De ballen van
Donald Trump
44
De medicinale
kracht van
bloedzuigers
2
RENÉ DIEKSTRA
Mantelzorg Mariska Venema was 12 jaar toen ze
mantelzorger werd voor haar zieke moeder. „Als ik op school
was, maakte ik me zorgen: redt mama het wel alleen?"
Column
Wat moet je van iemand weten om hem of
haar te begrijpen? Nadat Beatrix op 30
april 1980 aantrad als koningin, deelde
ze mee voortaan met 'majesteit' aangesproken te
willen worden. Dat was een breuk met de ge
woonte van haar moeder, Juliana, die er geen enkel
probleem mee had als ze eenvoudig met 'me
vrouw' werd aangesproken. 'Majesteit' is niet zo
maar een aanspreektitel. Het is ook een plaatsbepa
ling. Het woord is afgeleid van het Latijnse majes-
tas, dat weer is afgeleid van maius en dat is de over
treffende trap van bonus, het Latijnse woord voor
'goed'. Maius betekent beter, groter, belangrijker.
Zeg je dat je voortaan met majesteit aangesproken
wilt worden, dan zeg je: ik wil dat je me be
schouwt als een wezen dat beter, groter, belangrij
ker is dan jij. Kortom, majesteit is een machts
woord en Beatrix' drijfveer om die aanspreektitel
te eisen - ook minister-president Ruud Lubbers
gehoorzaamde braaf-was macht.
Mijn Amerikaanse collega David McClelland,
grondlegger van de behoeftetheorie, heeft aan
getoond dat er drie psychologische basisbehoeften
zijn, die ieder van ons in wisselende mate drijven.
Eén: de behoefte aan aansluiting, ergens bij te wil
len horen en aardig ge
vonden te worden.
Twee: de behoefte aan
prestatie, iets willen be
reiken en scheppen.
Drie: de behoefte aan
macht. Iemand met een
sterke machtsbehoefte
is er vooral op uit ande
ren te beïnvloeden, te
en meer macht controleren en sterk
competitief als hij of zij
is, te overtreffen. Status,
aanzien en erkenning is waar het om gaat. Slaagt
hij of zij daarin, door carrière of door het eenvou
dig in de schoot geworpen te krijgen, zoals een ko
ningen) of prins(es), dan loert het gevaar van arro
gantie en corruptie.
Corruptie is de houding dat macht recht is en je
dus, naarmate je meer macht hebt, ook meer
rechten hebt. Recente voorbeelden daarvan zijn
het (kosteloos) gebruik van de ambassades van ons
land voor privédoeleinden. Zoals de Nederlandse
ambassade in Parijs die minister Van der Steur ge
bruikte voor een feestje om zijn verloving aan te
kondigen, en de ambassade in Wenen die koningin
Maxima gebruikte om haar broer een huwelijks-
brunch aan te bieden. Deze lijst is moeiteloos lan
ger te maken. Denk aan het gebruik van het rege
ringsvliegtuig voor privédoeleinden of de geheime
regeling dat de koning betaalde vermogensbelas
ting grotendeels terug vangt.
Meer macht geeft meer recht op zelfverrijking en
meer verrijking geeft weer meer macht, zodat de
vicieuze (letterlijk: 'niet deugende') cirkel rond is.
Wat er vooral niet aan deugt is dat, terwijl om niets
zo heftig wordt gevochten als om macht, er vrijwel
niemand is die de ballen heeft dat openlijk toe te
geven. Behalve Donald Trump. Als hij de Ameri
kaanse presidentsverkiezingen wint, is het
daarom. Nergens anders om. Helaas.
Meer macht
geeft meer
recht op
zelfverrijking
LEESTIPS
VAN DE
WEEK
LEKKER IN BALANS
rl
f ze weieens boos
is? Jazeker, zegt
i Mariska Venema
(15). „Pas nog, ik
had met mama af
gesproken samen
naar een vriend te
gaan. Spreekt ze iets anders af!" Moe
der Evelyn Leiting (45) kijkt schuld
bewust: „Dat komt door de MS. Mijn
geheugen wordt steeds slechter."
„Ik weet wel dat mama er niks aan
kan doen", vervolgt Mariska snel.
„Het is soms irritant dat ze dingen
niet zelf kan doen, zeker als ik het
druk heb. Maar het is wel mijn moe
der en ik weet dat ze MS heeft, dus ik
kan het haar niet verwijten."
Drie jaar geleden - Mariska is dan
12 jaar - wordt bij Evelyn de diagnose
progressieve multiple sclerose ge
steld. Wat dat precies inhoudt? Ma
riska heeft op dat moment geen idee.
