II
Luchtig: bril met
ruitenwissers
Grootjans gooit gewicht in expositie
20 2
MUSEUM BIZARRE UITVINDINGEN
Van een lopende kruiwagen tot een
enorm gehoorapparaat, en van
zelfontbrandende sigaretten tot
het eerste ruimteschip. Museum
Bizarium in Sluis, dat gisteren opende, is
een ode aan uitvinders, bedenkers en
andere creatieve geesten.
BRIEVEN
U kunt uw brief (maximaal
150 woorden) richten aan:
lezersredacteur@pzc.nl
of per post aan
Lezersredacteur PZC
Postbus 5046
4380 KA Vlissingen
08801-30210
File
Het wordt drukker (19 novem
ber) op de wegen. We rijden
meer en dat is te merken aan de
alledaagse files. De oplossing zou
kunnen zijn om boven de be
staande wegen nog een of twee
wegen te maken. De vrachtwa
gens blijven beneden rijden en
de personenwagens gaan naar
boven. Een mogelijkheid is om
voor de bovenste baan tol te vra
gen. Als je haast hebt neem je de
bovenste baan. Heb je geen haast,
dan blijf je beneden. De baan
naar boven hoeft dus niet heel
zwaar uitgevoerd te worden.
Men hoeft dus geen grond aan te
kopen of iemand te onteigenen,
want die grond is er al. Kijk maar
eens in de buurt van Rotterdam.
Daar lopen ook behoorlijk wat
wegen over elkaar.
Ton Bilderbeek
Mme Curiestraat 85, Terneuzen
Zorg onbetaalbaar
De zorgpremie is weer hoger vol
gend jaar. De farmaceutische be
drijven (25 november) jagen de
kosten mede hoger op door op
oneigenlijke gronden nieuwe
dure middelen toegelaten te krij
gen. Hun winstmarges varen
daar wel bij. Die nieuwe midde
len blijken effectief. Bij fitte
mensen met kanker wel. Maar bij
mensen met meer kwalen dan
alleen kanker zijn ze minder ef
fectief. De kostenrichtlijn wordt
dan klakkeloos overschreden. De
farmaceuten schermen valselijk
met de kwaliteit van leven.
De lobby en de macht van de
farmaceutische multinationals
ondervindt te weinig tegen
kracht om dit proces te keren. De
minister neemt halve maatrege
len, die de kosten nauwelijks
doen verlagen.
Zo lang dit zo blijft zal de pre
mie elk jaar weer stijgen.
de Jonge
Dolfijnstraat 12, Nieuvuerkerk
Sail
Met pijn in mijn hart moet ik
constateren dat het over en uit is
voor dat prachtige Sail de Ruyter
evenement (25 november) waar
ik jaren naar uitkeek. Het is be
grijpelijk dat de organisatie er
mee moet stoppen vanwege
geldgebrek. Verderop in dezelfde
krant lees ik dan weer; uithuilen
en vooruitkijken. Zo voel ik dat
ook. Aan terugkijken heb je wei
nig. Hoewel? Terugkijken naar
mooie herinneringen in het ver
leden is ook fijn.
Foto's bekijken en het opnieuw
weer een beetje meemaken of
beleven met een liedje dat door
de boxen op de achtergrond
klinkt als I am sailing van Rod
Stewart. En nu wachten op be
tere tijden.
Elly van der Bliek
Zeemanserve 30, Vlissingen
Bushaltes
Ik begrijp niet waarom maar 40
procent van de bushaltes (26 no
vember) wordt aangepast. Al
bijna twee jaar heb ik een OV-
kaart, maar nog nooit gebruikt. Ik
gebruik een rolstoel en ik weet
niet of ik op de plaats van be
stemming wel uit kan stappen. Ik
ben dus nog helemaal aangewe
zen op gesubsidieerd taxiver
voer. Pas in 2030 zullen alle trein
stations aangepast zijn: dan ben
ik 82 - als ik het beleven mag.
Meneer Van der Maas: pas zo snel
mogelijk alle bushaltes aan, zodat
ik in ieder geval met de bus kan
reizen.
Mevrouw A. Sies
Weegbreepad 42, Goes
Tolvrije dagen
Als men de tolvrije zaterdagen
(28 november) afschaft, kan de
Westerscheldetunnel eerder tol
vrij gemaakt worden. Nu moeten
we nog bijna 16 jaar wachten
voor de tunnel tolvrij is in 2033.
