BUITEN
Ermerinsop
de slikken
11
Het miezert dinsdag
ochtend. Over het land
bij Hoek hangt een
grauwsluier. Een beetje
buitenmens trekt zich
daar toch niets van
aan. Elk weer is mooi
weer.
De bestemming is natuur
gebied Braakman-
Noord. Onderweg er
naartoe vliegt een groep
ganzen op. Op de ver
nieuwde N6i vanaf Hoek is het rustig
met verkeer. De Braakmankreek ligt
er even stil bij.
Hoe je vervolgens in de Braakman-
Noord moet komen, wijst zichzelf.
Staatsbosbeheer heeft voor goede be
wegwijzering gezorgd. De Braak-
manweg die naar het natuurgebied
leidt, is sinds een jaar of acht afgeslo
ten voor doorgaand verkeer. Het was
lang een drukke (sluip)route naar het
Waarschu
wing, pasop
voor grazend
vee, houd 25
meter afstand
Dow-fabrieksterrein. Nog net voor
de Staatsbosbeheer-boerderij aan de
Braakmanweg begint de wandel
route. Iets meer dan 6,5 kilometer
lang is die. Uitnodigend staat op een
bordje 'Vrij wandelen, fietsen en rui-
teren'. Uit de tekst eronder blijkt dat
fietsers en ruiters zich niet buiten de
aangegeven paden mogen bewegen.
Het is maar gezegd.
Op een weiland vlakbij lopen twee
Zeeuwse trekpaarden. Ze herinneren
aan de landbouwbestemming die
een groot deel van de Braakman-
Noord tientallen jaren had. De Braak
man, een zeearm van de Wester-
schelde, stroomde hier tot de afslui
ting in 1952.
Achteraf gelukkig maar, wordt veel
beweerd, want stel je voor dat de
Braakman bij de watersnoodramp
van 1953 nog open was geweest. Het
land was dan tot ver achter Philip
pine overstroomd. Een andere theo
rie is dat er verderop de Wester-
schelde minder dijkdoorbraken wa
ren geweest bij een open Braakman.
Het water had dan immers zijn weg
via de Braakman kunnen vinden.
Wie zal het zeggen?
Het weer zit al lopend niet mee.
Het blijft licht regenen. Een lange be
tonnen gluurmuur biedt onbekom
merd uitzicht over de Braakman
kreek. Veel vogels zijn er niet te zien.
Zouden zij zich ook schuil houden?
Veel kleur is er dit jaargetijde in de
natuur ook niet te bekennen, alhoe
wel. Een struik met rode vruchten
verrast. Navraag bij boswachter Jos
Kint leert dat het om de kardinaals
muts gaat.
Het lijkt nog spannend te worden.
Wandelaars worden gewaarschuwd
voor grazende Schotse Hooglanders.
Je moet op 25 meter afstand blijven.
Helaas, verse plakken koeienpoep lig
gen er wel, maar er is nergens een
Schotse Hooglander te bekennen.
Een enkel konijn schiet weg. Ze moe
ten hier massaal zitten. Het pad langs
de kreek is aan alle kanten ondergra
ven.
Zo'n beetje halverwege de tocht
doemt het bedrijfsterrein van Dow
op, met de grote opslagsilo's van Ka
toennatie. Het lopen wordt een stuk
gemakkelijker. De route gaat verder
over fietspaden, waar deze dinsdag
ochtend ook geen hond te bekennen
is. Een flink stuk fietspad is verhard
met een soort leem. Het nattige spul
blijft aan je schoenen kleven. Heb je
nog wat te doen thuis.
UIT DE ZEEUWSE KLEI
Reimerswaal, één van Ne
derlands beroemdste ver
dronken steden, werd na
een kwakkelende doodsstrijd van
een eeuw in 1631 door zijn laatste
inwoners verlaten. De eerste 'seri
euze' publicatie met waarnemin
gen op het verdronken Reimers
waal stamt uit 1788 en is van de
hand van de Veerse regent en kro
niekschrijver Jacobus Ermerins
(1725-1795). Ermerins verwon
derde zich erover dat een stad die
door 'Koophandel, Zeevaard en
Neering' eens zo bekend was, ge
heel en al bij de nazaat onbekend
was geraakt. In juni 1776 begaf Er
merins zich met een hengst (een
Zeeuws platbodemschip) vanuit
Tholen naar de verdronken stad.
Hij 'doorwandelde de Slikken,
waar deze eertyds oude Stad gele
gen was geweest, vond nog veel
grondslagen van huizen, ook van
Stads buiten muren en toorens'.
Ook kon hij de plaats van de kerk
nog goed onderscheiden. Het
kerkhof was ooit met vele bomen
beplant, getuige de 'veele uitstee-
kende wortelen, die zelfs nog de
ordre aanwezen zoo als dezelve ge
plant waren'. Voorts zag Ermerins
de restanten van straten; van de
haven waren nog 'overblyfsels van
ryshoofden en stompen van palen'
te zien. Ermerins betreurde het dat
zijn beschrijving niet vergezeld
ging van een deugdelijke 'Grond-
teekening'. De later opgedoken
stadsplattegronden van Jacob van
Deventer uit het derde kwart van
de zestiende eeuw kende hij niet.
Ermerins was uiteraard een kind
van zijn tijd. Zijn 'veldwerk' op
Reimerswaal leverde ongeveer één
bladzijde tekst op in een boekdeel
van 235 pagina's. Toch is Ermerins'
verhandeling over Rommerswale
uiterst lezenswaardig, mede om
dat hij de lezer ook persoonlijke
ontboezemingen niet onthoudt.
Zo had hij - patriottisch regent -
bij de orangistische rellen van 1787
persoonlijk kennisgemaakt met
geweld tegen zijn persoon; zelfs
was hij korte tijd gevangengezet.
Braakman-Noord
Braakmankreek
woensdag 14 december 2016
Toen nog wat kleur
Harmen van der Werf
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
natuurgebied
Braakman-Noord,
tussen Hoek en
Biervliet.
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ).
Jan J.B. Kuipers
Portret van Jacobus Ermerins.
Kopergravure door R. Vinkeles.
Wandelaars worden gewaarschuwd voor
Schotse Hooglanders, de enige runderen die
we tegenkomen zijn roodbonte knewin
A De gluurmuur foto's camile schelstraete
Kardinaalsmuts
