fjJ
ÏÏnuML
Vier vragen over Russische hacks bij presidentsverkiezingen VS
17
Veel buit haalden ze binnen met
phishing-emails, die hackers toe
gang geven tot het systeem van de
ontvanger zodra die op een valse
link klikt. Hun beste bondgenoot
was een slordige IT'er uit Clintons
campagneteam. Een van de mede
werkers van campagnevoorzitter
John Podesta vroeg bij hem na of
de waarschuwing dat Podesta zijn
wachtwoord moest aanpassen
echt was. Omdat de IT'er een tik
fout maakte en 'legitimate' (echt)
schreef waar hij had willen waar
schuwen dat het bericht onecht
was, werd de link gebruikt en la
gen de mails van Podesta op straat.
Gestolen mails zijn voornamelijk
verspreid via Wikileaks. Volgens
anonieme inlichtingenmedewer
kers is Poetin zelf betrokken ge
weest bij het plannen van de ver
spreiding van de informatie. Hij
zou persoonlijke vijand Hillary
Clinton hebben willen beschadi
gen. De FBI schaarde zich gisteren
achter de CIA: de hackoperatie had
tot doel Trump, Ruslands favo
riete kandidaat, in het zadel te hel
pen.
Belangrijk: er zijn geen aanwijzin
gen dat stemcomputers zijn ge
hackt. In hoeverre de verkiezings
uitslag is beïnvloed door de gesto
len e-mails, is onmogelijk te bepa
len. Ook fouten en zwaktes van
Clinton hebben bijgedragen aan
haar verlies. Maar de mails hielpen
niet. Publicatie van berichten
waaruit bleek dat de partijtop
Clinton boven Bernie Sanders ver
koos, leidde tot onvrede onder
Sanders-aanhangers en het aftre
den van partijvoorzitter Debbie
Wasserman Schultz. Toen in het
najaar e-mails van Podesta naar
buiten kwamen, waren interne
akkefietjes en de tekst van spee
ches die Clinton voor grote ban
ken gaf wekenlang in het nieuws.
Barack Obama kondigt actie aan.
„Op de plaats en tijd van onze
keuze", zei hij cryptisch, en zowel
publiekelijk als buiten het ge
zichtsveld van het grote publiek.
De VS kan sancties opleggen of te-
rughacken en informatie over
Poetin publiceren. De CIA zou een
tegenaanval voorbereiden.
De vrees is dat zulke digitale oor
logvoering escaleert. Obama aar
zelde dan ook lang over een pu
bliekelijke beschuldiging aan de
Russen, ook omdat hij in de cam
pagne niet beticht wilde worden
van ongeoorloofde hulp aan Clin
ton. Hij laat nu een onderzoek
doen, dat af moet zijn voordat hij
op 20 januari het Witte Huis ver
laat. Mogelijk zien we dan concre
ter bewijs.
RUTTE
Er zijn veel aanwijzingen, maar de
smoking gun ontbreekt. Althans, in
het openbaar. Toen de Democrati
sche partij ontdekte dat computers
waren gehackt, werden experts
van Crowdstrike ingehuurd. Zij
vonden malware en ip-adressen
die eerder gebruikt zijn door hack-
groepen Fancy Bear en Cozy Bear,
die worden gelinkt aan de Russi
sche geheime diensten. Een onbe
kende die zich Guccifer 2.0 noemt,
plaatste gestolen documenten on
line. Hij zei Roemeens te zijn,
maar sprak slechts Google Trans-
late-Roemeens. Aanpassingen in
documenten waren met een Rus-
sischtalige versie van Word ge
daan, door iemand met een ge
bruikersnaam die naar Felix
Dzerzhinsky verwees, de oprich
ter van een geheime Sovjetpolitie
macht. Dat betekent nog niet dat
het Kremlin erachter zit. Alle 17
inlichtingendiensten in de VS
meldden in oktober in een geza
menlijke verklaring wel dat ze dat
zeker weten. Waarom ze dat zo ze
ker weten, kunnen of willen ze er
niet bij vermelden.
Bij Bolderman
aanbetalen niet verplicht!
10 12 dagen
Eilanden van Dalmatië
Rondreis Kroatië
15 dagen
Rondreis
Klassiek Spanje en Andalusië
10 dagen
Rondreis Schotland
en Schotse Hooglanden.
10 dagen
Rondreis Noorwegen
Hoogtepunten van
Noorwegen
12 dagen
Engeland, Ierland en
Schotland
zaterdag 17 december 2016
Digitale oorlog lijkt dichtbij
Barack Obama tijdens zijn laatste persconferentie van 2016. fotoap
Hoe gingen ze volgens de Ameri
kanen werk?
Welke impact hadden ze op de
uitslag?
Wat nu?
Ook Nederland Is zich 'be
wust' van de gevaren dat an
dere landen, zoals Rusland,
onze verkiezingen kunnen
beïnvloeden. Volgens premier
Mark Rutte 'moeten we niet
naïef zijn'. „Het is moeilijk in te
schatten hoe groot het gevaar
is", zei Rutte gisteren tijdens
zijn wekelijkse persconferen
tie. „Maar we zijn ons bewust
van de kans op hacken en op
pogingen om de verkiezingen
te beïnvloeden. Dat kan een
grote bedreiging zijn." Rutte
merkt op dat 'de overheid
structureel digitaal wordt aan
gevallen'. Bij de geheime
diensten is bekend dat China
het economische belang dient
en dat Rusland meer geïnte
resseerd is in politieke beïn
vloeding. De AIVD waar
schuwde eerder dit jaar al dat
andere staten 'meer dan ooit'
geïnteresseerd zijn in de poli
tieke besluitvorming van Ne
derland. Cyberspionage blijkt
daarbij de meest gebruikte
vorm.
Barack Obama beloofde wraak
voor Russische inmenging in de
Amerikaanse verkiezingen. Wat
we wel en niet weten over de
hackers die Trump een handje
geholpen zouden hebben.
Karlijn van Houwelingen
Washington
Welk bewijs is er tegen Rusland?
v.a. slechts
Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.
Diverse vertrekdata 2017
Diverse vertrekdata 2017
Diverse vertrekdata 2017
Diverse vertrekdata 2017
Diverse vertrekdata 2017
rl Brochure en J03l8J 58 09 58
oe <mgen. www.bolderman.nl
Prijs p.p. o.b.v. 2ipers. kamer exci Calamiteitenfonds b reserveringskosten
