AFM wil consument
bewust leren lenen
:.Z: 'z. A/fc/"
20
KPN wint
3,4 procent
Winkels al in
kerstsfeer
Actuele beurskoersen op pzc.nl/beurs
w
F
W
p
w
r
w
w
r
-
w
w
w
De meeste Europese beurzen
zijn gisteren dicht bij de slot-
standen van woensdag geslo
ten. Beleggers verwerkten een
keur aan bedrijfsresultaten. De
toonaangevende AEX-index
eindigde vlak op 455 punten.
De MidKap daalde 1,9 procent
tot 657 punten. Bij de hoofd
fondsen sprong KPN er in posi
tieve zin uit. Het telecombe-
drijf won 3,4 procent.
Waarom blijven mensen met een
hypotheek onder water passief
wachten tot het fout gaat? En
waarom laten mensen zich mas
saal een hogere lening tegen on
gunstigere voorwaarden aansme
ren dan nodig? Omdat zij zich
vaak niet rationeel gedragen.
Dat fenomeen heeft nu de aan
dacht van de AFM. De waakhond
heeft een afdeling van zeventien
man opgetuigd die zich met ge
dragswetenschap en consumen
tengedrag gaat bezighouden. Jaren
lang hamerde de toezichthouder
er bij aanbieders van financiële
producten op om goede informa
tie te geven. Als de consument
maar voldoende informatie over
de producten heeft, maakt hij of
zij vanzelf de juiste keuze, was de
gedachte.
Het tegendeel lijkt waar. De ge
dragswetenschap kan veel van de
ze fenomenen verklaren. De AFM
gaat inzichten uit de gedragswe
tenschappen gebruiken om de con
sument beter tegen fouten te be
schermen of juist te activeren om
problemen aan te pakken. Veel
huiseigenaren met een aflossings-
vrije hypotheek die over tien jaar
afloopt, weten dat ze in de proble-
Een team van
zeventien mensen
gaat zich bezig
houden met het
consumentengedrag
men komen. Ze hebben te weinig
afgelost. Toch pakken ze het pro
bleem niet aan. Mensen blijven in
actief, is bekend uit de gedragswe
tenschap. Een oplossing waar de
AFM aan denkt, is eigenaren actief
benaderen als de rentevaste perio
de afloopt. De nieuwe rente zal la
ger zijn dan de huidige. Als ze dat
bespaarde geld nu gebruiken om
af te lossen, kan het probleem mis
schien worden opgelost.
Een probleem bij gedragsweten
schappen is dat het vaak om labo
ratoriumexperimenten gaat. Echte
inzichten uit de praktijk zijn er
weinig. De AFM deed zelf onder
zoek naar leensites. Daar staan
vaak voorbeeldbedragen ingevuld.
Het blijkt dat mensen dat vaak als
een soort advies zien. Dat geldt
ook als de aflossingstermijn al
vooraf is ingevuld. Die staat dan
vaak op maximaal, terwijl mensen
liever sneller aflossen. Onderzoek
wees uit dat verlaging van het
voorbeeldbedrag bij leningen
leidt tot lagere leningen.
