8 FIDEL CASTR01926 2016A Met de dood van Fidel Castro is de laatste socialistische leider-oude-stijl van het toneel verdwenen. Cubaanse ballingen in de VS vieren feest. tatuur. Dissidenten verdwijnen achter de tralies. Martelingen zijn aan de orde van de dag. Duizenden Cubanen vluchten naar de Ver enigde Staten Nu Castro is overleden, zwaaien de ballingen in Miami met vlagge tjes en slaan ze vreugdevol met pollepels op pannen. „Dit is het begin van het einde", jubelt de 32- jarige Alex Pineiro tegen het pers bureau AP. „Ik ben blij dat Castro dood is en dat er weer hoop gloort voor Cuba." Onder Castro is Cuba compleet verpaupert. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 raakt de president zijn politieke vrienden kwijt en daarmee de economische steun. Maar Castro blijft het com munisme trouw en geeft de VS de schuld van het lijden van zijn volk. In 2006 neemt Fidels vijfjaar jongere broer Raül de leiding over, zijn presidentschap wordt twee jaar later geformaliseerd. Castro ziet het tandenknarsend aan maar hij moet wel. De revolutionair kampt met ernstige maag- en darmproblemen en ondergaat tal van spoedoperaties om interne bloedingen te stoppen. Fidel komt er bovenop maar ademt vanaf dat moment vooral verleden. Zijn leuzen op de bill boards in Cuba dateren van decen nia terug. Interviews met hem op de staatstelevisie zijn uit de tijd dat Castro nog die sigarenrokende leider is, in zijn olijfgroene jasje met twee borstzakjes en gestreken kraag. Raül Castro, inmiddels al 85, voert economische en politieke hervormingen door en haalt de banden met de Verenigde Staten aan. Fidel heeft zijn groene tenue verruild voor een trainingspak en verschijnt nauwelijks meer in het openbaar. De vader van zeven kin deren van drie vrouwen brengt zijn dagen door met lezen en schrijven. Verder ontvangt de kromgegroeide revolutionair tal van wereldleiders die graag met hem op de foto gaan. ij is de iconi sche, revolutio naire held die opkomt voor zijn volk. Of: de meedogenloze dictator die mensen laat oppakken, martelen en executeren. Vast staat dat Fidel Castro ruim een halve eeuw lang allesbepalend is voor het leven van de Cubanen en de verhoudingen tussen groot machten flink op scherp zet. De vlaggen in het Caribische ei land hangen half stok na het over lijden van de voormalige presi dent, die 90 jaar oud is geworden. Er mag geen druppel rum worden geschonken, sportwedstrijden en concerten zijn afgelast. Op de trap pen van het universiteitsgebouw in de hoofdstad Havana rouwen studenten met kaarsen, bloemen en portretten van Castro. Als zoon van een rijke landeige naar sluit de in 1926 geboren Cas tro zich aan bij een groepering die strijdt tegen de rechtse generaal Fulgencio Batista. De charismati sche Castro grijpt in 1959 de macht en onteigent bedrijven en banken. Met de steun van de Verenigde Staten voeren contrarevolutionai ren in 1961 een aanval uit op de Varkensbaai in een poging om Castro's regime omver te werpen. Het wordt een pijnlijke misluk king. De Amerikanen maken zich grote zorgen om de communisten in hun achtertuin. Als de Sovjet- Unie raketten op het eiland plaatst, is de crisis compleet en staat de wereld op de rand van een kernoorlog. Het loopt met een sis ser af. Met hulp van de Sovjets krijgen de Cubanen huizen, onderwijs en medische zorg. Onder de bebaarde Castro, bijgenaamd 'el coman- dante', verandert Cuba steeds meer in een communistische die- De omstreden nalatenschap van Castro klinkt door in de reacties die Rusland en de Verenigde Sta ten geven op zijn overlijden. De Russische president Vladimir Poe- tin omschrijft hem als 'een op rechte vriend op wie Rusland kon bouwen'. Donald Trump, die in ja nuari aantreedt, noemt Castro 'een brute dictator die zijn eigen volk bijna zes decennia onder drukt heeft'. „Hij laat een erfenis na van vuurpelotons, onvoorstel baar leed, armoede en schending van fundamentele mensenrech ten". Welk lot de Cubanen nu staat te wachten is onduidelijk. Barack Obama zette de deur open voor economische samenwerking maar Trump zegt weinig te voelen voor nauwere banden met Cuba. Bo vendien stopt Raül Castro in 2018 als president. Verjonging is er niet, blijkt tijdens het laatste congres van de communistische partij. Achter de tafel zitten vooral ze ventigers. Fidel zit in het midden. Hij schraapt zijn keel, steekt zijn wijsvinger omhoog en houdt zijn allerlaatste toespraak. Tien minu ten duurt die. Niet te vergelijken met de urenlange betogen van weleer. Vandaag kunnen mensen af scheid van Castro nemen. De urn met zijn as staat op het Plein van de Revolutie in Havana. Morgen is er een officiële uitvaartceremonie waarna de urn wordt bijgezet in Santiago de Cuba. De stad waar Castro zijn revolutie begint is ook de stad waar het roerige tijdperk- Castro eindigt. Hij laat een erfenis na van vuur pelotons, armoede en schen ding van mensen rechten maandag 28 november 2016 Einde van een roerig tijdperk Met de Argentijnse revolutionair Che Guevara (r) in 1958. foto photo news Castro en dochter Alina Fernandez op haar trouwdag, 1972. fotophotonews Ballen met superster Diego Maradona in 2005 tijdens een tv-show. fotoafp Met Jimmy en Rosalynn Carter in 2011. FOTOAFP De laatste officiële foto van Castro, met president Tran Dai Quang van Vietnam (paarse das), 16 november 2016. fotoepa A Met Chroesjtsjov (2de links), foto afp A Gebroeders Fidel, Raül, Ramon, fotopn Gerben van 't Hof Havana/Rotterdam A Castro stond bekend als opvliegend. Hier in 1999 tijdens discus sie met IOC. FOTOAFP —Donald Trump

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2016 | | pagina 8