'Als je ineens geen
baan meer hebt,
verandert je
zelfbeeld en gevoel
van eigenwaarde'
Een paar jaar terug
hadden jij en je part
ner het zo goed. Alle
bei een fijne baan,
genoeg geld om af en
toe uit eten te gaan,
mooie boeken te kopen, jezelf of de
kinderen van een hippe garderobe te
voorzien en ook nog wat te sparen
voor die nieuwe keuken, auto of bad
kamer. Bovendien was er elke avond
genoeg gespreksstof aan de eettafel.
Hoe anders is het nu. Ja, jij hebt je
baan nog, maar je partner? Die zit
nu thuis op de bank. En zapt.
Mariska (35) weet er alles van.
Haar man Huub (40) werkte tien
jaar lang fulltime als teamleider bij
een groot energiebedrijf en moest na
een reorganisatie het veld ruimen.
Sinds anderhalfjaar zit hij thuis.
Mariska: „In het begin dacht ik nog:
er komt vast snel iets op zijn pad. Hij
was daar zelf ook van overtuigd. We
besloten te genieten van de tijdelijke
'vrijheid'. Ik werk als freelance com
municatieadviseur en heb veel werk.
Huub kon zich wat meer bezighou
den met ons dochtertje. Wat ook fijn
was: we hoefden haar niet meer naar
de buitenschoolse opvang te bren
gen. En voor mij stond 's avonds het
eten klaar en waren de boodschap
pen gedaan. Ideaal eigenlijk. Totdat
de sfeer na een maand of drie begon
te veranderen. Wat hij had gehoopt,
gebeurde niet. Er kwam geen nieuwe
baan. De sollicitaties die hij deed, lie
pen op niks uit. Huub werd daar erg
onzeker door. Dan kreeg hij weer te
horen: 'Je bent een leuke vent, je
hebt veel ervaring, maar je past net
niet binnen ons profiel', of iets derge
lijks. Elke keer weer die teleurstel
ling. Dat was funest voor zijn
zelfvertrouwen."
Een gevoel van falen
„Als een van beiden werkloos raakt,
heeft dat veel meer dan alleen finan
ciële gevolgen", zegt Jean-Pierre van
de Ven, psycholoog en auteur van
Waarom luister je niet? Over commu
niceren in relaties. Hij ziet in zijn
praktijk regelmatig stellen die in een
crisis zijn beland doordat een van
beiden werkloos is geraakt. „Als je
ineens geen baan meer hebt, veran
dert je zelfbeeld en gevoel van eigen
waarde. Ineens valt je status weg,
zowel binnen de maatschappij als
binnen je relatie. Je voelt je nutteloos
en afgewezen. Ook denk je mis
schien: ergens zal het wel mijn
schuld zijn. De kans datje als gevolg
daarvan somber wordt, is groot. Je
moet het zien als een fase van rouw.
Als je je baan kwijtraakt, moet je dat
verlies verwerken. Daardoor heb je
geen zin meer om actief te zijn en
vaak ook geen behoefte meer aan in
timiteit. Uiteraard heeft dat effect op
je relatie."
Ook Huub raakte in een dip. Ma
riska: „Vooral het feit dat hij, de man
en vader, niet meer op dezelfde ma
nier voor zijn gezin kan zorgen als
voorheen, steekt hem enorm. Dat
voelt voor hem als falen. We zijn af
gelopen zomer niet op vakantie ge
weest, omdat we een beetje zuiniger
moeten zijn. De klasgenootjes van
onze dochter hadden na de vakantie
allemaal mooie verhalen over hun
vakantiebestemming... Door zijn dip
sport hij niet meer, terwijl hij dat
voorheen, toen hij nog werkte, heel
fanatiek deed. Hij zegt dat hij de puf
er niet meer voor heeft. Wat hij wel
doet: vaker met vrienden naar de
kroeg. Dat is zijn uitlaatklep. Maar ik
vind dat dat wel een beetje uit de
hand loopt nu."
Stress bij de
werkende partner
Een werkloze partner kan ook zor
gen voor veel stress bij de niet-
werkloze wederhelft. Niet alleen is
de kans groot dat de werkende
partner meer moet gaan werken om
de rekeningen te kunnen blijven be
talen, met alle stress die daarbij
hoort, maar ook het gevoel van
machteloosheid kan hem of haar
parten spelen. Mariska: „Qua werk
pak ik tegenwoordig alles aan, om
zo een buffertje te creëren voor
als Huub op korte termijn echt
geen baan vindt. Maar ik
merk dat ik mezelf wel een
beetje over de kop aan
het werken ben. Ik
moet uitkijken dat ik
er niet aan onder
door ga. In de tijd
thuis probeer ik
Huub op te
peppen, leuke
dingen te doen
om zijn gedach
ten af te leiden. Maar uit
eindelijk kan ik niet heel veel doen
om hem te helpen en voel ik me vaak
machteloos."
Jean-Pierre van de Ven: „Als men
sen bij de pakken neer blijven zitten,
vind ik dat je als partner daar wel
wat van moet zeggen. Tegelijkertijd
moet je ervoor waken dat je voortdu
rend je partner opjut. Als je er teveel
bovenop zit, kan hij of zij het gevoel
krijgen dat jij de baas bent en hij
voelt zich al de mindere doordat hij
geen werk heeft... De kans is groot
dat de werkloze partner zich schrap
zet, nog vaker op de bank blijft zitten
en nog meer gaat drinken. Dan kom
je in een heel negatieve spiraal te
recht. Je mag je partner dus wel op
zijn of haar gedrag aanspreken. Maar
doe dat op een constructieve manier:
18 zaterdag 3 december 2016
