De plek
van God
8
Selectie van twee- en driedimensionaal werk
De laatste weken van 2016 is de
Vleeshal in Middelburg weer het
domein van de Zeeuwse Kunstkring.
Zestien leden tonen hun werk.
Een Nieuwjaarsgroet van uw
bezorgen een goede gewoonte
Monnikenwerk
rond twee denkbeeldige cirkels die
'in elkaar geschoven' worden. Op
die basis maakt hij prachtige, se
rene vormen, naast de 'Buildings',
een soort wolkenkrabbers waarin
architectuur en natuur elkaar ont
moeten. Kettelerij zou met Cobi
Boone in gesprek kunnen gaan. Uit
haar 'Stilleven met vijf hyacinten'
spreekt een zelfde taal.
Glenn Priester heeft het hoogste
woord. En terecht: hij heeft wat
Tasten dat - hoe stil
ook - worstelen kan
zijn, zoeken naar (er
zijn'. Prachtig en
intens
nieuws ontdekt. Op cirkelvormig
doek schildert hij met pasteuze verf
lichte tinten, die als vanzelf laagjes
vormen. Er verschijnen horizontale
banen die je met landschappen
kunt associëren. Priester 'vangt' er
zeven in koperen schalen. Een an
dere reeks heeft een gevlochten
draadmandje als 'lijst'. Goed con
cept, goed uitgevoerd. Daar kun je
wel even over bomen. Maar mijn
aandacht wordt door een andere
conversatie getrokken. Johan Klein
is met zijn iphone op pad geweest.
Hij nam kleine foto's mee. Vol
spannende beelden, van architec
tuur en ruimte. Vervreemdende
beelden, die niet precies te plaatsen
zijn, waarin je de weg kwijt raakt.
Een moment van onrust in het ver
der ontspannen gezelschap. Hoe
wel: in een stil hoekje fluistert Jan
de Heer kleuren, lijnen en texturen.
Met grote pauzes, veel stilte, ver
schijnen ze. De Heer tekent tastend
op de vierkante millimeter. Tasten
dat - hoe stil ook - worstelen kan
zijn, zoeken naar 'er zijn'. Prachtig
en intens.
De contrasten maken het feestje
extra aantrekkelijk. Het is boven
dien prettig dat ze elkaar niet de
tent uit vechten. De strak geometri
sche en toch speelse schilderijen
van Michiel Hermsen laten ruimte
voor introverte tekeningen van De
Heer. Die op zijn beurt geen pro
bleem lijkt te hebben met de opge
wekte, surreëel eigenzinnige we
reld van Paula Termeer.
Ik ga even een drankje halen. En
kijken wie ik nog opzoek zo. Ik ben
hier voorlopig nog niet weg.
Twee keer per jaar or
ganiseert de Zeeuwse
Kunstkring een ten
toonstelling. 's Win
ters in de Vleeshal, 's
zomers op een andere locatie. Het
zijn een soort verjaardagsfeestjes. Je
ontmoet er mensen die elkaar een
paar keer per jaar zien. Wie zou er
deze keer zijn? De Kunstkring is in
mijn ogen zo'n gezelschap. Ik schuif
als bezoeker graag aan. Óm te zien
wat er gebeurd is de afgelopen
maanden. Zestien van de 23 leden
zijn gekomen. Jammer dat niet ie
dereen er is. Wie er wel is, heeft
meer ruimte. Je verdwaalt nu niet
in de drukte. Er zijn ook leden ver
trokken en er is nieuwe aanwas:
Hans Oosterom. Ik mis Marja de
Lange die in februari overleed. Was
bijzonder hoe zij zich op hoge leef
tijd bleef ontwikkelen.
Miems van Citters, dit jaar 80 ge
worden, is er weer bij. Naast een
heerlijk los geschilderd bloemstil-
leven en een vaardig geboetseerde
bronzen grutto, toont ze twee ei
genwijze, met varen verbonden
houten beelden. Van Citters staat
voor de moderne traditie. Zoals
meer collega's. Dan gaat het gesprek
dus over vakmanschap, stilering en
abstractie, materiaalbehandeling.
De scherpe kantjes van de ontwik
kelingen van 100 jaar terug zijn eraf.
