r^e
k
12
PRIMEUR HIGHTECH IN GRONINGEN
mm
5G
Noord-Groningen is het eerste platte
landsgebied ter wereld waar 5G wordt
getest. De slimme pieper en de zelfrijdende
bus rukken op in het geplaagde gebied.
3G
4G
26
6
In het centrum van Loppersum
kijken bewoners verbaasd op.
Langs de weg staan tientallen
meters dranghekken. Een klein
busje rijdt tussen de praktijk
van huisarts Marten Wierenga
richting het gemeentehuis om
de hoek. „Komt Henk Kamp soms
weer langs, vroegen enkele Lopsters
mij", lacht burgemeester Albert Ro
denboog. Kamp beleefde begin 2014
hachelijke momenten toen tientallen
woedende Groningers naar het ge
meentehuis opstoomden. Daar
lichtte de minister zijn besluit toe
om de gaskraan iets dicht te draaien.
De bewoners, geplaagd door aardbe
vingen veroorzaakt door gasborin
gen, vonden dat lang niet genoeg.
Wie beter kijkt, ziet dat het busje
een chauffeur mist. Geheel zelfstan
dig schuifelt het de route af. Het
voertuig maakt deel uit van het pro
ject 'sGroningen'. De komende jaren
wordt het eindeloze platteland boven
Groningen-stad testgebied voor 5G,
dat de pas net aangelegde 4G-net-
werken alweer moeten opvolgen.
Talloze telecombedrijven en organi
saties doen mee, van KPN en Voda-
fone tot Ericsson, Huawei, de Rijks
universiteit Groningen en Agent
schap Telecom. Initiator is de Econo
mie Board Groningen, een door de pro
vincie en de NAM opgericht orgaan
dat met zo'n 100 miljoen euro budget
het gebied in de vaart der volkeren
moet opstuwen.
Om ook de lokale bevolking erbij
te betrekken vond vorige week een
officiële aftrap plaats, inclusief de
monstraties waaronder het zelfrij
dende busje, een landbouwdrone,
een 'connected'-fïets en de nieuwe
hololens van Microsoft. Het missie
werk is geen overbodige luxe, de
meeste Noorderlingen zijn amper
aan 4G gewend. Op veel plaatsen
ontbreekt bovendien breedbandin
ternet, 14.000 panden kampen met
stroperige verbindingen (ver) onder
de 3omb per seconde. „Als je het
mensen op straat zou vragen, zeggen
ze: 5G, wat is dat?", zegt burgemees
ter Rodenboog. „Veel mensen snap
pen er maar weinig van."
Slimme pieper
Daar komt verandering in, want ko
mende tijd gaan vijf proeven in het
gebied van start. Zo gaan akkerbou
wers slimme aardappels in de grond
plaatsen, vijf stuks per hectare land.
Deze 'smart potatoe' is een nepaard-
appel met accu die minstens ander
half seizoen meegaat. De pieper meet
het vochtgehalte en de temperatuur
en stuurt iedere vier uur online de
gegevens door. Boeren kunnen zo
hun oogst optimaliseren. De land
bouwdrone staat centraal in één van
Google zit hier,
net als de
universiteit.
Dit is het begin
van iets moois
de interessantste proeven. Boer Pie-
ter van Maldegem werkt er al mee,
samen met vier collega's. „Met onze
drone vliegen we 110 meter boven het
land. De camera neemt infrarode
beelden en toont ons de hoeveelheid
plantgroen. Als het nodig is kunnen
we meteen bijmesten." De drone
kost 6.000 euro, de camera ook.
„Maar met z'n vijven en wat sponso
ring lukt het wel." Probleem is dat de
geschoten beelden tientallen Gigaby
tes tellen, veel te groot om over een 3
of 4G verbinding rechtstreeks naar
Van Maldegem te sturen. „We moe
ten ze eerst op een USB-stick zetten
en naar mij toe rijden."
De gegevens blijven nu bovendien
op de pc van de boer staan. Opslag in
de cloud is beter, maar daar zitten ha
ken en ogen aan. „De vaste verbin
ding is bovendien vaak te traag, up-
loaden vergt uren." Met 5G verandert
dat en daarmee wordt precisieland
bouw mogelijk. „We kunnen op
grond van de beelden meteen de
zelfrijdende trekker op pad sturen.
De boer monitort vanuit zijn kantoor
alles en kan véél efficiënter met
mest- en hulpstoffen omgaan. Het
verschil tussen gewone en biologi
sche landbouw wordt kleiner."
Probleem is wel: de sG-technologie
staat nog in de kinderschoenen, over
wereldwijde standaarden wordt nog
onderhandeld. In eerste instantie
vinden de proeven vooral plaats met
een flink opgepepte versie van 4G.
Voorlopig liggen de kosten daarom
laag, enkele eurotonnen in totaal. Pas
later worden dat miljoenen. Deelne
mende bedrijven - in juni is een con
venant getekend -leggen hun bij
drage deels in natura in. Doel is uit
eindelijk een heus sG-netwerk in de
lucht te hebben.
Het verschil tussen
biologische en gewone
landbouw wordt
kleiner
De participerende bedrijven zijn
enthousiast. „Wij willen graag mee
praten over de ontwikkeling van 5G",
zegt hoofd consumentenservices Jan
Jongeneel van Vodafone. Het Chinese
Huawei - naast smartphonemaker
een van 's werelds grootste netwerk
technologiebedrijven - neemt ook
deel uit pr-overwegingen. „Als Chi
nees bedrijf worden we toch altijd
nog wat argwanend bekeken", zegt
Jurjen Veldhuizen. Groot voordeel is
verder dat Noord-Groningen platte
land is. 5G wordt tot nu toe alleen in
wereldsteden als Berlijn en Seoul ge
test. Buiten de stad is de regelgeving
iets minder strikt en worden mobiele
radiogolven niet gehinderd door
hoogbouw.
Trots
Burgemeester Rodenboog is trots op
de 5G-proef. „Na het geweld van de
gaswinning komen we op een mooie
manier in het nieuws. Voortaan is de
naam van Loppersum voor altijd ver
bonden aan 5G."
Ook bekende Groninger Ben Wol-
dring, op 13-jarige leeftijd stichtte hij
zijn imperium van vergelijkingssites
in het nabijgelegen Usquert, is fier.
Woldring wijst op het 40 hectare
grote, datacenter dat Google komend
maand in het nabije Delfzijl opent.
„Google zit hier, net als de universi
teit. Dit is het begin van iets moois."
donderdag 24 november 2016
Proefakker voor 5G
Vraag is mijn
download er al?'
doen tijdens
in aardbevingsgebied
Netwerk:
Tijd om
twee uur
durende film
binnen te
halen?
Wat je kunt
het wachten
384 Kbps
100 Mbps
(2001)
(2009)
uur
min
Vlucht A'dam -
1,5 km hardlopen
Nieuw-Zeeland,
Je Facebook
incl. check-in
checken
10 Gbps
(±2020)
stellen
Proef met landbouwdrone:
110 meter boven land.
Camera neemt infrarode
beelden waarop hoeveelheid
plantgroen is te zien; waar nodig
kan worden bijgemest.
Probleem: geschoten beelden
zijn tientallen Gigabytes groot,
veel te groot om over een 3 of
4G verbinding in real time te
sturen. Met 5G wordt
precisielandbouw mogelijk.
David Bremmer
Loppersum
Ben Woldring
—Peter van Maldegem, boer
