Dahliao's van 't internet
5
Expositie DNA ZLD in het Centrum voor Beeldende Kunst in Middelburg
m$E fe
FH<KtES
Laat de Zeeuwen
zelf hun Zeeland
bouwen. Laat ze
vertellen wat zij in
hun provincie het
mooist vinden.
Streektaal
«WES;
Het is een ideaal:
300.000 Zeeuwen
die de moeite ne
men om hun ge
voel over Zeeland
kenbaar te maken. Stel dat ze van
daag allemaal komen bij de ope
ning van de expositie DNA ZLD in
het Centrum voor Beeldende
Kunst Zeeland (CBK) op de balans
in Middelburg. „Als dat gebeurt,
dan heb ik niet genoeg hapjes en
moet ik nog iets bijbestellen",
glimlacht André Kwakernaak. Hij
is coördinator architectuur bij het
CBK.
DNA ZLD: de afkortingen staan
voor Doen Nu Anders en Zeeland.
Kwakernaak: „De expositie met
die naam is geen gladde, gelikte
tentoonstelling zoals er zoveel
zijn. Wat we laten zien is een
schets, die nog niet af is en waar
van we ook niet weten, waar die
naar toe leidt."
DNA ZLD kiest voor een bena
dering: minder vanuit het hoofd
en meer vanuit het hart, dat is het
vertrekpunt. Met die gedachte als
basis werd er een werkgroepje ge
vormd van mensen, die zich met
de inrichting in Zeeland bezig
houden. Via gemeenten en pro
vincie, en ook als zelfstandige on
dernemer. Zo kwamen bijeen: Ri
chard Rozemeijer, Ad Kil, Theo
Elenbaas, Maarten Molenaar,
Alien Kok, Walter Jonkers, Raquel
Jimenez, Leendert van der Gouwe,
Bianca de Vlieger, Natasja Koole,
Imke Mulders, Kathrin Ginsberg.
Zij probeerden antwoord te geven
op de vraag: wat gun je Zeeland?
Hun antwoord is te zien op de
wanden van de expositieruimte in
het CBK. De Goese kunstenaar
Raimond van Soest verbeeldde de
verhalen van de leden van de
werkgroep als een levensgroot
stripverhaal met veel tekst.
Kwakernaak: „Zie de expositie
als een stapje in een lopend proces.
We vragen ons af: wat gebeurt er
als we spelend onze koers probe
ren uit te zetten? De deelnemers
van de werkgroep kiezen voor een
pad dat niet vaak wordt bewan-
We zijn met een
groepje aan het
knikkeren in een
hoekje van de
speeltuin die
Zeeland is
deld. Ze vertellen over hun per
soonlijke passie, wat vinden ze
zelfbijzonder aan Zeeland. Beant
woorden van die vraag vergt in
spanning. We zitten met z'n alle
vast in structuren, waarbij we
steeds naar de snelweg worden ge
leid waar we 120 kilometer per uur
mogen rijden. Alleen: we komen
daar steeds in de fde terecht. Wat
we nu doen: we stoppen onze auto
op de snelweg, stappen uit, leggen
een plank over de sloot, en kijken
of we in de wei met koeien en
bloemen ook verder kunnen."
De expositie is ook een uitnodi
ging om mee te werken aan een
andere Zeeuwse toekomst. Op de
wanden in de expositieruimte is
volop ruimte gelaten voor ieder
een, die een eigen mening over
Zeeland wil laten horen. Dat kan
vandaag vanaf 16.00 uur, tijdens de
opening van de expositie. Het kan
ook later, de tentoonstelling is tot
en met 20 januari 2017 te bezoe
ken. En ook daarna kunnen verha
len worden ingestuurd: er ver
schijnt een boekje met daarin een
in te vullen kaart, die naar het
CBK kan worden gestuurd. André
Kwakernaak: „We zeggen niet: het
moet zus of zo. Nee. Ik zie het zo
voor me: we zijn met een groepje
aan het knikkeren in een hoekje
van de speeltuin die Zeeland is."
TWas eigenlijk mêêr dan tied,
dan 'k in 't begin van de weke
de dahlia's uut de grond 'ao-
lende. Mêêr dan tied. „Die moe je d'r
uut 'aolen in 't begin van oktober",
zei 'n mannetje bie ons uut de
buurte, „as d'èrpels uutgedaon wor-
ren." En die kon 't weten, want dit
jaor stoengen z'n dahlia's het
schoonste van 'êêl 't durp. Bienao
twêê meter 'ööge en kleuren dan d'r
op stoengen. Nie te beschrieven. Jao,
dan stoengen die van mien d'r mao
maogertjes bie. Mao, da moe gezeid
worren, m'n kleuren waoren schitte
rend. Prachtig schoon doenker rood,
geel en ook nog een struuk mee rööje
blommen mee 'n wit puntje d'ran.
