Masseur moet nog
flink doorkneden
L
'Aftreden en wegwezen'
4
Analyse
ASSOCIATIEVERDRAG BIJLAGE MOET NEE-STEMMERS GERUSTSTELLEN
Nederland keurt alsnog het associatieverdrag met Oekraïne goed, dwars
tegen het 'nee' van het referendum in april in. Vandaag al stuurt het kabinet zijn
ontwerp voor de goedkeuringswet naar de Raad van State.
Oekraïne kan aan het associatiever
drag geen rechten ontlenen om lid
te worden van de EU, nu niet en la
ter niet. Dat staat expliciet in een
bijlage, die op aandringen van pre
mier Rutte is toegevoegd.
„Het was niet makkelijk, het was
niet leuk, maar alle Nederlandse
punten zijn goedgekeurd", aldus
Rutte gisteravond, kort nadat hij
zijn Europese collega's had overge
haald tot een aanhangsel bij het in
Nederland omstreden akkoord.
Daarin zeggen de 28 lidstaten dat
het verdrag met Oekraïne geen op
stapje is naar een lidmaatschap en
geen recht geeft op extra geld of mi
litaire bijstand.
Ook kunnen Oekraïners er geen
rechten aan ontlenen om in Europa
te komen werken en moet
Oekraïne serieus werk maken van
corruptiebestrijding. Blijft het land
in gebreke, dan kan Europa het
akkoord geheel of gedeeltelijk
opschorten.
Verzet
Rutte moest in de Europese raad
vooral verzet overwinnen van Po
len en andere Oost-Europese lan
den, die het verre toekomstper
spectief van Oekraïne op een EU-
lidmaatschap op geen enkele ma
nier wilden schaden.
Ook Rutte sluit niet uit dat Oe
kraïne 'ooit' lid wordt, 'maar dan
niet op basis van dit verdrag'. Hij
toonde zich opgelucht dat Neder
land, zoals een diplomaat de afgelo
pen dagen zei, zich niet verder heeft
ontwikkeld 'tot het Wallonië van
Europa'.
Een Nederlands veto over het as
sociatieverdrag was 'een groot ca
deau aan Poetin' geweest, 'en dat
kunnen we ons op dit moment niet
permitteren'. Rusland annexeerde
de Krim, steunt de oorlog in Oost-
Oekraïne, schendt regelmatig het
NAVO-luchtruim en plaatst raket
ten tussen Litouwen en Polen.
„Daartegen moet Europa één front
vormen en dat kan nu weer", aldus
de premier.
Het was niet
makkelijk, het was
niet leuk, maar alle
Nederlandse punten
zijn goedgekeurd
Een streep door het associatieak
koord had de veiligheid van zowel
Nederland als Europa geschaad. Te
gelijkertijd, meent Rutte, biedt zijn
bijlage 'een inhoudelijk antwoord'
op de belangrijkste bezwaren van
de nee-stemmers in het referen
dum.
„Natuurlijk zijn er mensen die te
gen zullen blijven, dit is geen vote-
winner, maar ik vond en vind dat ik
niet kon weglopen voor mijn eigen
verantwoordelijkheid. Zeker niet
nu Rusland zo destabiliserend be
zig is", aldus Rutte, die er ook zijn
'huifkarrentheorie' bijhaalde. Als
de indianen aanvallen moeten alle
huifkarren in een kring, anders gaat
het mis.
Met zijn akkoord in Brussel heeft
Rutte een veldslag gewonnen, maar
de oorlog in de Eerste Kamer nog
niet. „Er is geen deal, ik heb een in
schatting gemaakt van mijn kan
sen." Garanties dat de senaat ak
koord gaat, kon hij zijn Europese
collega's gisteravond dan ook niet
geven.
Mark Rutte had nog niet verklaard
dat er een akkoord was over een bij
lage, of het campagneteam van de
WD verspreidde al een filmpje
over hoe nu 'recht is gedaan aan de
nee-stem van de kiezer'. Het geeft
aan hoe zenuwachtig de partij is.
Want de komende verkiezings
campagne zullen zijn tegenstan
ders erop hameren dat Rutte de
kiezer heeft genegeerd.
