stempel'
II
'Sommige kinderen krijgen te jong een
EUWS 11
ONDERWIJS KLOOF TUSSEN LEERLINGEN GROEIT
Bijna de helft van de directeuren in het
middelbare onderwijs erkent nu voor het
eerst dat kinderen van laagopgeleide ouders
vaker onder hun niveau worden ingedeeld.
Directeuren zien dat kinderen van
laagopgeleide ouders regelmatig op
bijvoorbeeld het vmbo belanden,
terwijl ze slim genoeg zijn voor de
havo. Dat gebeurt minder vaak bij
leerlingen met hoogopgeleide ou
ders. Dat blijkt uit een peiling van
deze krant en DUO Onderwijson
derzoek onder ruim 2.000 leraren
en schoolleiders. Het begint met
een te laag schooladvies krijgen.
Vervolgens worden ze op de mid
delbare school niet alsnog naar een
hoger onderwijsniveau geplaatst of
krijgen ze geen advies om dat na het
behalen van een diploma te doen.
Afgelopen voorjaar concludeerde
de Onderwijsinspectie al dat de
kansenongelijkheid tussen leerlin
gen groeit. Hoewel ook schoollei
ders op basisscholen (31 procent) de
groeiende kansenongelijkheid zien,
merken vooral middelbare school
directeuren (47 procent) op dat af
komst telt. „Docenten en directeu
ren zeggen minder middelen - geld
maar ook extra handen in de klas -
te hebben op school", verklaart on
derzoeker Liesbeth van der Woud.
Leerlingen zijn de dupe van pres-
tatiedruk op de scholen, stellen de
respondenten. „Kinderen moeten
zo snel mogelijk door het onderwijs
en voor achterstandsleerlingen zijn
beperkte middelen", merkt Rosen-
möller. Scholen zijn minder ge
neigd leerlingen hoger te plaatsen,
omdat ze bang zijn dat de kinderen
niet aan de verwachtingen voldoen.
De VO-raad zit wel met de Onder
wijsinspectie om tafel om daarin
verandering te brengen.
Bovendien zeggen leraren en
schooldirecteuren vooral te worste
len met de vele leerlingen die een
complexere achtergrond hebben.
Ze moeten kinderen begeleiden die
extra zorg nodig hebben, met pro
blemen thuis worstelen of verschil
lende culturen hebben. Daardoor
hebben docenten moeite alle leer
lingen de aandacht te geven die ze
nodig hebben, waardoor minder
snel opvalt of een kind beter kan.
De consequenties voor de leer
lingen kunnen groot zijn. Als ze de
prikkel missen om bijvoorbeeld na
het vmbo door te gaan naar de havo,
zullen ze nooit een diploma op hun
eigen niveau halen. Leren ze wel
door, kost dat extra tijd.
ze ouder worden, weten ze beter
waar ze met hun leven heen willen
en wat daarvoor nodig is. Wij heb
ben bewust dubbele brugklassen,
zoals vmbo/havo en havo/vwo. Ik
ben voorstander van scholenge
meenschappen die vmbo tot en met
vwo aanbieden. Elk jaar stroomt bij
ons een hele klas van vmbo naar
havo en van havo naar vwo."
„Dat kan. Het hoeft ook niet erg te
zijn om een jaar langer over de
middelbare school te doen en meer
dere keren examen te doen. Die
Het probleem is dat
steeds meer scholen
alleen nog havo of
vwo aanbieden
leerlingen bouwen aan een stevige
bagage. Het probleem is dat steeds
meer scholen alleen nog havo of
vwo aanbieden. Dat maakt het lasti
ger om vanaf een laag schoolniveau
door te stromen, want dan moeten
die kinderen naar een andere
school."
„Ik zie dat er een grotere kloof ont
staat tussen thuis en op school.
Onze leerlingen krijgen bepaalde
dingen niet mee van thuis. We moe
ten het samen doen. Wij geven de
kinderen bewust sollicitatie
trainingen, brengen ze zoveel moge
lijk bij over wat er in de wereld ge
beurt, beginnen soms met het aan
leren van sociale omgangsnormen.
„Tegelijkertijd hebben de leerlingen
een stimulans van thuis nodig. Het
onderwijs verwacht een zekere
voorkennis. In een tentamen Engels
kunnen bijvoorbeeld teksten over
de Brexit zitten. Het is handig als de
leerlingen daar iets van weten."
Ze kwamen als brugklasser binnen
op het vmbo, maar halen jaren later
tóch hun vwo-diploma. Het zijn er
op de school van directeur Heine
meyer jaarlijks zo'n vier, die met een
vmbo-, havo- én vwo-diploma het
pand verlaten. „Daar doe ik het voor."
„Sommige kinderen komen al met
een achterstand naar de middelbare
school. Die valt weg te poetsen, maar
zo'n leerling heeft dan wel dat stem
pel van bijvoorbeeld vmbo. Het is las
tig uit zo'n hokje te komen. Ik vind
het raar dat onze kinderen zo jong
een stempel krijgen. Als ze vijftien of
zestien zijn kan alsnog blijken dat ze
veel potentie hebben."
„Ik vind de waarde van de eindtoets
veel te hoog. Ouders zien al in groep 7
dat hun kinderen een vmbo-advies
gaan krijgen. Vervolgens sturen ze
hun kinderen naar allerlei bijlessen.
Het is beter om naar de ontwikkeling
te kijken die ze in eerdere jaren heb
ben doorgemaakt en een leraar daar
van een advies te laten opstellen. Nu
bestaat er een toetshype."
„Hoger opgeleide ouders weten hoe
het onderwijssysteem werkt. Zij
doen er alles aan om hun kinderen
een zo goed mogelijke citoscore te la
ten halen.
„Laagopgeleide en allochtone ou
ders doen dat vaak niet, omdat ze óf
het onderwijssysteem niet kennen óf
de middelen niet hebben voor bijles
sen. Die kinderen krijgen 'gewoon'
een vmbo-advies. Ze zitten in één
klas, volgen allemaal hetzelfde pro-
gramma. Met gepersonaliseerd le
ren, kan je meer kansen bieden."
„Soms halen die leerlingen inder
daad hoge cijfers en in een enkel ge
val mogen ze alsnog naar een hoger
niveau. Maar een kind van elf is niet
bezig met wat het nodig heeft voor
de toekomst. Dat doet gewoon wat
nodig is om school te halen. Pas als
dinsdag 29 november 2016
GO
Schooldirecteuren: ja,
de kansen zijn ongelijk
Ellen van Gaaien
Utrecht
Maar dan is die kansenongelijk
heid toch alsnog opgelost?
Jan-Mattijs Heinemeyer
Ziet u de kansenongelijkheid zelf
toenemen?
Directeur Jan-Mattijs Heinemeyer
van het Amsterdamse Calandly-
ceum ziet hoe het onderwijs
systeem leerlingen op achterstand
zet. „Hier pakken we dat aan."
Ellen van Gaaien
Amsterdam
Dus een dubbeltje kan een kwartje
worden?
Afschaffen dat schooladvies?
En die leidt tot kansenongelijk
heid?
Directeur Jan-Mattijs
Heinemeyer gelooft in
scholen die een beed
pakket aanbieden.
FOTO PIM RAS
Leraren zien toch dat zo'n kind op
een te laag niveau zit?