Vorm en kleur zijn middel om stil
te staan bij de schoonheid van de
dingen. Jorien Brugmans vertelt
enthousiast over het landschap en
Leen van Duivendijk is nog steeds
vol van het spiegelende waterop
pervlak. Jan Kettelerij ontdekte de
oloïde, een geometrische vorm
Tussen baksteen en beton heet
het rapport dat de Stichting
Cultureel Erfgoed Zeeland onlangs
uitbracht. Op 11 december jl. be
richtte deze krant erover dat kerk
gebouwen niet ongemerkt moeten
verdwijnen. Het gaat in Zeeland
om meer dan honderd kerken die
tussen 1940 en 2970 zijn gebouwd.
„Op een uitzondering na zijn ze
niet beschermd, terwijl ze vaak het
dorps- of stadbeeld bepalen en van
(grote) waarde zijn."
Het handhaven van een kerk kan
in financiële zin zoiets zijn als het
gat in de hand van de big spender.
Dat is een punt. Ligt de waarde er
gens anders? Kerken vertellen het
verhaal van de plek van godsdienst
in de samenleving. De oude gigan
ten zijn gebouwd in een tijd dat le
ven zonder geloof geen optie leek.
De torens wijzen naar de hemel en
zijn markante herkenningspunten
aan de horizon. De kerk staat mid
den in het dorp of de stad, zoals het
geloof de kern van het bestaan
vormde. Onder meer op Tholen, in
Kortgene, Aardenburg, Ossenisse
en Lamswaarde vindt u deze mo
numenten. Vaak met blauw-wit
bordje en dus als zodanig erkend
en buiten gevaar.
Maar dan de andere kerken, als
eerste de erfgenamen van de refor
matie en doleantie: de hervormde
kerk in IJzendijke is de oudste voor
de protestantse eredienst. De ker
ken waarvan leden naar elkaar om
zien, waar de diaken vroeger ar
menzorg bood en nu een schuld
hulpmaatje is of in actie komt voor
de voedselbank.
De wederopbouw heeft zijn ei
gen monumenten gecreëerd. In
Scharendijke bijvoorbeeld waar de
Bethlehemkerk de verwoeste kerk
van Eikerzee verving. En er zijn
kerken na de Tweede Wereldoorlog
gebouwd in Ouwerkerk, Zuid-
zande, Breskens, en Philippine.
De platte kerken uit de jaren 70
en 80 in nieuwbouwwijken steken
helemaal niet meer boven het
maaiveld uit. De verbinding met
het hogere raakt meer op de achter
grond, het zijn multifunctionele
ontmoetingscentra - overal goed
voor. Zoals godsdienst inwisselbaar
lijkt te zijn geworden voor levens
beschouwing in een new age.
Tot slot steken de scherpe spit
sen van refodomes af tegen de ho
rizon. Als opgestoken vingers:
waarschuwend en oproepend tot
bezinning. Daar waar gerefor
meerde gemeenten groeien ver
schijnen kerken die duizend of
tweeduizend man kunnen bergen.
In 's-Gravenpolder weet men er
van. Ook deze kerkbouw heeft ei
gen karakteristieken en zegt veel
over het gelijktijdig voorkomen
van religionisering en secularise
ring in onze samenleving.
zaterdag 17 december 2016
Glenn Priester - 'Gevangen
Zeeluchtlandschap'.
Zeeuwse Kunstkring: t/m 1/1
2017, Vleeshal, Markt, Middel
burg, dagelijks 12.00-17.00 uur,
behalve eerste kerstdag.
Zeeuwse Kunstkring
pakt smaakvol uit
Nico Out
RECENSIE
Keramiek van Anneke Coppoolse, op de achtergrond gouaches van Jorien Brugmans en beelden van
Miems van Citters.
BERICHT AAN ONZE ABONNEES
Vanaf 19 december
brengt de bezorger
van deze krant u,
onze abonnee,
een persoonlijke
Nieuwjaarsgroet.
Hiernaast het
kaartje waarmee
uw bezorger langs
komt.
Trouw fd.
nrc.nexr
■"Mwjandsdagblad
Uidsch 1'JlW.id
«GWfflfianhafc.
int
Bij twijfel Heeft u twijfels omtrent de identiteit
van de bezorger, dan kunt u vragen naar de
loop lijst of het identiteitsbewijs. Elke bezorger ontvangt
dagelijks een actuele looplijst waarop de abonnees en de
persoonlijke gegevens van de bezorger staan vermeld
José Baars schrijft
wekelijks over religie en
kerken in Zeeland. Kijk
voor haar blog op
www.pzc.nl/monnikenwerk
