44
Zwarte Piet blijft onderwerp van felle debatten
9
Kijkcijfers
VPRO
Pfeijffer maakt serie
over 'zijn' Genua
FILM VAN DE DAG
Nicolas Cage in
Disney-spektakel
VANAVOND
Retorica 'De Kennis van Nu' onderzoekt vlak voor de Amerikaanse verkiezingen
de retoriek en de lichaamstaal van Donald Trump en Hillary Clinton. Presentatrice
Elisabeth van Nimwegen over de tactieken van de doorsnee-populist.
Volgens de wetenschappers die
Elisabeth van Nimwegen en
mede-presentator Diederik
Jekel spraken, kun je makkelijk een
rode draad spannen tussen aller
hande populisten door de jaren heen.
Van Nimwegen: „Ze claimen altijd
dat zij de enige juiste vertegenwoor
diger zijn van het volk. In het geval
van Donald Trump de witte, conser
vatieve, godvrezende Amerikaan die
gehecht is aan zijn wapen, de 'echte'
Amerikaan dus. Iemand als Trump
geeft deze mensen het gevoel dat ze
worden gehoord. Hij schept de illusie
dat alleen hij goed voor ze kan en zal
zorgen."
Dat sluit aan bij een tweede ken
merk, legt ze uit.„Populisten zijn al
tijd anti-elite. Politieke tegenstan
ders worden steevast weggezet als
corrupt en elitair. Daarom trekken
populisten ook vaak verkiezingsuit
slagen in twijfel, behalve als ze zelf
winnen."
Een derde kenmerk van populis
ten, zo vertellen de wetenschappers
in het programma, is dat ze op een
bijzondere manier met taal omgaan.
„De retoriek van populisten is geba
seerd op overdrijving: ze maken alles
heel erg groot. Er zit een boosheid in
hun taal die het goed doet bij de ach
terban, want die ziet zijn eigen boos
heid weerspiegeld.
Gezamenlijkheid
„De taal van Trump is gebaseerd op
uitsluiting, de taal van Hillary Clin
ton juist op gezamenlijkheid. Dat zie
je letterlijk terug in de woorden die
ze gebruiken."
Tot slot is de populist te herkennen
aan zijn lichaamstaal. „Trump is ie-
Donald Trump maakt
zich letterlijk groot.
Hij kijkt ook vaak boos
mand die zichzelf letterlijk groot
maakt. Hij kijkt ook vaak boos. Dat
zie je bijvoorbeeld in het debat
waarin hij letterlijk achter Clinton
gaat staan en op haar neerkijkt."
De vraag is of iedereen gevoelig is
voor die retoriek en lichaamstaal van
populisten of dat die aantrekkings
kracht voorbehouden is aan een se
lect groepje ontevreden mensen.
„Diederik en ik hebben een test ge
daan waarin onder andere onze hart
slag en huidweerstand werd gemeten
om erachter te komen hoe wij in
onze onderbuik reageren op toespra
ken van Donald Trump en Hillary
Clinton."
Is populisme iets voor lager opge
leiden? „Dat is te makkelijk. Veel
meer dan slimheid gaat het om een
diepgeworteld wantrouwen tegen
over de heersende orde In die zin
kunnen populisten een positieve in
vloed hebben, want ze zetten alles
weer helemaal op scherp."
Medialogica
De kleur en rol van Zwarte
Piet is al decennia lang een
thema dat zo af en toe naar
boven komt. Maar nooit
wist het hulpje van Sinter
klaas het nationale debat te
bereiken.
Vijfjaar geleden kwam
daarin ineens verandering.
Tegenstanders van Zwarte
Piet wisten in korte tijd het
onderwerp hoog op de
maatschappelijke agenda te
zetten. Met alle gevolgen
van dien. Voor- en tegen
standers van Zwarte Piet
staan overtuigd van hun ei
gen gelijk op de barricaden
en weigeren ook maar een
millimeter toe te geven.
