\\\m
i \t u
I
m
■M
3E.I
14 NI
Fortuyn
gaf hoop
aan mensen
die de hoop
al hadden
opgegeven
en niet
meer
stemden
krföli 1
ui. i ui ii rill
Als straks alle vensters van de canon
van de Nederlandse geschiedenis ein
delijk te zien zijn in het Arnhemse
Openluchtmuseum, is er één man in
geen velden of wegen te bekennen:
Pim Fortuyn. En dat is verbazingwek
kend, meent Clemens van Herwaar
den, oud-journalist en tegenwoordig
leraar geschiedenis aan het Erasmi
aans Gymnasium in Rotterdam, For-
tuyns thuisstad.
„De eerste politieke moord in Ne
derland sinds de lynchpartij op de ge
broeders De Witt blijft volkomen on
vermeld. Onbegrijpelijk."
„Historici vinden zo'n Grote Mannen
geschiedenis lastig, zij kijken liever
naar structuren. In hun ogen is niet
Fortuyn maar PvdA-ideoloog Paul
Scheffer de grote schrijver over het
multiculturele drama, vanwege een ar
tikel in 2000 in NRC, een jaar voordat
Fortuyn zijn saluut gaf om de politiek
in te gaan. Maar na Scheffer hebben
niet opeens alle partijen hun program
ma's aangepast, na Fortuyn wel."
„Je merkt nog altijd dat Fortuyn bij
historici verlegenheid oproept. Juist
Fortuyns generatiegenoten, die ver
antwoordelijk zijn voor die geschiede
niscanon, vinden het vaak moeilijk
om over zijn autobiografische ken
merken heen te stappen. Ze kenden
Fortuyn vaak persoonlijk en vonden
hem een rare vogel. Als je dan moet
zeggen dat deze man bijzonder was,
dan is dat kennelijk een probleem."
„Nu wordt hij onder het mom van
'over de doden niets dan goeds' als
'Sint Pim' al te makkelijk op één hoop
gegooid met 'Sint André' (Hazes, red.)
en 'Sint Theo' (Van Gogh, red.). Maar
de rouw om Fortuyn was van een an
dere orde. Veel mensen die rouwbrie
ven schreven waren vol van zijn pres
taties: met Leefbaar Rotterdam had
hij het Kremlin aan de Maas verplet
terd, het PvdA-bolwerk bij uitstek.
Hij sloopte Paars en zou premier zijn
geworden. Na zijn dood stapten men
sen uit het hele land op de trein naar
Rotterdam, als een soort bedevaart.
Dat was bij Van Gogh niet het geval."
„Charisma is iets anders dan uitstra
ling, het is iets wat je wordt toege
dicht. Opeens was er een professor
van het volk die zei wat veel mensen
dachten. Fortuyn gaf hoop aan men
sen die de hoop al hadden opgegeven
en niet meer stemden. Daar kreeg hij
liefde voor terug en verschillende
mensen schreven hem bijzondere ei
genschappen toe. Dat lees je in brie
ven die ik heb gevonden van mensen
die hem bijvoorbeeld schreven na een
interview met Ivo Niehe. Hij zei din
gen die je daarvoor niet mocht zeg
gen. Terwijl veel zaken die hij aan
kaartte, nu standaard zijn geworden.
Wat Hugo Borst nu over de zorg zegt,
en waar hij heel veel bijval voor
krijgt, dat zei Fortuyn toen al. Alleen
werd Fortuyn destijds kaltgestellt
door het establishment, wat de liefde
bij zijn aanhang overigens alleen
maar groter maakte."
„De buitenstaander die kritiek heeft
op de gevestigde orde is van blijvende
aard. Rita Verdonk haalde veel voor
keursstemmen, Geert Wilders is een
blijvertje. Maar Fortuyn is de man die
een cesuur, een scheidslijn aanbracht
in de vaderlandse geschiedenis. Er is
onderzoek gedaan onder de stem
mers op Wilders, door Chris Aal-
berts. Die mensen vinden Wilders
een interessante man, maar hij kan
volgens hen niet tippen aan Fortuyn.
