Stenen bewaard om te gedenken
Minima Reimerswaal voortaan naar Kledingbank in Middelburg
Vrijwilligers zorgen voor grafmonumenten
7
Al ruim 30 jaar
komen er geen
nieuwe graven bij.
Toch moet de
katholieke
begraafplaats
van Hansweert
behouden blijven,
vindende
vrijwilligers.
Een Franse pastoor, Bel
gen die in de Eerste
Wereldoorlog naar Ne
derland vluchtten en in
Zeeland bleven hangen,
families uit Zeeuws-Vlaanderen
die de oversteek maakten... Een
wandeling met Bert Verdurmen
(8o) langs de grafzerken op de ka
tholieke begraafplaats van Hans
weert geeft een aardig inkijkje in
de bewogen geschiedenis van het
dorp.
Het had niet veel gescheeld of
het kerkhof zou met al haar histo
rie worden ontmanteld. De be
graafplaats achter de katholieke
kerk werd in de jaren 8o 'gesloten',
toen een nieuwe begraafplaats
werd geopend. Sindsdien zijn er
alleen nog mensen wiens partner
al op het kerkhof lag ter aarde be
steld. Volgens Verdurmen, die al 35
jaar de begraafplaats helpt onder-
Maar dat vind ik de
weg van de minste
weerstand
houden, komt er nog regelmatig
bezoek. „Je ziet het aan de bloe
men op de verschillende graven."
Ook twee kindergraven uit eind
jaren 50 en begin jaren 60 worden
nog regelmatig door de vader be
zocht, weet hij.
Om een herinneringsplek voor
nabestaanden, de historie van
Hansweert en het werk dat hij aan
de begraafplaats heeft verricht niet
teloor te laten gaan, schreef Ver
durmen een 'boze brief aan het
parochiebestuur. „Die wilden de
graven ruimen, een verzamelgraf
op de nieuwe begraafplaats maken
en de grond aan de gemeente ver
kopen." Eén van de redenen daar
voor was dat het onderhoud in de
vergrijzende parochie voor de
lange termijn niet te garanderen
is. „Maar dat vind ik de weg van de
minste weerstand", oordeelt Ver
durmen.
Inmiddels zijn Stichting Land
schapsbeheer Zeeland en Stich
ting Cultureel Erfgoed Zeeland in
geschakeld om advies in te win
nen over de toekomst van de be
graafplaats. „Eén van de ideeën is
dat het onderdeel van een parkje
kan worden als er straks nieuw
bouw komt op de plaats van Sluis-
burg." Ondertussen is een groot
braakliggend gedeelte te lijf ge
gaan met een bosmaaier. Maar ook
dit ogenschijnlijk kale stuk grond,
is historische grond, weet Verdur
men zich te herinneren. „Ooit was
het een heel mooi parkje, waar
processies werden gehouden in de
tijd dat we dat niet op de openbare
weg mochten doen."
In de gemeente Borsele worden
grafstenen verwijderd van gra
ven van na 1970 waarvan de
rechten zijn verlopen. De graven
zelf worden niet geruimd, maar
de steen moet weg om op onder
houd te kunnen besparen. Soms
hebben nabestaanden daar geen
moeite mee, maar dat ligt anders
als mensen om financiële rede
nen de grafrechten niet kunnen
verlengen. Het verlengen van de
rechten voor een algemeen graf
met tien jaar kost 850 euro en
voor familiegraven is het een
stuk duurder. „En veel mensen
lopen tegen die kosten aan", zegt
Rien van Hekken. Aanvankelijk
wil de kerkenraad van de PKN
Oudelande de zorg voor de be
graafplaats wel overnemen om
zo de grafstenen te redden. Maar
dat wil de gemeente Borsele niet.
Voor het plan voor een gedenk
tuin bij de kerk krijgt Van Hek
ken wel alle medewerking. Het
plan krijgt subsidie uit de pot
'maak werk van je idee' en ook
nabestaanden doneren wat
geld. „De gemeente heeft alle
nabestaanden aangeschreven en
ze de keuze voorgelegd. Verlen
gen van de grafrechten, wegha
len of verplaatsen." Van 33 over
ledenen kiezen de nabestaanden
voor een plek in de gedenktuin.
Vrijwilligers richten naast de
kerk een plek in voor de gedenk
tuin. Als de gemeente start met
het weghalen van de stenen, ko
men de dorpelingen opnieuw in
actie. „We hebben de stenen al
lemaal schoongemaakt en her
plaatst. We moeten nog een bord
plaatsen met uitleg wat het is."
Onlangs is de tuin in het bijzijn
van nabestaanden geopend. Ook
in de toekomst is het mogelijk
om een steen te laten herplaat
sen in de gedenktuin.
Veel mensen
liepen tegen de
kosten aan
Veel mensen bleven
uit de tijdelijke
winkels weg uit gêne
Veel mensen die voor de Kleding
bank in aanmerking komen, scha
men zich daarvoor, weet Louwrink.
Ze gaan dan ook liever niet naar een
tijdelijke winkel, die de afgelopen
jaren in Rilland en Yerseke zijn in
gericht. De laatste keer nodigde de
gemeente mensen uit om naar de
hoofdvestiging van Kledingbank
Zeeland Middelburg te komen.
Zo'n 200 mensen maakten daar ge
bruik van, tegenover 150 mensen
die naar de tijdelijke winkels kwa
men. Volgens Louwrink hét bewijs
dat veel mensen eerder wegbleven
uit gêne. Wethouder Hans de Kun-
der zei dat één van de sponsorende
middenstanders het maar niets
vond dat zijn kleding in Middel
burg op de grote hoop belandde. En
omdat in Reimerswaal ook leerlin
gen van het Calvijn College extra in
de watten legden, wilde het college
van B&W weer terug naar het con
cept van tijdelijke winkels.
„Wat vinden we nu belangrij
ker? Een ondernemer die alleen
kleding aan mensen in Reimers
waal wil geven of het belang van
de cliënt? Daar doen we het toch
voor?", zei Louwrink. Na een lang
debat leken CDA en SGP, die liever
wilden wachten op nieuw armoe
debeleid in maart, de motie te
blokkeren. Na een schorsing gin
gen ze overstag. „Mevrouw Lou
wrink spreekt uit haar hart, we
hebben haar betoog zeer gewaar
deerd", zei Tin Janszen (SGP).
donderdag 24 november 2016
Voor historie en herinneringen
Joeri Wisse
Hansweert
-Bert Verdurmen
Grafstenen zomaar vernieti
gen, dat gaat Rien van Hekken
uit Oudelande toch wel heel
erg aan het hart. En hij staat
daarin niet alleen in het dorp.
Dus bedacht hij de gedenktuin
en die is nu gerealiseerd naast
de protestantse kerk van Ou
delande.
Melita Lanting
Oudelande
- Rien van Hekken
Dieuwke Louwrink (PvdA)
Reimerswaalse minima mogen
twee keer per jaar naar de Kle
dingbank in Middelburg om
nieuwe outfits uit te kiezen. Dat
heeft Dieuwke Louwrink (PvdA)
dinsdag bereikt met een una
niem aangenomen motie.
Joeri Wisse
Kruiningen
Drie van de vier mannen die de oude katholieke begraafplaats in Hansweert onderhouden: Adri van Doorsselaer, Bert Verdurmen en
Adri Nagelkerke (vlnr). foto johan van der heijden
