S
wrM
wMmSKt i.
0
'Jacky's verhaal is aangrijpend'
wf» 1
8
OEGANDA KINDSOLDATEN
lÉtlfe
gü
Twintig jaar geleden werd de
Oegandese Jackline 'Jacky' Atingo
ontvoerd om als kindsoldaat te vechten.
Vandaag presenteert ze bij de Europese
Unie haar onderzoek naar ontvoerde
kinderen.
.rtS«S
Si
e kan vergeven,
zegt ze. Moorde
naars en ver
krachters die ze
aanhoort vertel-
llen haar vaak dat
ze bezeten waren
door boze geesten. Of dat ze or
ders uitvoerden van sadistische
commandanten. Jacky Atingo (33)
voert moeilijke gesprekken. Ze
begrijpt de extreme omstandighe
den waarin slachtoffers extreem
wrede daders konden worden.
Heftige emoties komen los bij
confrontaties met nabestaanden.
„Ie moet kunnen vergeven, anders
kun je dit werk niet doen", zegt
'the tough one', zoals ze ook wel
wordt genoemd. Een harde dame
kan ze zijn. Tegelijk is ze meevoe
lend en wijs.
Atingo doet haar verhaal onder
de tropenzon in het Noord-Oe-
gandese Gulu, vlak voordat ze af
reist naar Brussel. Daar, bij de EU,
gaat ze vandaag haar vijfjaar du
rende studie naar ontvoerde kin
deren in Oeganda presenteren.
Bijna 500 voormalige pubersolda
ten en -bruidjes (seksslavinnen)
sprak Atingo daarvoor. Ze spoorde
ook 'schoonfamilie' op van ont
voerde en verkrachte meisjes die
zwanger of met kinderen uit de
jungle terugkwamen. En soms
kon Jacky verzoenen wat onver
zoenbaar lijkt. Grootouders die
een kleinkind omarmen waarvan
de vader als rebel van het losgesla
gen Weerstandstandsleger van de
Heer (LRA, volgens de Engelse af
korting) massamoord heeft ge
pleegd.
Rebellen
Jacky was één van de zogenaamde
'Aboke girls.' Op ro oktober 1996
ontvoerde de LRA 139 meisjes van
een middelbare school in Aboke.
Grootschalige ontvoering van kin
deren door rebellen gebeurde eer-
WAR CHILD
v- -
V/ - S - sfec V -
WtmM
der in Afrika. In Mozambique,
Siërra Leone en in Soedan. En nog
steeds in Nigeria. Na haar ontvoe
ring werd Atingo liefdevol opge
vangen door haar hoogopgeleide
en begrijpende ouders. Dat geluk
hadden niet al haar lotgenoten die
vaak kwamen uit achtergebleven
dorpen waar bijgeloof en vervloe
kingen nog heel gangbaar zijn.
Jacky ging studeren en werd opge
pikt door de Nederlandse ngo War
Child voor wie ze zes jaar werkte
met door de oorlog getraumati
seerde en ontvoerde kinderen. In
middels is ze specialist op het laat
ste gebied. Op het hoogste niveau
wordt er naar haar geluisterd.
Door een heroïsch offer kon
Jacky ontkomen aan de moor
dende waanzin van het LRA. Dat
offer werd gebracht door Judith,
haar beste vriendin. Judith nam
vrijwillig Jacky's plaats in toen ze
na drie nachten gevangenschap
dreigde te bezwijken. De ontvoer
ders wilden een aantal meisjes la
ten gaan en selecteerden de
knappe Jacky samen met 39 ande
ren als oorlogsbuit. Jacky was ver
zwakt door een nierziekte, haar
vriendin bood zich aan als plaats
vervanger. Jacky werd vrijgelaten
en overleefde. Judith bleef en
werd gemarteld. Ze stierf - zo
bleek later-na dagen lijden, vast
gebonden aan een boom, achter
gelaten in het oerwoud.
Jacky moet leven met dat drama.
Net als die andere naar schatting
60.000 Oegandese kinderen die in
de loop der jaren werden meege
nomen door het LRA, een van de
wreedste rebellenorganisaties ter
wereld. De moorddadige sekte is
verjaagd uit Oeganda maar nog
steeds actiefin het wetteloze
Zuid-Soedan of het ondoordring
bare grensgebied met Congo. De
organisatie wordt nog steeds ge
leid door de beruchte Joseph
Kony, een ex-misdienaar en zelf
verklaard tovenaar. Hem worden
tienduizenden doden en ver
minkte en verminkte slachtoffers
verweten. Een van Kony's com
mandanten, Dominique Ongwen,
staat sinds vorige week terecht
voor het Internationale Strafhof in
Den Haag.
Jacky's ontvoering kreeg twee
jaar geleden een Nigeriaanse 're
make' door de niet minder ver
maandag 12 december 2016
oe
Bob van Huët
Gulu
Vanavond is War Child-ambassa-
deur Marco Borsato te gast bij
RTL Live om te praten over de af
sluiting en doorstart (vanwege de
recente stroom vluchtelingen uit
Zuid-Soedan) van War Child in
Oeganda. De zanger kent Jacky
Atingo van zijn reizen naar het
Afrikaanse land. „Haar verhaal
heeft me ontzettend aangegre
pen. En als je weet dat haar zus
sen ook allemaal actief zijn voor
mensenrechten, dan zegt dat iets
over hoe sterk die vrouwen zijn.
Kun je het je voorstellen? Als je
vriendin jouw plek inneemt en
dan... Ik heb me weieens afge
vraagd hoe ik me in zo'n situatie
zou voelen en hoe zich dat dan bij
mij zou ontwikkelen. Dan moet je
:.V0 fi't--' r
ongelooflijk
sterk zijn om
overeind te blij
ven."
Oeganda gaat
de zanger aan het hart. „Dat was
het land waar War Child de leer-
curve begon over wat werkt en
wat niet. Wij trainen inmiddels ook
mensen van andere hulporganisa
ties." De afgelopen twaalf jaar
hebben honderduizenden kinde
ren en volwassenen aan de pro
gramma's van War Child meege
daan." De oorlog met het LRA in
Noord-Oeganda is voorbij. Maar
War Child blijft. Borsato: "Het is
belangrijk om de vluchtelingen
stroom uit Zuid-Soedan nu ook bij
te staan."