16 jaar x 6 dagen 96 dagen, is
ruim 3 maanden, dus ruim 3
maanden eerder tolvrij als we de
tolvrije dagen nu afschaffen.
Guus Langeraert
't Schuttebocht 21, Oostburg
Sloeweg
Sloeweg splijt Staten las ik in de
krant (25 november). Het dage
lijks provinciebestuur heeft
voorkeur voor de halve Haarlem
mermeer variant. De tunneldi
rectie is bereid om 5 miljoen euro
bij te dragen voor de meerwerk-
kosten voor de duurste variant.
Dan lees ik ineens dat ze die 5
miljoen liever in een bodemloze
put steken zoals Thermphos.
Toen dacht ik, hier klopt iets
niet.
Een ander voorbeeld, ik wil de
oprit voor de garage verbeteren.
Kosten 3000 euro. Nu stelt de
buurman voor, dat hij ook 2000
euro bij wil dragen zodat deze
oprit goed aangelegd wordt. Nee
zegt mijn vrouw, die 2000 euro
van de buren kan je beter gebrui
ken voor onze nieuwe auto. Wat
klopt niet aan beide verhalen?
Andre Bogerd
Tapijtschelp 1, Terneuzen
Kust
Onze kust is het gemeenschap
pelijk eigendom van alle Neder
landers. Een Groninger heeft
evenveel recht op de Domburgse
kust als een Zeeuw. Toch zien we
dat lokale wethouders met hun
plaatselijke bevriende project
ontwikkelaars erin slagen tel
kens weer een stuk van ons ei
gendom te onteigenen. Waar we
eerst vrij konden wandelen ko
men we nu voor een slagboom.
Op ons vrije strand staan ineens
honderden lelijke kratten. Op
het Veerse meer (26 november)
moet een woon/pretpark komen.
Als we hier niet blij mee zijn
worden we uitgescholden met
'Trumphiaanse dementie' (De
heer Doeleman over tegenstan
ders van zijn plan tot onteige
ning van een stuk Veerse meer).
Als we hier niets tegen doen
gaat dit door tot ons Zeeland ge
heel is verbelgd. Hopelijk komen
genoeg raads- en statenleden tot
het besef dat we zo ook de recrea
tie sector ernstig beschadigen.
Zeeland let op uw zaak.
A. P. de Graaf
Muddy Watersstraat 28,
Middelburg
DEN BOSCH Grote namen als
Mark Manders, Michael Borre-
mans, Bruce Nauman, Günther
Förg en Robert Gober. Hun werk
brengt op veilingen tonnen op. In
de Willem II Fabriek staat en
hangt hun werk naast onbekende
kunstenaars als Jos Boetzkes, Ol-
phaert den Otter en Erwin van
Krey.
Het is een expositie over het on
behagen van de kunstenaar. En
door de transportkosten en hoge
verzekeringspremies ook meteen
de duurste expositie in de nog
jonge geschiedenis van de Willem
II Fabriek.
Mentor
Het idee kwam van de Bossche
kunstenaar Lars Weller (42). Hij
benaderde de Zeeuwse kunstenaar
Daarvoor werden oude schetsen,
ontwerptekeningen, foto's en
filmpjes met hypermoderne tech
nieken minutieus bekeken. Bij het
vervaardigen van de objecten gin
gen ze juist terug naar de basis.
Je kunt nooit
genoeg
experimenteren
Het bedenksel moest immers pre
cies worden zoals de uitvinder 'm
ooit maakte of - als het daar nooit
van kwam - in gedachten had.
Dat was uiteraard geen gemak
kelijke taak. „We hebben werkelijk
overal ter wereld specialisten in
geschakeld", vertelt Mare. „Soms
kwam het ene deel van een uit
vinding uit pakweg Indonesië en
het andere uit Peru. Het waren
enorme puzzels." Zo was voor het
namaken van instrumenten van
alchemisten speciaal, middel
eeuws glas nodig. „We hebben
enorm moeten zoeken naar dat
Loek Grootjans die tijdens Wellers
opleiding in Den Haag zijn mentor
was. Grootjans zei meteen ja. Maar
hij zei ook: „Als we het doen moe
ten we het op niveau doen."