Banen weg
bij Twitter
VW boekt 2,3
miljard winst
VK heeft nog geen
last van Brexit
JINGLE BELLS
vrijdag 28 oktober 2016
AEX
DAX30
DOW JONES
CAC 40
EURO/US DOLLAR
OLIE
455,71
-0,11 (-0,02%) 10717,08
7,40 (0,07%) 18169,68
-29,65 (-0,16%) 4533,57
-1,02 (-0,02%) 1,09
0,00 (0,02%) 50,47
0,49 (0,98%)
ii.iJU iO./JU H.OUU A ,X/\J
9.000 16.500 3.900 1.080 40.00
apr mei jun jul aug sep okt
apr mei jun
aug sep okt
apr mei jun jul aug sep okt
apr mei jun jul aug sep okt
apr mei jun jul aug sep okt
apr mei jun jul aug sep okt
naam
sk
omzet
Ijdatum
Ij
hj
hj datum
winst p/a
Aalberts
28,72
mm -1,96
8689550
06-07-16
25,70
32,00
07-06-16
1,50
ABN AMR0
21,07
2,53
32142453
06-07-16
14,02
21,07
27-10-16
2,04
Aegon
4,00
0,50 I
45889245
06-07-16
3,00
5,93
09-11-15
0,29
Ahold Delhaize
20,53
-0,46
46037427
28-10-15
18,13
22,20
07-09-16
1,04
Akzo Nobel
58,76
1 -0,22
30418940
12-02-16
49,91 w
67,79
01-12-15
3,95
Altice
16,91
-0,50
25464732
14-12-15
9,98
■y
18,49
28-10-15
-0,30
ArcelorMittal
6,13
-0,89
120666205
11-02-16
2,01
6,36
24-10-16
-3,28
ASML
95,92
0,15 1
106848503
11-02-16
70,54
100,50
27-07-16
3,20
Boskalis
30,53
m -1,20
9443636
06-07-16
28,91
44,97
03-11-15
3,54
DSM
58,10
H -1,44
78770127
11-02-16
40,89
64,39
06-09-16
0,50
Galapagos
58,86
M -1,36
16644887
11-02-16
32,50
■y
66,19
23-09-16
-3,32
Gemalto
56,34
1,15
21284416
27-06-16
49,04
66,87
10-03-16
1,51
Heineken
76,27
0,13 1
86777007
12-02-16
70,84
86,95
20-04-16
3,30
ING
12,08
1,00
206345946
24-06-16
8,30
13,88
09-11-15
1,04
KPN
3,01
3,43 U
1 94172232
24-06-16
2,70 w—
3,71
23-03-16
0,15
NN Group
27,89
1 -0,25
22606956
06-07-16
22,34
33,60
25-11-15
1,68
Philips Koninklijke
27,46
-0,79
92944093
12-02-16
20,78
27,69
26-10-16
0,70
Randstad
47,32
1 -0,34
38831861
06-07-16
31,75
59,69
01-12-15
2,83
RELX
15,43
1,92
44184727
11-02-16
13,54
16,75
03-12-15
0,65
Royal Dutch Shell A
23,22
1,02
124419206
21-01-16
16,53
W
25,51
04-11-15
0,23
SBM Offshore
13,34
-0,63
11431314
06-07-16
9,59
13,80
04-11-15
0,11
Unibail-Rodamco
216,801
^^m -2,65
109643554
12-02-16 212,05
257,85
30-10-15
23,70
Unilever Cert.
38,33
H -1,24
170524345
11-02-16
36,29
43,11
05-09-16
1,72
Vopak
46,19
0,24 1
9861841
14-12-15
35,03
49,18
21-04-16
2,21
Wolters Kluwer
35,35
0,30 1
21489196
20-01-16
28,24
38,69
07-09-16
1,42
AMX M
naam
sk
omzet
Ijdatum
Ij
hj
hj datum
winst p/a
Air France-KLM
5,43
-2,18
22484597
10-10-16
4,61 v
8,84
02-03-16
0,39
Aperam
41,49
1 -0,65
17027980
11-02-16
25,42
42,66
24-10-16
1,63
Arcadis
12,16
-9,69
20525829
02-02-16
11,23
24,08
04-11-15
1,20
ASMI
36,94
-3,59
22590512
07-01-16
32,10
40,42
04-04-16
2,49
ASR Nederland
19,80
0,00
929232
14-07-16
17,00
20,90
10-06-16
4,01
BAM
4,30
-1,47
5853394
06-07-16
2,94
r
5,22
04-11-15
0,04
BESI
28,86
-8,59
22670547
18-01-16
15,59
32,57
24-10-16
1,29
Corbion
20,99
-1,43
4655636
11-02-16
18,01 >w-
24,75
07-09-16
1,33
Delta Lloyd
5,58
0,67
18684437
06-07-16
2,58
6,04
26-11-15
0,56
Eurocomm. Prop.