't Was voo die dahlia, dan 'k m'n
spao pakkende om de struken uut te
doen. Op dien struuk bin 'k 'êêl 'öög-
vèèrdig. Die zou 'k nie gèrn laoten
bevriezen. „Je kan d'r ook een paor
schoppen mis op gooien", zegt de
buurman, die langst komt riejen.
„Onder mis, dao vriest het ook nooit
nie."
Ik knikken, binst a tie nao m'n
dahlia's kiekt die in een stevige,
brune dööze wa liggen te dröögen.
De buurman vertelt dat ie eigenlijk 'n
grööten 'eekel eit an dat 'uutdoen van
die blommen.
„Onder de mis bleven ze ook altied
goed en dan bin je van al dat gepruts
af', geef tie me nog mee as 'n wieze
raod. Ik knikken nog maor 's en dien
ken bie m'n eigen: „Da zou ik dao-
rom volgend jaar ok wel 's kunnen
doen. 't Is altied de moeite wèèrd om
te promberen."
Onwillekeurig moen 'k terugdien-
ken aan toen me vroeger thuus tegen
de gevel d'èrpels bewaorende. Tegen
de gevel van d'n 'uuze. Jao, buuten, in
'n 'oekje. 'n Paor dikke kartons d'r op.
'n Paor latten daorover, zodat 't kar
ton nie kon wegwaoien en 't was ge
piept ee. In dat 'oekje dao vroos het
nooit. Alli, da dochten me, totdat...
Juust, je snapt het wel ee? Mao toen
was 't ook te laote. Bevrozen èrpels
die kan je nie mêêr eten.
„Laot die mao zitten", zei m'n
moeder, „die sput je van 't voorjaor
maor onder." Toen 't gieng dooien
zakkende 'êêl dien 'ööp in en begon
te vrotten. Wat 'n mottig wèrkje was
da mao joengen om dat zootje op te
ruumen. Net pap en stienken. En al
zakkende alles in mekaore, toch was
't nog 'n flienk bitje. Jao, waor a je
nog an dienkt, za je zeggen, an èrpels
bewaoren.
Dao waoren vroeger ook nog mén
sen die maokende 'n èrpelgraf in den
'of. Ménsen mee grööt'uusouwens
ee.
Jao, echte èrpeleters waoren da. De
vrouwe schellende 's morgens dan 'n
glimmeneerd immertje vol mee pe-
tatten. Kan je begruupen. Die goen-
gen 's middags allemaol op ee. Dao
bleef niks over in de panne. O jao en
dan zat 'r ook nog 'n vèrkentje in 't
kot. Dao wieren ook èrpels voo ge
kookt. En op dat èrpelgraf lag êêst
riet, dat mee grond wier afgedekt. En
rond dat èrpelgraf lag een gripje om 't
waoter op te vangen. Om de paor da-
ogen wier t'r 'n stêênmande èrpels
uut dat graf ge'aolen. Sommigste
ménsen zettende 'n pottebuze d'r
boven op dien 'ööp. Da bekende da
wel 'n schouwe. Dat was om te luch
ten.
En noe? Noe gao je nao de super
markt om èrpels en daor 'aol je soms
ook je dahlia's.
Of je laot ze thuuskommen via in
ternet. Nog makkelijker.
Toch?
v WAAR HEEFT u
DE BlOEftr/fs
RUITEN GfTETf
TiNGHE
#S£HELpHOCK:
BUR&HSLUlf
HOE WATERT
ÏNZtElANIP?
DKCRJNG
LANüFRONT <ïL
Vl \SSiNGEN -L«b
donderdag 1 december 2016
PC
Laat uw Zeeuwse gevoel spreken
Jan van Damme
Directeur Kathrin Ginsberg van het CBK Zeeland en architect-coördinator André Kwakernaak bij een wand van de expositie DNA ZLD
FOTO LEX DE MEESTER
- André Kwakernaak, CBK
In deze rubriek
belichten we
wekelijks een
Zeeuws dialect.
Deze keer een
verhaal van Rinus
Willemsen in het
Zeeuws-Vlaams.
Beluister de ge
sproken rubriek op
pzc.nl/streektaal.
ZFclAND is
DOOR Ruimt,
v£ÜpEÉLCir;<. 9
pe tüo ivr
cgt wpschrp/
T'jOtN -
SpotfEW 1
NATuMfffci
vt«tepé
