GORDON
E 21
Als we niet snel wat doen aan de
groeiende tweedeling in de
maatschappij, kunnen er gekke
dingen gebeuren. Kopstukken in de
zakenwereld willen actie.
is GUNTER
e waarschu
wing komt dit
l keer niet van de
I linkse politieke
'partijen in Ne
derland, maar
van gerenom
meerde zakelijke instituten als
ING, Delta Lloyd, KPMG en de
Boston Consulting Group. Het
viertal zette recent zijn handteke
ning onder een rapport dat op
zoek gaat naar de oorzaken voor de
tweedeling in de maatschappij.
„Als we onze welvaart niet beter
verdelen, zal iedereen daar de ge
volgen van merken", zegt Frans
Blom, directeur van de Boston
Consulting Group.
De bedrijven handelen niet eens
zozeer uit een moreel verantwoor-
We moeten uitzoeken
waar de weerzin
tegen veranderingen
door globalisering
en vrije handel
vandaan komt
delijkheidsgevoel, eerder uit wel
begrepen eigenbelang. De angst is
dat buitengesloten burgers zich
tegen economische groei en we
reldhandel zullen keren. Daarmee
zouden de bedrijven direct wor
den geraakt.
De hoofdconclusie van
het onderzoek, dat door
mensen van de Boston
Consulting Group is uitge
voerd, is dat de ongelijkheid
de
niet eens zozeer economisch
van aard is. Inkomens en vermo
gens zijn in Nederland, vergeleken
met andere landen, behoorlijk
evenwichtig verdeeld. Ongelijk
heid in Nederland gaat volgens de
onderzoekers over maatschappe
lijke ongelijkheid. Zekerheden die
voor hoogopgeleiden vanzelfspre
kend zijn, zijn dat voor laagopge
leiden helemaal niet. Mensen uit
de lagere sociale klassen worden
bijvoorbeeld minder oud dan ho
ger opgeleide Nederlanders. Bo
vendien worden ze ongezonder
oud.
De vorige maand aangekondigde
verhoging van de aow-leeftijd met
nog eens drie maanden, raakt
laagopgeleiden daarom veel harder
dan hoogopgeleiden. Tegelijkertijd
zijn zij wel de groep die de flexi
bele arbeid levert waar de BV Ne
derland zo dankbaar van profi
teert.
Blom stelt dat een goed inzicht
in de oorzaken van uitsluiting ook
voor de politiek van groot belang
is. „Te vaak bestaat de neiging om
terug te vallen op oude stokpaard
jes zoals nivelleren, of meer blauw
op straat. Het risico daarvan is dat
we jaren laten merken dat de echte
problemen niet zijn opgelost."
„Ik maak mij zorgen over een slui
merend protectionisme, dat grote
groepen mensen onze samenle
ving willen afsluiten van de bui
tenwereld. We moeten uitzoeken
waar de weerzin tegen verande
ringen door globalisering en vrije
handel vandaan komt. Meestal
wordt gezegd dat die weerzin ont
staat doordat de winst van globali
sering ongelijk wordt verdeeld.
Maar als je naar de economische
feiten kijkt, zie je dat de ongelijk
heid in inkomen en vermogen re
latief laag is en stabiel door de tijd
heen. Maar het gevoel van onge
lijkheid is er voor veel mensen
wél, dus we moeten weten waar
hem dat in zit."
„Als mensen zich afkeren van
groei en verandering, dan gaan ze
tegenstemmen. Daarmee wordt de
taart kleiner. Daar heeft iedereen
last van. Bovendien wordt de taart
ook niet gelijker door 'm kleiner te
maken."
„Internationale handel levert ons
jaarlijks too tot 150 miljard euro
extra export op. Het is belangrijk
dat iedereen meedeelt in die groei.
Maar veel mensen hebben het idee
dat die flexibiliteit waarmee wij
internationaal goed scoren door
hen alleen wordt opgebracht. Wat
heeft de arbeider daar zelf aan?