Samenwerking
Zo is Investigations into the Un
canny een buitengewone samen
werking tussen het Gentse mu
seum SMAK en de Willem II Fa
briek. Grootjans: „Ik vond het een
goed idee en we zijn naar directeur
Philippe Van Cauteren gegaan. Die
ken ik, ik heb een grote expositie
gehad in het SMAK en we zijn be
vriend geraakt."
Dat was aan het begin van het
jaar. Maar toen Grootjans een paar
maanden geleden op de muse
umsite keek, zag hij dat een bruik
leen aanvragen in Gent al snel ze-
glas, en daarna nog eens naar ie
mand die dat op ambachtelijke
manier kon blazen."
Een aantal uitvindingen in het
museum doet de term 'bizar' veel
eer aan. Zo is er een 'aarstrompet'
- en ja: daarvan stop je het uit
einde echt op de plek die de naam
al doet vermoeden. De eerste vi
brator ooit ligt er ook. Daarin wer
den bijen opgesloten. Hun driftige
gezoem zorgde voor een aange
name trilling van het apparaat.
Maar veel vaker waren beden
kers er door de eeuwen heen op
uit de wereld echt vooruit te hel
pen. Het museum is dan ook een
ode aan 'de naïeve dromer, de gro
teske verliezer, de onverschrokken
idealist die niet in de wereld past
of voor wie de wereld nog niet
klaar is', verklaart Mare. „We bren
gen de boodschap dat je nooit ge
noeg kan experimenteren, dat de
wereld altijd behoefte heeft aan
creativiteit."
Sommige van de getoonde uit
vindingen waren complete mis
lukkingen. Andere werkten wel,
maar werden vergeten omdat er
een beter alternatief kwam. Als
bezoeker stel je jezelf echter ook
regelmatig de vraag waarom een
idee nu eigenlijk geen succes
werd, of waarom we daar nu geen
gebruik meer van maken. Ann
wijst naar een strijkijzer met een
rol, in plaats van een platte on
derkant. „Dat lijkt me prakti
scher", geeft ze aan. „Maar fabri
kanten hebben ooit anders be
slist."
ven maanden vergt. „Gelukkig
deed Philippe niet moeilijk. Met
Lars ben ik naar Gent gereden en
samen met Philippe hebben we in
een middag tijd twaalf kunstwer
ken uitgezocht die we konden le
nen."
'Unheimliche'
„Zonder Loek was me dit niet ge
lukt", zegt Weller die sinds 2012 in
Den Bosch woontWeller voelt
zich aangesproken door het 'un
heimliche' in het werk van kun
stenaars en filmmakers zoals Lu-
cian Freud en David Lynch. Hij
wilde ook zijn eigen werk tonen in
die context, samen met Grootjans
zocht hij andere kunstenaars uit.
Expositie: Investigations into
the Uncanny, Willem II Fabriek,
Den Bosch. Tot en met 8 januari.
Naast min of meer 'serieuze' uitvindingen zijn er in het Bi
zarium ook veel luchtige bedenksels. Zoals deze motorbril
met ruitenwissertjes. De wind doet het molentje tussen
de ogen draaien, en die drijft de wissertjes aan. Een filmpje op de
achtergrond van de uitvinding in het Bizarium toont de werking
in de praktijk.
Het Bizarium is een
initiatief van Vlamin
gen Mare De Jonghe
en Ann Geerinck.
Marc is industrieel
ontwerper, Ann grafisch vorm
geefster. „We lopen al een jaar of
zes rond met het idee om vergeten
ideeën nieuw leven in te blazen.
Dit is zulk mooi erfgoed." Sluis
kwam min of meer toevallig op
hun pad. „Dit gebouw was ge
schikt", wijzen ze om zich heen in
het totaal verbouwde, voormalige
'Zoute Vestje', dat eerder diende
als school en gemeenschapscen
trum.
Het museum zou al bijzonder
zijn als De Jonghe en Geerinck
verzamelaars waren geweest, maar
het gaat nog veel verder. Alles
werd immers opnieuw gemaakt.
Ideeën en ontwerpen die alleen
bestonden op papier of het niet
verder schopten dan de productie
van een prototype dat allang niet
meer bestaat,
bouwden ze
opnieuw
maandag 12 december 2016
PO
Bizarium is een ode
Martijn de Koning
-Mare De Jonghe
Het Bizarium aan de Hoogstraat
in Sluis is van woensdag tot en
met zondag open tussen 13 en
18 uur. Meer info: bizarium.com.