Argos tv - Medialogica on
derzoekt hoe het zo ver
heeft kunnen komen.
Waarom laaien de discus
sies tegenwoordig zo hoog
op? En wat zijn de gevolgen
daarvan? Belangrijk is ook
de vraag: is het einde in
zicht? Tal van betrokkenen
komen aan het woord over
de turbulente recente ge
schiedenis van Zwarte Piet
in Nederland.
donderdag 3 november 2016
GO
Dinsdag 1 november
1.
Journaal 20.00 uur
NPO 1
2.110.000
2.
PSV-Bayern München
Veronica
1.878.000
3.
De wereld draait door
NPO 1
1.503.000
4.
Goede tijden, slechte tijden
RTL 4
1.384.000
5.
Half acht nieuws
RTL 4
1.238.000
6.
Journaal 18.00 uur
NPO 1
1.134.000
7.
EenVandaag
NPO 1
1.128.000
8.
Opsporing verzocht
NPO 1
1.121.000
9.
De rijdende rechter
NPO 1
1.081.000
10.
RTL Boulevard
RTL 4
1.041.000
De Champions League-wedstrijd PSV-
Bayern München was dinsdagavond ver
reweg favoriet op primetime. Des te in
drukwekkender zijn de cijfers voor The
Amsterdam Project op RTL 4. De tweede
aflevering van het programma waarin
Beau van Erven Dorens daklozen volgt,
scoorde tegenover het voetbal nog altijd
989.000 kijkers. Dat is zelfs iets meer dan
vorige week (toen 923.000 kijkers).
Schrijver llja Leonard Pfeijffer
maakte voor de VPRO een docu
mentaireserie over de Italiaanse
havenstad Genua. Via Genua is
vanaf 22 januari te zien. Miljoenen
Italianen vertrokken vanuit Genua
naar Amerika op zoek naar een
beter leven. Nu is de havenstad
een belangrijke plek voor vluchte
lingen op zoek naar geluk in Eu
ropa. Pfeijffer woont er zelf ook.
Jon Turteltaub regisseerde
in 2010 een spectaculair
Disney-avontuur voor de
jeugd onder de titel The sor
cerer's apprentice. Nicolas
Cage speelt een tovenaar in
het hedendaagse Manhattan
waarbij hij de stad behoedt
voor zijn aartsvijand Horvath.
Hij heeft dringend hulp nodig.
De keuze valt op de talent
volle jongeman Dave. Die be
gint met flinke tegenzin aan
zijn nieuwe taak.
The sorcerer's apprentice
Net 5, 20.30 uur.
WHERETO
INVADE NEXT
Heeft Europa op
lossingen voor
de sociale pro
blemen in Ame
rika? NPO 3
toont de docu
mentaire waarin-
Michael Moore
op onderzoek
gaat.
n
Elisabeth van Nimwegen (hier met collega Diederik Jekel): „Populisten zijn altijd anti-elite." fotowimkluvers
De felle retoriek van
populistische politici
Bas Hakker
- Elisabeth van Nimwegen
De kennis van nu, NPO 2,
19.20 uur.
TUINEN VAN
VERWONDERING
Een zesdelige
serie op NPO 2
over de mooiste
beeldentuinen
van de wereld.
Ernst Veen is
vanavond in
Nieuw-Zeeland.
Daar ziet hij
kunst tussen de
wilde dieren.
OUR NIXON
Drie vertrouwe
lingen legden ten
tijde van Richard
Nixon hun bele
venissen in het
Witte Huis vast.
Op NPO 2 een
verrassend in
kijkje in het leven
van de omstre
den president.
Met tussenpozen steekt
de discussie over Zwarte
Piet het hele jaar door de
kop op. Argos tv - Media-
logica onderzoekt hoe
het zover heeft kunnen
komen.
Argos tv - Medialogica,
NPO 2,22.55 uur.
0
1
1
1
