9
zijn bang voor negatieve publiciteit
of verkeerde interpretatie van de cij
fers. Pas na lang aandringen van
deze krant geven de negen sperma-
banken cijfers over vraag en aanbod.
Klinieken zien vooral steeds meer
alleenstaande vrouwen binnenko
men voor donorzaad. In het AMC en
Rijnstate (Arnhem) vormen zij de
grootste groep. Onderscheid tussen
heterostellen, alleenstaanden en les
bische koppels is er nauwelijks. In
Rijnstate zijn stellen die al een uit
gebreid vruchtbaarheidstraject heb
ben doorlopen sneller aan de beurt
voor een intake voor behandeling.
„Ze hebben al lang moeten wachten
tot ze bij de gynaecoloog terecht
konden, een zaadanalyse konden
doen en de uitslag kregen", zegt gy
naecoloog Annemiek Nap.
Ook wensmoeders krijgen een kri
tische screening. Er wordt gevraagd
naar inkomen en woonsituatie.
Mochtar: „Als je geen ondersteuning
in je omgeving hebt of een slechte
financiële situatie, gaan we in over
leg. Is dit wel het goede moment?"
Ook overgewicht is in sommige
klinieken een belemmerende factor.
Sommige klinieken willen dat vrou
wen met een te hoge BMI - variërend
van 32 tot 35 - eerst afvallen. Eén kli
niek geeft zelfs een kortingsbon voor
Weight Watchers. Mochtar: „Vrou
wen met overgewicht lopen meer ri-
Spermabanken
in Nederland
sico op vroeggeboorte, miskraam of
suikerziekte. Als ze eerst afvallen, is
er een kans dat ze sneller zwanger
worden."
Sommige vrouwen ontwijken de
wachtlijst en gaan naar België, waar
een anonieme donor nog mogelijk is.
Maar vooral het invliegen van bui
tenlandse zaad - met name uit Dene
marken - groeit snel. Vijf klinieken
maken daar gebruik van. In Neder
land zijn nu al meer buitenlandse do
noren actief dan Nederlandse. Alleen
al MC Kinderwens (Leiderdorp) ge
bruikt voor inseminaties 221 Deense
donoren. In Nij Barrahüs zijn dit jaar
al 436 behandelingen geweest met
zaad van twee Deense en één Duitse
spermabank.
Controle
Het risico met buitenlandse donoren
is dat niet te controleren valt hoeveel
kinderen van één donor wereldwijd
rondlopen. Om die reden is Rijnstate
gestopt met het gebruik van Deens
zaad. UMC Utrecht is vorig jaar juist
begonnen met Deens sperma om aan
de groeiende vraag van alleenstaande
vrouwen op leeftijd te voldoen.
Ook in Nederland is niet te contro
leren of een donor zich aan de richt
lijn van maximaal 25 kinderen per
donor houdt. Er is geen centrale re
gistratie. Klinieken wisselen geen ge
gevens uit over het aantal kinderen
per donor. Annemiek Nap: „Maar de
contacten binnen de beroepsgroep
zijn zodanig dat ze iemand met
slechte intenties, bijvoorbeeld met
als doel zoveel mogelijk kinderen op
de wereld te zetten, eruit kunnen ha
len. Dat gebeurt een héél enkele
keer." Mochtar: „We maken afspra
ken op basis van vertrouwen. Wij
zijn geen donorpolitie."
De eerste zorg voor klinieken die
niet met Deens zaad willen werken -
zoals het AMC en Rijnstate - is het
vinden van meer Nederlandse dono
ren. Volgens Van der Meer moeten de
klinieken zelf aan de bak: „Zorg dat
niemand de richtlijn kan omzeilen,
zorg dat er geen Deens zaad wordt
gebruikt en geef netjes alle cijfers
bloot." Annemiek Nap wil niets lie
ver: „Ik wil heel graag spermadonatie
ontdoen van de smoezelige associa
ties die er zijn. Donoren zorgen dat
mensen die graag een kindje willen
zwanger kunnen worden."
woensdag 30 november 2016
SNELLE WEG
Zoeken via
internet en
speeddates
3 DEC
WIE BEN IK?
De impact op
het leven van
donorkinderen
10 DEC
in masturbatorium
Gynaecoloog
Monique Mochtar:
„Een spermadonor
wil echt iets voor zijn
medemens doen."
FOTO KOEN VERHEIJDEN
UMC
Utrecht
20
®Ja
O 14 mnd
Reinier de Graaf
(Delft)
ft 24 üi
Nee
O 6-12 mnd
Exclusief donoren die door
vrouwen zelf worden meegenomen
Blijft open voor vrouwen die zelf
een donor hebben gevonden.
Rijnstate
(Arnhem)
ft 55 iiim
®Nee
O 10 mnd
Nij Geertgen
(Elsendorp)
ft 6 i
®Ja
O?
3011161RV
ft Nederlandse donoren*
Gebruik buitenlands zaad
O Wachttijd
Academisch
Medisch Centrum
(Amsterdam)
ft 60 iiiiii
Nee
O 4-12
Nij Barrahüs
(Wolvega)
ft 4 t
®Ja
O 2 mnd
MC Kinderwens
(Leiderdorp)
ft 109 iiiiiiiiiii
Ja
O 6-12 mnd
Groningen
ft 5
®Ja
O Stopt 2017*
Isala
(Zwolle)
ft 14 ij
Ja
O 12-18 mnd
DEENS
SUPERZAAD
Handel bij de
grootste sper
mabank ter
wereld
7 DEC
