Pijlerdam
moet wachten
Het ziet er slecht uit
voor de Grevelingen
8
BIOGRAFIE EEN GETEKEND LEVENA
De kraan van Europa, zo noemde
minister Jet Bussemaker de Ha
ringvlietsluizen gistermiddag,
toen zij het Deltawerk tussen Goe-
ree-Overflakkee en Voorne-Put-
ten officieel tot Rijksmonument
verklaarde. En dat is helemaal niet
zo gek gezegd, glunderde direc
teur-generaal Jan Hendrik Dron-
kers van Rijkswaterstaat. „De Ha
ringvlietsluizen zijn elke dag in
beweging.
Aan elke kant zitten zeventien
openingen. Bij eb gaan de schui
ven open en gaat er dertig miljard
kuub water doorheen. Niet alleen
voor de veiligheid, maar ook om de
vaarweg op diepte te houden en
om te verzilting van het achter
land te voorkomen." Toch even
wat anders dan de Stormvloedke
ring. „Die functioneert alleen als
het echt moet." Maar, voegde
Dronkers toe, over twee jaar wor
den de Haringvlietsluizen ook een
soort Stormvloedkering. „Dan
wordt de dam deels opengezet, zo
dat er een geleidelijker overgang
ontstaat tussen zoet en zoet. Dat is
beter voor de vissen." Het is pre
cies zestig jaar geleden dat werd
begonnen met de bouw van de
Haringvlietdam, het zesde uitge
voerde werk van het Deltaplan.
„Zo bruut als beton, zo knap is de
ingenieurskunst", zei minister
Bussemaker voordat zij met haar
gevolg de sluis binnenstapte. „De
Deltawerken zijn iconen. Ze staan
voor onze succesvolle strijd tegen
het water. Waar een klein landje
aan de Noordzee groot door is ge
worden. We zullen de betekenis
nooit vergeten." Die erkenning
werd bezegeld met een bordje. Een
klein, eenvoudig bordje waarach
ter grote trots schuilgaat. Dezelfde
trots zag ik een jaar geleden bij de
Zeelandbrug, toen die werd beti
teld tot Rijksmonument", zei Rob
Smouter van de Rijksdienst voor
het Cultureel Erfgoed. „Inderdaad,
er zijn meer Deltawerken. Maar er
staan nu geen aanwijzingen op het
programma. En de Oosterschelde-
kering is nog zo jong, dat is voor
lopig niet aan de orde."
De komst van een getijdecentrale
in de Brouwersdam en het verbete
ren van het water in de Grevelingen
lijkt verder weg dan ooit. Er is te
weinig geld voor. Minister Melanie
Schultz van Infrastructuur en Mi
lieu zegt dat 'alles is geprobeerd'.
De Kamer, vindt ze, moet nu maar
eens de knoop moet doorhakken:
het gaat door of niet.
Al jaren wordt gepraat over het
gezonder maken van de Grevelin
gen. Doordat er geen eb en vloed is,
zijn diepere delen vrijwel zuurstof
loos. Dat is slecht voor bodemleven,
kreeften, vissen en recreatie. De op
lossing: een opening maken in de
Brouwersdam. Dan spoelt zeewater
het meer door en kan het getij wor
den gebruikt voor het opwekken
van energie. Kosten: 139,5 miljoen.
Ondanks bijdragen van rijk en regio
is er een tekort van 75 miljoen euro.
PvdA en WD vroegen er gisteren
in de Kamer aandacht voor. „Alle
mogelijkheden zijn benut", zei
Schultz. „Ik heb met Zeeland, Zuid-
Holland en Noord-Brabant twee
jaar gewerkt aan sluitende financie
ring." PvdA-Kamerlid Lutz Jacobi:
„We moeten het oplossen. Wat nu
te doen?" Schultz: „We hebben al
lemaal ons best gedaan. Ook heb
ben we allemaal meer geld bijge
legd dan we aanvankelijk wilden.
Dit is geen kwestie van nog eens
met elkaar praten. Het is ook ge
woon een keer een keus van de Ka
mer: doen we het wel of niet."
