14 NI
Rhodia Maas was verantwoordelijk voor het uitzetten van illegalen
Rhodia Maas is als hoofd van de
Dienst Terugkeer Vertrek
verantwoordelijk voor het vertrek van
afgewezen asielzoekers. Het leverde
haar een beklad huis op. „Treurig is dat."
Mensen
steunen het
uitzetbeleid
wel, totdat
het om hun
aardige
buurman en
zijn lieve
kinderen
gaat
Op de gang van het mi
nisterie van Veiligheid
en Justitie knuffelt Rho
dia Maas (54) nog wat
collega's. Het zijn haar
laatste werkdagen als directeur, na
een dienstverband van tien jaar. Ze
gaat verder als directeur rijksdienst
voor persoonsgegevens op het minis
terie van Binnenlandse zaken.
In de functie die ze verlaat, werd
zeverfoeid in linkse kringen en be
wonderd in ambtelijke gelederen,
omdat het uitzetten van afgewezen
asielzoekers verdraaid lastig is. Ze is
goedlachs gebleven. De verantwoor
delijkheid voor de uitzetting van dui
zenden afgewezen asielzoekers lijkt
niet op haar schouders te rusten.
„Jeetje, wat een baan", zegt ze
even later opgeruimd, als de foto
graaf gestrekt op de koude straat gaat
liggen om een goed portret van haar
te maken. Het is - zacht gezegd - iro
nisch.
Lachend: „Nou, zo ervaar ik dat he
lemaal niet. Al hoor ik het wel vaker.
Wat ik doe, is politiek beladen en in
gewikkeld. Niemand heeft er moeite
mee als er een brief van de minister
uitgaat dat Afghanistan veilig genoeg
is. De emotie komt pas als er op tele
visie een gezin komt dat daadwerke
lijk terug moet en waarvan je denkt:
moet dat nou."
„Ik snap de beeldvorming wel, maar
zo voelt dat niet. Ik heb geen dag ge
baald van deze baan."
„Heel flauw: ik voer politiek beleid
uit, ben manager van een dienst.
Maar ik zeg tegelijk: ik sta daarach
ter. Want daar gaan lange, zorgvuldi
ge procedures aan vooraf. Het zijn
voor ons ook mensen, geen dossiers.
Maar als we ruimte willen houden
voor de opvang van mensen die wer
kelijk op de vlucht zijn voor oorlog
en geweld, dan kunnen we mensen
die een hogere levensstandaard zoe
ken géén plek bieden. Begrijp me
goed: ik vind dat zij lef hebben. Maar
hoezeer ik het ook begrijp, dat hou
den we niet vol."
„Nee, echt niet. Al moet ik me wel
vaak verdedigen en ook dat snap ik
best. Maar er is geen toelating van
asielzoekers als je geen uitzetting
hebt. Kijk, mensen steunen het uit
zetbeleid wel totdat het om hun aar
dige buurman en zijn lieve kinderen
gaat. Die mogen in hun ogen dan
wel blijven."
„Nou, mijn dochter kwam op een
dag thuis met een petitie die ze op
school had gekregen, waarmee actie
werd ondernomen voor een gezin."
Lachend: „Nee, maar we hebben het
er wel over gehad en ze heeft uitein
delijk niet getekend."
„Ja, leg dat maar eens uit. Die beeld
vorming snap ik ook wel. De tranen
van Mauro, daar weegt niets wat wij
zeggen tegenop, maar dat hoeft ook
niet. Ik kan wel geduldig vertellen
dat achter één voorbeeld nog eens
honderd anderen staan waarvan we
toch echt politiek hebben besloten
dat die niet de ruimte mogen inne
men van mensen die wél recht heb
ben op verblijf."
Uitleggen
Op verjaardagsfeestjes stokt het ge
sprek wel vaak even als Rhodia Maas
vertelt wat ze doet. Toch vermoeit
het nooit, bezweert ze, om het be
leid uit te leggen. En waar nodig te
verdedigen.
Ze hekelt het beeld van de asielke
ten als zou die een soort uitzetfa-
briek zijn. De feiten zijn anders en
de betrokkenheid van de medewer
kers bij het lot van de 'vaak moedige'
vluchtelingen is groot, vertelt ze.
Linkse activisten geloven er wei
nig van. Toen Maas twee maanden
geleden na een dienstreis in Nigeria
haar taxi naar haar Haagse woning di
rigeerde, ontdekte ze dat haar wo
ning was besmeurd met bloedrode
verf „Dat denk je: shit."
Ze verscheen uiteindelijk een 'paar
uur later' op haar werk. „Ik moest
toch even wat telefoontjes plegen en
even rustig een kopje koffie drin-
ken." Er was gelukkig niemand thuis
toen de actie werd uitgevoerd, zegt
ze.
Al snel ging ze over tot de orde
van de dag. „Al was ik liever met die
mensen in gesprek gegaan, want ze
hebben vast mooie idealen en
ideeën. Dit was beetje een treurige
uitlaatklep." Maas vertelt het bijna la
coniek. En vertelt hoe hetzelfde Rob
van Lint, de directeur van de Immi
gratie- en Naturalisatiedienst, drie
jaar geleden ook overkwam. „Ik
dacht: oké, nu ben ik blijkbaar aan
de beurt. Mijn dochter zei het ook:
het was niet de vraag óf, maar wan
neer."
Verandering
In de periode dat Maas aan het hoofd
stond van de Dienst Terugkeer Ver
trek is er wel veel veranderd.
„Tien jaar geleden was er niets. Er
werden wel asielaanvragen afgewe
zen, maar de mensen vertrokken
niet, ze verdwenen in de illegaliteit.
Er ligt nu een beleid en er staat een
uitvoeringsdienst."
Gedwongen uitzetten lijkt echter
niet heel veel gemakkelijker gewor
den. Een aantal landen neemt afge
wezen asielzoekers niet graag terug,
soms omdat zij hun land de rug heb
ben toegekeerd. Nog los van de vele
procedures die men tot een minuut
voor het vertrek van het vliegtuig
kan starten.
Maas wijst er wel op dat asielzoe
kers vaker vrijwillig terugkeren. Men
sen krijgen soms een cursus mee, of
wat geld om een bedrijf te starten.
„Uiteindelijk is dat het meest effi
ciënt. Ook qua kosten. En ik snap dat
men vraagtekens zet bij 'vrijwillig',
want ze zijn hier niet helemaal naar
toe gekomen om weer terug te gaan.
Maar ik heb ook vrijwillige vertrek
kers gesproken die achteraf zeggen:
'Uiteindelijk ben ik in eigen land
toch beter af, dan wanneer ik illegaal
in Nederland was gebleven'."
donderdag 3 november 2016
van
aa
Tobias den Hartog
Den Haag
En dan bent u de beul van het be
leid die soms hier gewortelde
gezinnen moet uitzetten.
Maar uw dienst voert wel het finale
oordeel uit.
En u gaat nooit met tegenzin naar
uw werk, wetende dat uw dienst
mensen op het vliegtuig zet?
Zo'n buurman heeft u vast ook
gehad?
En op school heeft ze waarschijnlijk
wijselijk gezegd dat u bij de brand
weer werkt?
Zo bent u waarschijnlijk al tien jaar
bezig om u te verdedigen, ledereen
heeft dat beeld van Mauro en zijn
traan voor de geest.
Rhodia Maas heeft
geen dag gebaald
van haar baan als
directeur van de
Dienst Terugkeer
Vertrek.
FOTO PIM RAS
