1
niet
rllLTUUR 25
f
J.
m til
RODIN GRONINGEN
2
Na het succes van de tentoonstelling rond David Bowie
pakt het Groninger Museum vanaf zaterdag uit met een andere,
niet minder klinkende naam: beeldhouwer en schilder Auguste
Rodin, de man van klassieke werken als De Denkeren De Kus.
ndreas Blühm,
directeur van
het Groninger
Museum, zit
naar eigen zeg
gen 'nog altijd op
de roze wolk' van
de tentoonstelling over David Bowie,
die ruim 200.000 bezoekers naar het
noorden lokte.
De zalen waar een inkijk in het
leven van de Britse rockster werd
geboden, zijn inmiddels ingericht met
werk van een andere vernieuwer van
zijn tijd: Auguste Rodin.
Het wordt, vertelt Blühm, de
grootste expositie in ons land rond
de Franse beeldhouwer en schilder
(1840 -1917). Met uniek werk dat in
bruikleen is gegeven door onder
meer Musée Rodin in Parijs en Mu-
sée des Beaux-Arts in Montréal. En
Rodins werk werd door
de kunstacademie als
veel te modern en
vrijmoedig gezien
met een titel die niets aan de verbeel
ding overlaat: Rodin - Genius at work.
Want inderdaad: Auguste Rodin
behoort tot de meest vermaarde
beeldend kunstenaars uit de geschie
denis. Een man wiens werken De Kus
en De Denker in één adem worden
genoemd met sculpturen als de Da
vid en de Piëta (Michelangelo), de
bronzen David (Donatello) en de Ve
nus van Milo.
„Bepaald niet slecht voor iemand
die tot drie keer toe werd afgewezen
door de École des Beaux-Arts in Pa
rijs", zegt Blühm. „De toelatings
commissies, wier opvatting wortelde
in de puristische aca
demische traditie,
vonden zijn werk veel
te modern en te vrij
moedig."
Auguste Rodin ge
niet naam en faam
als maker van De
Kus en De Denker,
twee sculpturen die aanvankelijk
deel uitmaakten van een grote beel
dengroep Porte de l'Enfer, Poort van
de Hel, zijn eerste officiële opdracht
waaraan hij nagenoeg zijn hele be
staan werkte en die werd doorkruist
door een tweede bestelling die hem
beroemd maakte in Frankrijk en
daarbuiten: De Burgers van Calais.
Het Groninger Museum toont 140
beelden, 20 werken op papier en
keramiek van de Fransman. Daaron
der veel authentieke gipsmodellen,
zoals De Denker en afgietsels van zijn
andere meesterwerk Balzac (1898),
een beeld van de Franse schrijver
Honoré de Balzac.
Ook dat project gold in Rodins tijd
als tamelijk scandaleus. Hoe kon een
kunstenaar de grote schrijver zo
onbehouwen verbeelden, welhaast
als een onaffe vingeroefening? „Maar
daarin", zegt Blühm, „ligt de kracht
van Rodin. Je kijkt als het ware met
de kunstenaar mee, bent getuige van
het artistieke proces. Dichter bij de
kunst van het beeldhouwen kom je
niet."
Inderdaad wilde Rodin, een
impressionist, de kijker deelgenoot
maken van het proces van boetseren
en bouwen tot het definitieve beeld.
Door de soms ruwe, dan weer vloei
ende vormen wist hij ook de lichtval
op zijn werk naar zijn hand te zetten.
En zijn gebeitelde handen en voeten
mogen tot de imposantste uit de
beeldhouwkunst worden gerekend.
Een vernieuwer was hij ontegen
zeggelijk. Blühm: „Het is bij Rodin
als bij Vincent van Gogh: was hij de
laatste van een oude tijd of de eerste
van een nieuwe tijd? Ik neig naar het
laatste."
Anders dan Van Gogh was Auguste
Rodin bij leven al gevierd. Om de
vraag naar zijn werk aan te kunnen,
leidde hij een atelier met vijftig man
personeel. Blühm: „Rodin zelf hakte
zelden meer in het marmer. Hij zette
de lijnen uit, maar geen object verliet
de werkplaats zonder zijn persoon
lijke goedkeuring."
Er zijn vele exemplaren gegoten
van gewilde werken. Zo bestaan er
van De Burgers van Calais, een beel
dengroep van zes per
sonen, gemaakt in
opdracht van het
gemeentebestuur
van de Franse
havenstad, twaalf
afgietsels die in on
der meer Washing
ton, Tokio,
Kopenhagen en
New York te zien
zijn. „Voor een
geautoriseerde
replica van een
-
O.
Rodin moet je aan een bedrag met
zes nullen denken", zegt Blühm.
Die verantwoorde vermenigvuldi
ging (in een gegarandeerde oplage)
pakte niet altijd goed uit. Nog tijdens
het leven van Rodin bestelde een
oogarts uit het Duitse Lübeck een
afgietsel van Rodins beeld Het Bron
zen Tijdperk. Daarvan bleken, toen hij
in de tuin van de koper werd
geplaatst, evenwel de naden rond de
romp zichtbaar. De arts beklaagde
zich bij Rodin, die repte van een
'vergissing' en een nieuw exemplaar
liet bezorgen.
Het Bronzen Tijdperk - een
beeld van een man die rust
op zijn standbeen, zijn rech
terhand op zijn hoofd legt
en zijn linkervuist enigs
zins balt - was volgens
Blühm overigens het over
tuigende bewijs van Ro-
dins fenomenale talent.
Hij schiep het beeld aan de
hand van een van zijn
modellen, de Belgische sol
daat Auguste Neyt. De ken
ners verweten hem echter
dat hij simpelweg een
afgietsel van een mens
had gemaakt. Rodin was
furieus, aangetast in eer
en integriteit. Maar hoe
onbedoeld ook: het was
natuurlijk een groot
compliment voor Rodins
vaardigheid de natuur te
verbeelden.
In die zin sluit werk van fotograaf
Erwin Olaf mooi aan op de
tentoonstelling. Hij fotografeerde
speciaal voor de expositie danseres
sen en dansers van het Nationale
Ballet in poses van Rodins beroemde
beelden.
is
AS*
donderdag 17 november 2016
Dichter bij de
kunst van het
beeldhouwen
Arno Gelder
—Andreas Blühm
De Burgers van
Calais
FOTO JEAN-PIERRE Si
DALBÉRA/MUSÉE RODIN
kom e
Balzac.
FOTO RAZIMANTV
De Kus.
FOTO JUAN M. ESPINOSA/EPA
De Denker.
FOTO CHRISTIAN
BARAJA/MUSÉE RODIN
mmm