Lo van Driel schrijft
het levensverhaal
van Reimond
Kimpe (1885-
1970). Geboren
Vlaming, gestorven
Zeeuw, mislukt
literator, geslaagd
kunstschilder, met
een Groot-
Nederlands hart.
Goed? Fout? Op zijn minst be
smet. De Vlaams-Zeeuwse kun
stschilder Reimond Kimpe is be
jubeld en verguisd. Zeker in Zee
land, maar ook ruim daarbuiten,
werden en worden zijn schilderi
jen met Zeeuwse koppen en kled- k 'Tweeling', Collectie Coumou fotoa.verburg
erdracht gewaardeerd. Maar: fout
in de Eerste Wereldoorlog, en ook
niet lekker in de Tweede. Kimpe
wordt ervan beschuldigd altijd te
veel enthousiasme aan de dag te
hebben gelegd voor de Duitse
bezetter. Dat hij daarbij vooral de
Groot-Nederlandse gedacht in
zijn achterhoofd had, een Vlaan
deren bevrijd van Franse over
heersers, biedt onvoldoende
verontschuldiging.
Het kunstenaarsleven vol op- en
neergang is nu in een omvan
grijke biografie gevangen. Mor
gen wordt in Middelburg Een
getekend leven - Reimond Kimpe
gepresenteerd. Lo van Driel
(1944) is de biograaf. De in Sint
Laurens woonachtige auteur
studeerde Nederlandse taal- en
letterkunde en maakte naam met
de biografie van Johan Hendrik
van Dale, de t9e-eeuwse onder
wijzer én woordenboekenmaker
uit Sluis. Vorig jaar publiceerde
hij het levensverhaal van Jan H.
Eekhout (1900-1978), de Sluise
streekromanschrijver die tijdens
de Tweede Wereldoorlog de kant
van de Duitsers koos.
Die laatste naam - Eekhout - is
van belang. Van Driel noemt
zichzelf een biograaf, die altijd
met een heel wijd sleepnet vist.
Speurend in de archieven vindt
hij behalve veel materiaal over
zijn hoofdpersoon ook veel infor
matie over mensen in de directe
PRESENTATIE
omgeving. Deze keer ging het zo:
„Bij de biografie van Jan Eekhout
ontdekte ik dat Eekhout een boek
had geschreven over de schilder
Kimpe, dat nooit was uitgegeven.
Zo kwam ik op het idee om op
zoek te gaan naar het archief van
Kimpe. Het werd extra interes
sant toen bleek dat de vrouw met
wie Eekhout rond 1959 een relatie
had, korte tijd later de rechter
hand van Kimpe werd. Het
archief van Kimpe bleek eerst on
vindbaar. Via de overlijdensad
vertentie van de zoon kwam ik
terecht bij de oudste klein
dochter, Veerle Kimpe in Maas
tricht. Zij bleek het hele fami
liearchief te hebben: veel brieven,
foto's en ook schilderijen."
De eerste zin van de biografie
klinkt merkwaardig: „Reimond
Kimpe werd naar eigen zeggen op
dinsdag 15 november 2016
Kimpe, schilder
Willy Dekker (I), minister Jet Bussemaker en Jan Hendrik Dron-
kers (r). foto marieke mandemakers
Na de Zeelandbrug hebben nu
ook de Haringvlietsluizen de
status van Rijksmonument.
Wendy Wagenmakers
Stellendam
Jeffrey Kutterink
Den Haag
Jan van Damme
'Arnemuidense visvrouw met juk' Collectie Zeeuws Museumk
FOTO REIN A. VAN DER ZWAN
A 'Stadhuis Middelburg na het
bombardement,'1940, (Stads-
collectie Middelburg)
FOTO IVO WENNEKES
Reimond Kimpe schilderde in
1940-1941 twee versies van
het verwoeste stadhuis van
Middelburg. Het ene schilde
rij kwam in het weer her
stelde stadhuis te hangen.
Het tweede dook in 2001 op.
Toen de gemeente aanstal
ten maakte om dat werk voor
35.000,- gulden aan te
kopen, stuitte dat op verzet.
'Kimpe is te fout voor Middel
burg', kopte de PZC. Uitein
delijk kocht het Rijksmuseum
in Amsterdam het doek.
