i
SHOW CULTUUR 25
Hij is nog steeds een veelgevraagd
pianist, en speelt alles wat er voor zijn
vingers komt. Vanavond is Jan Vayne solist
tijdens The Classical Proms, met The Bach
Choir Orchestra of the Netherlands.
f
INTERVIEW JAN VAYNE
Tijdens improvisaties
voel ik mij een soort
Hans Klok die ter
plekke de trukendoos
opentrekt. Dat geeft
een enorme kick
E
Ik benader klassiek
vlot. Man, bij opera's
van Mozart zaten de
mensen in de zaal te
schreeuwen en
gewoon te eten
ij is altijd een muzikale
nomade geweest en als
vanouds is Jan Vayne
(50) onderweg. De ene
keer geeft de pianist
een klassiek concert in het Concert
gebouw, dan luistert hij de presenta
tie van een nieuw model auto op. Bij
een volgende gelegenheid speelt hij
zijn eigen meditatieve muziek 'voor
een zaal mensen die in bedden lig
gen en ademhalingssessies houden'.
Of hij trekt zich terug in de Sint
Annakapel in Kampen, een kerkje
uit 1470 dat hij kocht en waar hij het
orgel bespeelt. Om vervolgens met
zangeres Petra Berger op pad te gaan
en haar te begeleiden in een song
van Barbra Streisand.
Nu is hij gast van The Bach Choir
Orchestra of the Netherlands on
der leiding van Pieter Jan Leusink.
Vanavond beginnen The Classical
Proms, een reeks van vijf concerten
met werk van onder anderen Mozart
en Handel, maar evenzeer van
(film) componist Ennio Morricone
en Leonard Cohen, wiens Hallelujah
op het programma staat.
„Ik vind het heerlijk muzikaal te
variëren", zegt de musicus met de ty
perende lange haren - dezelfde ma
nen die hem in een tv-reclame van
Unox-rookworst brachten, waarin
hij bij thuiskomst zijn haar voor zijn
verbaasde dochtertje 'afzette'.
„Muziek is voor mij springlevend,
ik heb nooit wat met de dogma's ge
had dat een klassiek geschoolde pia
nist niks anders zou mogen spelen.
Ik benader klassiek vlot en vrij en
niet steriel of recht in de leer. Man,
bij opera's van de oude Mozart zaten
de mensen in de zaal te schreeuwen
en gewoon te eten.
„Het rare idee ook dat popmuziek
inferieur zou zijn. Pop is het klassiek
van deze en de vorige eeuw, maar
dan in liedvorm. Het zijn eigenlijk
de aria's van Bach. Als je de liedjes
van Paul McCartney beluistert en
die naast de liederen van Schubert
legt, zijn beide even wonderschoon.
„Ook zo'n misverstand is dat de
piano gemaakt zou zijn voor uitslui
tend klassieke muziek. Onzin! Die is
er gewoon om muziek op te maken.
Wat allerlei puristen en snobs er ook
van mogen vinden."
Jan Vayne leeft al weer enige tijd als
vrijgezel. Zijn relatie is een jaar gele
den gestrand. „Ik was 20 jaar met Joy
ce en natuurlijk deed dat pijn. Vooral
voor onze dochter Olivia, die nu 10
jaar is. Maar we gaan gelukkig goed
met elkaar om. En ik moet eerlijk be
kennen - het leven van een vrijgezel
bevalt me goed. Ik ben ook binnen
mijn relatie toch een einzelganger ge
weest. Vier, vijf keer per week spe
len. Bovendien wilde ik niet verstik
ken in een dichtgemetseld gezin, op
geborgen met een nest vol kinde
ren."
Vayne kreeg op zijn 4de jaar piano
les, speelde op zijn 7de sonates van
Mozart en geldt als een subliem im
provisator, die met grote virtuositeit
verschillende muziekstijlen bijeen
brengt. Van pop en jazz, tot folk en
gedragen klassieke romantiek.
„Improvisatievermogen is mijn uit
hangbord. Veel mensen denken dat
mijn improvisaties zijn ingestudeerd
en dus vraag ik dikwijls toehoorders
ter plekke wat ik moet spelen. 'U
mag het zeggen? Simon en Garfun-
kel? De Vijfde van Beethoven, Tocca
ta van Bach? En in welke toonsoort?
Fis-mineur, cis-majeur? En in de stijl
van Mozart?' Die genres mix ik ter
plekke. Een enorme kick die me vleu
gels geeft. Je voelt je toch een soort
Hans Klok die ter plekke de truken
doos opentrekt."
Toch verafschuwt hij virtuoze pia
notechniek als een exhibitionisti
sche demonstratie van vakman
schap. „Daar ben ik een veel te nuch
tere Drent voor. In Zuidwolde was
het in mijn jeugd: 'Mooi stukje mu
ziek hoor, nu weer gewoon doen'.
„Op het conservatorium zeiden ze:
'Je kunt heel ver komen als je naar
de kapper gaat. Anders wordt het
niks.' Nou, dat zullen we nog wel
eens zien, zei ik. Ik draag al lang haar
sinds de kleuterschool. Ik ben wat
dat betreft mijn eigen weg gegaan.
De enige concessie die ik soms doe is
me in het pak steken. Ik houd van
ouwe troep, heb twee broeken en
twee truien. Daar voel ik me het lek
kerst in."
vrijdag 28 oktober 2016
'Ik heb niets met
puristen en snobs'
Arno Gelder
H
44
ATV' .'T
Jan Vayne:
„Ik draag al lang
haar sinds de
kleuterschool.
FOTO JOOP VAN PUTTEN
44
Lezers van deze krant kunnen kaar
ten voor The Classical Proms bestel
len met 50 procent korting via
www.uitjekrant.nl/proms.