Waarom moet de flexibiliteit al
leen worden opgebracht door
mensen die deze onzekerheid niet
kunnen dragen? Daar komen dan
nog andere onzeker makende ont
wikkelingen bij, zoals migranten."
Wat ook meespeelt
is dat normen en
waarden steeds ter
discussie staan.
Dat brengt mensen
in verwarring
„Mensen willen het dan anders.
Hoe maakt niet uit, als het maar
niet meer zo gaat als nu. Anders
kan van alles zijn: Wilders, de SP,
Beppe Grillo in Italië, Trump, de
Brexit. Het zijn allemaal uitingen
van dezelfde proteststem.
„Wat ook meespeelt is dat nor
men en waarden steeds ter discus
sie staan. Als je je twijfels hebt bij
abortus, als je homo's niet fantas
tisch vindt en als je Zwarte Piet
graag zwart ziet, dan is er direct
iets fundamenteel mis met je. Dan
zijn jouw normen en waarden
ineens niet meer in orde. Dat
brengt mensen in verwarring."
„Radicale partijen zeggen dan din
gen als: schaf het eigen risico in de
zorg af. Ja, dat speelt goed in op die
onzekerheid, het neemt misschien
ook wel de woede weg, maar niet
de oorzaak. Tegelijkertijd is het
omhoog schroeven van het eigen
risico ook iets wat voor hoogopge
leide mensen makkelijk praten is.
Maar laagopgeleiden, vaak mensen
met zware banen en een ongezon
dere levensstijl, beginnen vaak
vanaf hun 50ste te kwakkelen. En
dan horen ze dat ze steeds langer
moeten doorwerken omdat de Ne
derlander langer in goede gezond
heid leeft. Dat ervaren zij niet zo.
Zij zien mensen om zich heen on
gezonder worden."
„Mensen met vaste banen hebben
in Nederland veel meer zekerhe
den dan elders in Europa. Laat die
mensen wat eerlijker meedelen in
de flexibiliteit. Maak vast meer flex
dan hoeft flex niet zo onzeker te
zijn. En als flexibiliteit zo belang
rijk is, waarom creëren we dan
geen supersterk sociaal vangnet
eronder, van twee tot misschien
wel zes maanden?"
„Dit is niet alleen een oproep aan
de politiek. Ook als bedrijfsleven
kunnen we dingen doen. In ge
sprek gaan met onze eigen mensen
bijvoorbeeld, over wat de voorde
len van internationaal opereren
zijn. Hoe de wereld eruit zou zien
als we in een protectionistisch kli
maat terechtkomen. Ook zouden
bedrijven zelf kunnen bedenken
dat ze hun kantinepersoneel mis
schien niet moeten uitbesteden. Je
wint er misschien wat geld mee,
maar je vervreemdt ook een groep
mensen van je bedrijf."
In het Sinterklaas
weekend voor maar
7,50 naar Sing!
Ga naar destentor.nl/sing
zaterdag 3 december 2016
PC
'We moeten nu echt iets
doen aan de tweedeling'
Sander van Mersbergen
Sandra Phlippen
Den Haag
ZOUUt
Waarom maakt u zich hier zo
druk over?
Waarom moet het bedrijfsleven
dit weten?
U stelt in het rapport dat de on
zekerheid die mensen ervaren
zeer ongelijk verdeeld is.
Wat is daar het gevolg van?
De vraag is: wat doe je eraan?
Hoe geef je mensen meer zeker
heid?
Legt u de bal bij de politiek?
VAN DE MAKERS VAN
PRESENTEERT
Exclusieve
voorpremière
UNIVERSAL
Dé muzikale familiefilm van
dit moment.
In Sing maak je kennis met
Buster Moon, een koalabeer die
een zangcompetitie organiseert
om zijn noodlijdende theater te
redden.
Tijdens het Sinterklaasweekend
is er speciaal voor u een première
op 4 december. In meer dan 60
bioscopen, dus ook bij u in de
buurt, bewondert u als eerste
Sing in 3D voor slechts 7,50
inclusief 3D bril!
