11
INTERVIEW HERMAN KOCH A
Het nieuwe boek van Herman Koch
draait om euthanasie en overspel. Ook
de koninklijke familie komt aan bod. „Ik
zou nooit met die mensen aan tafel
willen zitten."
Nieuws: Zomerhuis
met zwembad
wordt een Italiaan
se film. En: vol
gens ingewijden
is de Amerikaanse
remake van Het di
ner - met icoon Richard Gere - een
meesterwerk. Verder: vertalingen in
48 landen, tournees in Hongarije, Co
lombia en Nieuw-Zeeland en toneel
stukken in zeven landen.
Bestsellerauteur Herman Koch
(63) prijst zich gelukkig en relati
veert tegelijkertijd zijn aanhoudende
internationale succes met oer-Hol-
landse observaties. „Ik ontving on
langs een uitnodiging voor de Duitse
theatervariant van Het diner. Een
beetje raar om weer naar mijn eigen
werk te gaan zitten kijken, schoot
door mij heen. Toen ik zag dat de
voorstelling 3,5 uur duurt, kreeg ik
een wegtrekken nee hè, veel te lang!
Ik heb overgeslagen. Ik geloof dat ik
niet zo'n toneelliefhebber ben."
Zijn bedankje blijkt geen symp
toom van oplaaiende sterallures.
Koch, die zich financieel onafhanke
lijk mag noemen, wil minder geleefd
worden. Hij kiest na een turbulente
periode, waarin hij naast het afron
den van zijn nieuwe roman De grep
pel ook nog het boekenweekge
schenk (de inhoud blijft topgeheim,
red.) schreef, de komende tijd liever
voor zijn huisje in Zeeuws-Vlaande-
ren dan voor exotische trips 'met af
halen van het vliegveld en zo'.
Limousines
Want dat 'filmsterrengevoel' met li
mousines, dure hotels en andere
luxe blijkt uiteindelijk een ver
moeiende zeepbel vol gemaakt ge
doe. Maar: „In welke uithoek van de
wereld de première van The Dinner
over een paar maanden ook gepland
staat, ik zit in de zaal. Het is toch te
bijzonder om wereldsterren als jouw
personages te zien?"
En over de persoonlijke aanbeve
ling van de twitterende grootheid
Stephen King: „Ik was vorige week
op de Frankfurter Buchmesse. Be
paald niet mijn favoriete uitgaans
plek, eerder een merkwaardig soort
Koninginnedag: een hal vol boeken
met uitgevers in de hoofdrol en
schrijvers als figuranten. Daar gons
de het. Iedereen wist het en had het
erover, King raadt Koch aan. Mooi.
Maar ik ben dan niet zo iemand die
direct bij de uitgever informeert
naar het Stephen King-effect. Ik be
doel: hij heeft 2,5 miljoen volgers.
Als daarvan 1 procent naar de boek
winkel gaat, heb ik het toch over een
of twee herdrukjes. Ik hoor wel een
keer of het ook echt gebeurt. En
Kings tekst staat op de flap van mijn
nieuwe boek, dat in elk geval door Li
touwen is besteld."
De greppel draait om de Amster
damse burgemeester Robert Walter,
die vermoedt dat zijn vrouw vreemd
gaat met de oerdegelijke wethouder
van Milieu. Tegelijkertijd wordt hij
geconfronteerd met de euthanasie
wens van zijn 94-jarige vader.
Koch vlecht op ingenieuze wijze
ontmoetingen met bestaande figu
ren als Barack Obama, premier Rutte
en koning Willem-Alexander en ko
ningin Maxima in de plot. Een her
kenbaar verhaal vol actuele thema's
waarin niet iedereen er even gunstig
vanaf komt. Zo gaat de burgemeester
bij een bezoek van de Oranjes liefst
zo lang mogelijk met zijn iPhone op
het toilet zitten om het koningspaar
te ontwijken.
Koch: „Ik ben niet anti-Oranje of
antimonarchie. Hoewel ik er wel het
mijne van denk als ik lees over het re
geringsvliegtuig, de toelage voor
prinses Amalia en de Juliana-biogra-
fie. Maar Alexander en Maxima heb
ben een uitstraling waar ik niet goed
van word. Zo week, zo nietszeggend.
Ik heb last van plaatsvervangende
schaamte als hij mij vertegenwoor
digt in het buitenland. En dan zijn
toespraken... Zo oppervlakkig, ik zit
Ik vroeg me
af wat een
burgemeester
denkt als hij
met grijze
muizen als
Rutte en
Samsom zit
opgescheept
met gekromde tenen. Bij haar vraag
ik mij af: ging ze alleen maar voor
hem omdat ze koningin kon wor
den? Dat zou erg zijn. Maar nog er
ger: ze vond hem echt leuk. Ze nodi
gen elk jaar semi-BN'ers uit voor een
lunch. Al nodigen ze mij uit: ik zou
nooit met die mensen aan tafel wil
len zitten."
Burgemeester
Koch heeft gekozen voor een burge
meester als hoofdpersoon 'omdat het
vaak een kleurrijke figuur is'. „Denk
aan Job Cohen, Eberhard van der
Laan - van beiden zie je wat terug in
Walter - maar ook aan de aan cocaï
ne verslaafde Rob Ford van Toronto
of Rudy Giuliani en Michael Bloom
berg van New York. Of Onno Hoes,
die schandalig is behandeld. Ik vroeg
me af wat een burgemeester mee
maakt als hij Obama ontvangt of wat
hij denkt als hij met grijze muizen
als Rutte en Diederik Samsom zit op
gescheept. Hoe blijft hij beschaafd?"
Ook met dat andere thema - eutha
nasie en voltooid leven - valt hij cy
nisch gezegd met zijn neus in de bo
ter door de heersende discussie en
de dood van Frans Jozef van der Heij
den, erkent Koch. „Maar voor mij
had dit ook een dubbele bodem: ik
was al wees op mijn 25ste. Dat heeft
enorme nadelen, maar misschien nu
ook voordelen. Als ik leeftijdgenoten
met hun ouders zie modderen, vraag
ik me af hoe dat voor mij zou zijn ge
weest. Ze zouden nu 113 en 102 ge
weest zijn, dus waarschijnlijk al over
leden. Maar een deel van mij had die
periode van zorg best willen meema
ken. Het heeft ook wel iets moois."
maandag 31 oktober 2016
Liever in
Zeeland dan
rondreizen
als een filmster
Annemart van Rhee
Amsterdam
Herman Koch: „Ik
ben dan niet zo ie
mand die direct bij de
uitgever informeert
naar het Stephen
King-effect." foto pim ras
