaterdag 17 december 2016
Babyboom-boom
moet eraan geloven
Ondine van der Vleuten
Populier.
FOTOTHINKSTOCK
aan beter waterbeheer.
Mensen voelen zich
beter, herstellen sneller
van stress en lichame
lijke aandoeningen in de
nabijheid van bomen.
Zeker oudere bomen
zijn een wereld op zich,
met vogels, insecten en
mossen; zo leveren zij
een bijdrage aan de bi
odiversiteit.
Een groene omgeving
verhoogt de waarde van
onroerend goed met 10
tot 15 procent.
Jelle Hiemstra van Wa-
geningen Plant Re
search deed vijftien
jaar onderzoek naar de
gebruikswaarde en het
nut van groen in de
stad, met bomen als
meest zichtbare ele
ment. Zijn belangrijk
ste bevindingen:
De stad is een ongun
stige groeiomgeving
voor bomen; om bomen
gezond oud te kunnen
laten worden is een
goede standplaats met
voldoende ruimte es
sentieel.
De stad vormt door
alle verharde en ver
steende oppervlakken
een 'hitte-eiland', waarin
bomen zorgen voor ver
koeling.
Bomen vangen fijnstof
en vluchtige organische
stoffen af.
Bomen en andere vor
men van groen door
breken het verharde op
pervlak en dragen zo bij