„Ik dacht alleen: oké, mama is ziek, ze
kan niet meer werken. Ik wist niet
dat de ziekte zo veel invloed zou heb
ben." Evelyn gaat zienderogen ach
teruit en heeft soms zelfs de energie
niet om vanuit de slaapkamer naar de
woonkamer te lopen. Ze zijn met zijn
tweeën; veel huishoudelijke taken
komen op Mariska terecht. „Stofzui
gen, bedden verschonen, boodschap
pen doen, koffie maken voor mama.
En de kattenbak verschonen, bah! Als
ik 's ochtends wakker werd, ging ik
mijn moeder wakker maken. Dat
hoort andersom te zijn."
Somberder
Tegelijkertijd begint Mariska op de
middelbare school. Een zware com-
Het is
verschrikkelijk
als je je eigen
kind om hulp
moet vragen
binatie, ervaart ze. „Als ik op school
was, maakte ik me zorgen: redt
mama het wel alleen? Zou ze wel iets
te eten kunnen pakken? Ik was op
school een buitenbeentje. Andere
kinderen vonden me raar." Ook voor
moeder Evelyn is het moeilijk: „Ik
wilde haar een echte jeugd geven.
Het is verschrikkelijk als je je eigen
kind steeds om hulp moet vragen."
Mariska: „Ik heb veel gehuild. Dan
zag ik andere kinderen met hun
moeder op de fiets of moeders die
met hun kinderen samen bood
schappen deden. Dat kon ik niet met
mijn moeder." Ook is Mariska bang
haar kwijt te raken: „Ik kon niet goed
inschatten hoe erg de pijn was. Mis
schien wilde ze daardoor niet meer
leven, of knabbelde de ziekte zo aan
haar lijf dat het echt niet meer ging."
Omdat Mariska haar moeder niet
met haar angsten wil belasten, houdt
ze lang haar mond. Ze wordt steeds
somberder: „Tot ik twee jaar geleden
depressief werd. Een week lang kon
ik alleen maar op bed liggen. Het was
zo erg dat ik op een gegeven moment
een mes in mijn hand had en dacht:
zal ik? Gelukkig heb ik het niet ge
daan, ik wil mezelf geen pijn doen."
Met behulp van therapie en praten,
vooral met haar moeder, komt Ma
riska er weer bovenop. Ook de vrien
den die ze ontmoet tijdens een MS-
kamp helpen haar. „Iedereen daar
heeft een gezinslid met MS. Je be
grijpt elkaar. Als ik op school zeg dat
mijn moeder koorts heeft, zeggen ze:
ja, en? Maar als je bekend bent met
MS, weet je hoeveel impact koorts
kan hebben."
Dat maakt het extra lastig, vindt
Mariska: de kinderen op school heb-
dinsdag 8 november 2016
Diekstra buigt zich over
de menselijke geest.
Je kunt veel zeggen van Donald Trump, hij is in
ieder geval eerlijk over zijn honger naar macht.
Anderen zijn net zo, maar doen er stiekem over.
Reageren? rene.diekstra@persgroep.nl
GO
Katleen Gabriels
Onlife - Katleen
Gabriel
Filosoof over hoe
de digitale wereld
ons leven bepaalt
(Lannoo, €22,50)
Al te gek -
Geerdt Magiels
Een kwart van
ons heeft psy-
chise problemen,
hoe gaan we
daarmee om?
(Lannoo, €22,50)
LEVEN EN LIEFHEBBEN
HET DEMENTIE
ccritc lijd no de diognose
Leven en liefheb
ben met demen
tie - Jeroen Wa
penaar e.a.
Praktische gids
voor na de
diagnose
(Lannoo, €19,99)
Dat maden wonden schoon kunnen 'eten'
is algemeen bekend. Zelfs ziekenhuizen
hebben deze beestjes om die reden in
huis. Ook bloedzuigers schijnen een
medicinale kracht te bezitten.
Susanna Oldersma uit
Alphen aan den Rijn is
een van de weinige ac
tieve bloedzuigerthera
peuten van Nederland.
Ze behandelt met deze
parasieten mensen met
onder meer gewrichts
klachten, spataderen,
migraine, jicht en
reuma. Zelf heb ik al
twee jaar last van hiel-
spoor, een ontsteking
in mijn voet. En ook
daar kunnen de bloed
zuigers van Susanna
wat aan doen. Vier zui
gers plaatst ze op mijn
voet. Zodra ze mijn huid
raken, zetten ze direct
hun 240 tanden (per
beest!) erin. Hoe dat
voelt? Alsof je door een
brandnetel of spelden
wordt geprikt. Een half
uur drinken ze gulzig
mijn bloed, tot ze van
zelf loslaten. Logisch,
ze hebben al acht
maanden geen prooi
gehad. Tachtig tot hon
derd werkende stoffen
laten ze achter. „De
bloedzuiger is in Duits-
Alleen maar met
mama
bezig
Dominique Prins
44
—Evelyn Leiting