Die werd meer als een messias ge
zien. Daar komt natuurlijk bij dat For
tuyn door de moord niet veel fouten
heeft kunnen maken."
„Die zijn er zeker. Trumps kritiek is
ook gewoon inhoudelijk, al hebben
de media daar amper aandacht voor.
Hij bepleit protectionisme, uit kritiek
op het neoliberalisme en geeft daar
mee de Republikeinse partij op haar
donder. Hij keert zich tegen de bedil
zucht van Washington, wat je enigs
zins zou kunnen vergelijken met het
anti-Haagse sentiment dat hier ook
heerst. Hij profileert zich als de on
grijpbare buitenstaander. Dat was
met Pim ook zo. Die legde doodleuk
uit wat de smaak van sperma was en
dat hij seks had met Marokkanen. Het
kon zijn kiezers niks schelen. Pim
was hun virtuele vriend."
Aboutaleb kiest
voor Asscher.
Of toch niet?
COC blij met
bezoek koning
België claimt
wrakken op zee
vrijdag 4 november 2016
ÜT
m
K
Clemens van Herwaarden promoveert op het leiderschap van Fortuyn: „Hij werd gezien als een messias." fotomarcodeswart
PIM FOR
heeft Nederland veranderd
Jaren na zijn dood krijgt Pim For
tuyn nog altijd niet het krediet dat
hij verdient, vindt onderzoeker Cle
mens van Herwaarden, die een
proefschrift aan de politicus wijdde.
Laurens Kok
Rotterdam
Hoe kan dat?
Is dat de enige verklaring?
U stelt dat Pim Fortuyn de erken
ning verdient dat hij al bij leven een
charismatisch leider was.
Wat maakt dat Fortuyn volgens u
zoveel charisma had?
—Clemens van
Herwaarden
Ziet u bij de huidige generatie lei
ders een nieuwe Pim?
Ziet u overeenkomsten met Donald
Trump?
ROTTERDAM
Ahmed Aboutaleb blijft een
prominente rol spelen in de
lijsttrekkersverkiezing van
de PvdA. Gisteren sprak hij
min of meer een steunbetui
ging uit aan Lodewijk As
scher. Tijdens een werkbe
zoek van de vicepremier
aan Rotterdam zei Abouta
leb dat hét thema van de ko
mende verkiezingen de Ne
derlandse identiteit zal zijn.
En dat is een thema waar
Asscher als minister van In
tegratie 'op tamboereert',
stelt Aboutaleb vast. 'Een
chique steunbetuiging', al
dus het team-Asscher. 'De
burgemeester kiest niet',
zei Aboutaleb's zegsman.
AMSTERDAM
Koning Willem-Alexander
bezoekt op 22 november in
Amsterdam het jarige COC.
De belangenvereniging
voor lesbiennes, homo's, bi-
seksuelen en transgenders
(Ihbt's) is erg blij met zijn
komst. Voorzitter Tanja Ine
ke (foto) noemt het koninklij
ke bezoek een 'bijzondere
steun in de rug voor Ihbt's
in Nederland en de wereld
op de weg naar acceptatie
en gelijke rechten'. Aanlei
ding is het zeventigjarige be
staan van COC Nederland,
dat daarmee naar eigen
zeggen de oudste nog be
staande Ihbt-organisatie ter
wereld is.
BRUSSEL
België heeft vijf nieuwe
scheepswrakken die in de
Noordzee liggen tot cultu
reel erfgoed verklaard. On
der meer het in 1735 gezon
ken Nederlandse handels
schip 't Vliegend Hart komt
die eer toe, evenals een zeil
schip dat zes jaar later van
uit Nederland vertrok en op
een zandbank voor de Bel
gische kust strandde. Ook
een Brits vrachtschip dat
sinds 1906 op de Noordzee
bodem ligt en een Duitse
duikboot die in 1914 tot zin
ken werd gebracht zijn
voortaan erfgoed, aldus
staatssecretaris Philippe
De Backer (Noordzee).