De afgelopen maanden was
Rutte vooral bezig met het masse
ren van de andere partijen in het
parlement. Direct na het referen
dum over het samenwerkingsver
drag tussen de EU en Oekraïne in
april viste hij naar steun. En hoewel
partijen toen heel hard riepen dat
het 'nee' moest worden gerespec
teerd, lijkt hij daarin te slagen.
Aan het verdrag zelf wordt niets
gewijzigd. In de bijlage wordt al
leen nog eens verklaard wat al zo
was, bijvoorbeeld dat Oekraïne
hiermee geen kandidaat-lid is van
de EU. Het papier is dan ook alleen
voor binnenlands gebruik. Maar
Rutte is zo alvast in één ding ge
slaagd: de Tweede Kamer zal alsnog
instemmen. Ook PvdA en D66, die
eerst nog zeiden dat het verdrag
niet kon worden geratificeerd.
Lang is door Rutte gedaan alsof
afwijzing vooral consequenties had
voor het Nederlandse bedrijfsleven,
dat niet zou kunnen profiteren van
de handelsafspraken. Maar het ver
drag is van grote symbolische bete
kenis. De samenwerking tussen
Brussel en Kiev was een van de oor
zaken van de volksopstand in Oe
kraïne, die uiteindelijk leidde tot
een burgeroorlog en annexatie van
de Krim door Rusland. Een Neder
lands 'nee' zou grote internationale
gevolgen hebben, omdat het ak
koord pas ingaat als alle lidstaten
het goedkeuren. Op Nederland na
heeft iedereen dat al gedaan.
Door acht maanden te masseren
achter de schermen, lijkt Rutte
zich uit een netelige politieke
kwestie te hebben gewurmd. Of
het door hem zelf genoemde 'gei
tenpaadje' ook echt ergens toe
leidt, moet blijken als volgend jaar
de Eerste Kamer zich erover buigt.
Voor een meerderheid moeten nog
enkele CDA-senatoren overstag.
Daarna moet hij zich uit de vol
gende gordiaanse knoop worstelen:
de kiezers overtuigen dat hij met
de bijsluiter écht naar hen heeft ge
luisterd.
OPPOSITIE
Een deal? We
hadden al een
deal: nee is nee!
vrijdag 16 december 2016
GO
Rutte wint slag om Oekraïne
Premier Mark Rutte krijgt uiteindelijk zijn zin op de Europese top in Brussel, fotoanp
Frans Boogaard
Brussel
—Mark Rutte
Hans van Soest
Niet dat premier Rutte op meer
begrip had durven hopen. Op
positiepartijen in de Tweede
Kameer reageerden zoals ver
wacht op zijn akkoord over ver
drag Oekraineverdrag, name
lijk: woedend.
„Aftreden en wegwezen", liet
PVV-leider Geert Wilders
weten. Hij heeft al gedreigd om
volgende week een motie van
wantrouwen tegen de premier
in te dienen. Ook van de SP
komt een afkeurend geluid.
„Een deal? We hadden al een
deal: nee is nee!" aldus partij
voorman Emile Roemer.
Uiteraard schaart kersvers
VNL-lijsttrekker en voormalig
SP-leider Emile Roemer
tegen-campagnevoerder Jan
Roos zich ook in dat
kamp:„Het enige inhoudelijke
antwoord op nee is nee!"
Ook zijn partijgenoot Louis
Bontes, erg fel op dit dossier,
kiest gelijke woorden: „Met
deze deal neemt onbetrouw
bare Rutte de zorgen niet weg.
Deze deal is een schoffering
van de NEE-stemmer."
Ook de Christenunie heeft zijn
bedenkingen. „Voor de Chris
tenunie staat voorop dat het
kabinet recht moet doen aan
de nee-stem die in april ge
klonken heeft", aldus partijlei
der Gert-Jan Segers. „Voor
ons is het twijfelachtig of dit
akkoord daaraan
voldoet." Ook
t GroenLinks vindt
dat onvoldoende
recht wordt ge
daan aan de
uitslag van
het refe
rendum.
