Ifc
Parijs snikt
om zijn
slachtoffers
3
Een door ALS
geheel verlamde
vrouw kan weer
communiceren
dankzij elektroden in
haar hersenpan. De
Utrechtse vinding is
wereldnieuws. „Het is
bijzonder om de
eerste te zijn", zegt ze.
Ik zou graag
bijdragen
aan
vooruitgang
voor
mensen
zoals ik
HERDENKING PARIJS
In 2008 kreeg ze te horen dat ze
aan de progressieve spierziekte
ALS lijdt. Een paar jaar later
was ze totaal verlamd. Maar dit
weekend gaf de 59-jarige Han
neke de Bruijne een interview.
Dankzij de wetenschappelijke ont
dekking uit Utrecht, die haar nu
wereldnieuws maakt. „Ik heb meer
vertrouwen, ik ben zelfstandiger. Ik
kan weer communiceren", aldus de
moeder van drie uit Den Bosch tegen
het blad New Scientist, dat haar mocht
interviewen. De Bruijne gaf haar
antwoorden via het hersenimplan-
taat waarmee ze een tablet kan aan
sturen. Haar antwoorden zijn kort:
het kost haar een minuut om een
woord te spellen. Maar veel belan
grijker dan dat: ze kan weer spellen.
En dat heeft ze te danken aan neu-
rochirurg Nick Ramsey, een van oor
sprong Britse onderzoeker die al
sinds de jaren tachtig werkt in het
UMC Utrecht. Hij vertelt hoe de
patiënt een paar jaar na de diagnose
zelfs niet meer zelfstandig kon ade
men. Ze kon nog wel communiceren
door haar ogen te bewegen, maar
wist dat de ziekte haar ook die mo
gelijkheid vermoedelijk zou ontne-
week. Ze had niet verwacht dat het
zoveel voor haar zou gaan beteke
nen."
CNN
De wetenschappelijke doorbraak
werd dit weekend gepresenteerd tij
dens een conferentie in San Diego.
De Bruijne zag zichzelf gisteren
terug op CNN. Ze vindt het geweldig
om de eerste te zijn, zegt ze in New
Scientist. „Ik wil graag bijdragen aan
mogelijke vooruitgang voor mensen
als ik." De plaatsing van de elektro
den was zwaar, maar nu ze er zitten
voelt ze er niets meer van. De Bra
bantse weet dat haar vooruitzichten
slecht zijn: wie de diagnose ALS kri
jgt, wat ruim 500 Nederlanders per
jaar overkomt, heeft nog vijfjaar te
leven. Ze blijft optimistisch. „Mijn
droom is om mijn rolstoel weer zelf
te kunnen bedienen."
biet overgebracht kunnen worden.
Dat gebeurt via een klein apparaat,
dat als een pacemaker onder de huid
van haar borst is geplaatst.
Wat volgde: oefenen, oefenen en
nog eens oefenen. De signalen van
haar hersenen werden verbonden
aan bewegingen op het scherm van
haar tablet. Het begon met de meest
elementaire bewegingen, daarna met
het eenvoudige computerspelletje
Pong - en uiteindelijk, na maanden
vol oefensessies, typen op het toet
senbord op haar tablet.
Het zoeken naar de juiste letters
ging steeds sneller: inmiddels heeft
De Bruijne een minuut nodig om
een woord te spellen. „Het systeem
werkt echt," zegt Ramsey. „Het heeft
ons verrast." De Bruijne gebruikt het
systeem nu een jaar, vertelt hij, en
het is een deel van haar geworden.
„Ze gebruikt het een paar keer per
men. En dus moest er iets anders
worden bedacht.
Signalen
Ramsey en zijn collega's besloten in
oktober vorig jaar twee elektroden op
het oppervlak van haar hersenen te
plaatsen, vlak onder de schedel. De
één op het deel van de hersenen dat
het bewegen van de hand aanstuurt,
de ander op het deel van de hersenen
waarmee een mens achteruit telt. De
hoop was dat die elektroden signalen
in de hersenen zouden opvangen, die
via een zender draadloos naar een ta-
maandag 14 november 2016
Verlamde Hanneke stuurt
tablet aan met hersenen
Peter Groenendijk
Utrecht
Hanneke de Bruijne
Hanneke
de Bruijne.
FOTO UMC UTRECHT
Twee sensoren op hersenschors
geven data
door aan een
processor..
geïm-
planteerde
processor
die letters
aanstuurt op
een tablet
Sting FOTOEPA
PARIJS Een jaar na de aanslagen
zijn littekens nog steeds zichtbaar
Een paar honderd ballonnen - in
rood, blauw, groen en paars - wor
den losgelaten en gaan de lucht in,
niet ver van de Bataclan. Als een
vrolijk gekleurde regenboog zweven
de ballonnen in de grijze regenach
tige lucht boven Parijs.
Gisteren was het precies een jaar
geleden dat Parijs werd aangevallen
door terroristen. Ze bliezen zich op
bij het Stade de France, schoten hun
wapens leeg op terrasbezoekers en
vielen de concertzaal Bataclan bin
nen waar ze het vuur openden op de
bezoekers en mensen gijzelden. Er-
vielen 130 doden.
Afgelopen zaterdagavond ging de
Bataclan weer open, met een con
cert van Sting. Het was emotioneel
beladen. Hier en daar werd gesnikt.
In de zaal waren veel nabestaanden
aanwezig van de 90 mensen die in
de Bataclan zijn vermoord.
