12
De wereldberoemde
prehistorische grot
van Lascaux biedt de
laatste gloednieuwe
historische attractie die
eigenlijk nep is. De
belangstelling is er niet
minder om.
REPLICA'S LASCAUXIV
Wat is authentiek?
Sommigen hebben
er meer problemen
mee dan anderen
e 17.000 jaar oude
muurschilderin
gen lijken vorige
week voltooid.
Dat zijn ze ook,
net als de stalag-
mieten van
kunsthars. Welkom in de versie 20t6
van de wereldberoemde 'Sixtijnse
Kapel van de prehistorie'. Vandaag
gaat Lascaux IV, in het Zuid-Franse
departement Dordogne, open voor
het publiek. Drie jaar lang is met de
laatste technieken gewerkt aan het
tot op de millimeter recreëren van de
vermaarde grotten. 66 miljoen werd
geïnvesteerd om jaarlijks 400.000 be
talende bezoekers te kunnen trekken.
De vorige nepgrot, Lascaux II, was
al een goudmijntje en goed voor 8
miljoen bezoekers. Deze 'oude' imi
tatie is vanaf nu gereserveerd voor
scholen en educatieve projecten. Las
caux III was er ook al, als reizende
variant van het prehistorische circus.
Het wordt een trend om op kwets
bare locaties een alternatief te bieden
aan te grote stromen toeristen. Denk
aan de drie jaar geleden gekopieerde
graftombe van farao Toetanchamon,
in de Vallei der Koningen in Egypte.
Of anders het herbouwde Check
point Charlie in Berlijn. De be
roemde grensovergang van de Koude
Oorlog is net zo authentiek als het
eerste het beste filmdecor.
Maar wie reist er nou naar nephis-
torie? Nou, best veel mensen. Een
peiling van een Britse krant over de
vorige versie van Lascaux liet zien dat
het een derde van de bezoekers niet
kon schelen dat de historische grot
ten namaak waren. Veel keuze had
den ze ook niet. De authentieke grot
van Lascaux is zó kwetsbaar dat die al
vrij snel na de ontdekking (1940)
moest worden gesloten omdat de
fragiele tekeningen beschimmelden
door de buitenlucht die binnen
kwam en de koolstofdioxide die
bezoekers uitademden. Alleen een
handvol wetenschappers mag nog
naar binnen.
Hester Dibbits, bijzonder hoogle
raar Historische Cultuur en Educatie
aan de Erasmus Universiteit, zou zelf
niet omrijden voor een nepattractie
maar vindt het fenomeen boeiend.
„We worden natuurlijk continu be
dot. Je hebt in Nederland gevels die
overeind staan terwijl alles daarach
ter nep is. Wat is echt en authentiek?
Sommige mensen hebben daar meer
problemen mee dan anderen. Mijn
gevoel is dat hoe meer we denken dat
het nep is, hoe meer we uiteindelijk
naar het authentieke op zoek zullen
gaan. Dat laatste is belangrijk. Er was
laatst een tentoonstelling met alleen
maar Van Gogh-kopieën en Rem-
brandt-kopieeën, dan denk ik toch:
au, au, au."
Tot de meest gekopieerde beelden
ooit behoort de 500 jaar oude David
van Michelangelo. Oorspronkelijk
stond dit beeld voor het Palazzo
Vecchio in Florence. Maar om het te
beschermen tegen weersinvloeden
werd het beeld in 1910 vervangen
door een kopie. Wereldwijd staan er
inmiddels 26 Davids, waarvan vijf
tien in de Verenigde Staten.
Soms zijn de kopieën absurd
slecht. De talloze Eiffeltorens in
China of Las Vegas neemt niemand
serieus. Een subgenre is het herbou
wen van attracties zoals het be
roemde Globe Theatre in Londen
(waar in de r6de eeuw Shakespeares
stukken in première gingen) dat nu
regelmatig is uitverkocht. Berlijn
herbouwt momenteel het Berliner
Stadtschloss, dat de residentie was
van de koning van Pruisen en de kei
zer van het Duitse Rijk. In de 500
miljoen euro kostende kopie worden
onder meer de boekencollecties van
de Humboldt-Universiteit en de
Berlijnse stadsbibliotheek onderge
bracht. Volgend jaar gaat het open.
vrijdag 16 december 2016
GO
Historische nep doet
Bob van Huët
T Het nabouwen van kwetsbare historische
locaties is een trend: het maakt het mogelijk
een alternatief te bieden aan te grote stromen
toeristen.
Hester Dibbits, bijzonder hoogleraar
Berliner Stadtschloss
Berlijn, Duitsland