39,20
1 -1,35
3174871
09-02-16
35,74
44,07
02-11-15
4,35
Flow Traders
28,05
1 -0,69
1153569
31-08-16
26,32
51,59
02-02-16
2,25
Fugro
16,25
0,81 U
1 10617750
11-02-16
10,04
19,50
15-04-16
-4,40
GrandVision
21,431
-10,97
19701518
27-10-16
20,36
27,80
05-01-16
0,84
IMCD
39,38
1 -0,10
1275786
11-02-16
30,00
40,95
21-10-16
1,20
Intertrust
19,29
-1,41
453856
11-02-16
15,95
21,88
08-08-16
0,12
0CI
12,72
0,20
5026590
27-06-16
11,12
26,72
04-11-15
1,84
Philips Lighting
21,49
0,00
4423135
24-06-16
19,41
24,49
19-09-16
PostNL
4,25
1 -0,31
9173076
03-11-15
2,86
4,29
24-10-16
0,34
Refresco Group
13,64
1 -0,51
1400393
22-07-16
12,87
16,64
25-04-16
0,53
Sligro
32,50
1 -0,76
500217
20-01-16
31,03
36,00
07-03-16
1,83
TKH
35,70
1 -0,42
2817898
06-07-16
28,45
38,32
19-04-16
2,07
TomTom
7,53
1 -1,22
12912954
06-07-16
6,01
12,44
07-12-15
0,08
Vastned
35,43
-1,99
1417784
10-10-16
34,05
44,50
03-11-15
3,44
WDP
84,50
-2,05
1550447
21-01-16
68,94
92,64
01-08-16
7,85
Wereldhave
41,30
-1,67
10402498
06-07-16
38,40
56,78
30-10-15
2,35
AANDEEL VAN DE DAG
AANDELEN TOP-10
2,95
0,04(1,27%)
3,750
3,000
2,250
apr mei jun jul
aug sep okt
Grootste stijgers
naam
Inverko NV
0,72
Unilver Cum.Prf.6 92,00
KPN
ABN AMR0
KasBank
RELX
Holland Colours
Docdata
Gemalto
AND
3,01
21,07
8,40
15,43'
55,90
0,32
56,34
8,79
+/-
0,07
7,99
0,10
0,52
0,20
0,29
0,89
0,00
0,64
0,09
Grootste dalers
naam
10,77 Tiscali
9,51 New Sources
3,43 Takeaway.com
2,53 Kardan
2,45 Core Laboratories
1,92 Ünibaii-Rodamco
1,62 Ordina
1,28 Curetis
1,15 Ctac
1,03 Verenigde
Meest verhandelde
sk
0,03
0,44
22,36
0,15
93,00
216^80
2,34
6,91
3,14
2,84
+/- naam
-0,01-25,00 KPN
-0,03 -6,38 ArcelorMittal
-1,00 -4,28 ING
-0,01 -3,87 Aegon
-3,00 -3,13 Royal Dutch Shell
-5,90-2,65 Pharming
-0,06 -2,54 Unilever Cert.
-0,18 -2,47 Philips Koninklijke
-0,07 -2,21 RELX
-0,06 -2,07 Ahold Delhaize
sk
3,01
6,13
12,08
4,00
23,22
'Ö™23
38,33
27,46
15,43
20,53
omzet
94172232
120666205
206345946
45889245
124419206
1096403
170524345
92944093
44184727
46037427
EUROTOP
naam
sk
+/-
naam
sk
+/-
naam
sk
+/-
ABB
20,55
-1,45
9
Deutsche Bank
13,38
0,08
0,60 Orange
14,60
-0,10
-0,65
AB InBev
112,10
0,65
8
Deutsche Post
28,24
-0,05
-0,18
RDS'A'
2081,50
33,00
1,61
Air Liquide
92,56
0,55
0
Deutsche Telekom
15,02
-0,06
-0,36
Rio Tinto
2796,50
5,50
0,20
ALLIANZ SE NA 0.
142,95
0,35
5
Diageo Plc
2189,00
-1,00
-0,05
Royal Bank of
196,40
2,70
1,39
Anglo American
1102,00
10,00
2
E.0NSENA0.N.
6,68
-0,02
-0,31
RWE
14,20
-0,11
-0,73
AstraZeneca
519,00
-9,50
0
EDF
10,24
-0,13
-1,21
Saint-Gobain
38,64
-0,20
-0,51
AXA
20,83
0,12
6
Engie
13,24
-0,05
-0,38
Sanofi
68,86
0,75
1,10
Banco Bilb.Viz-
6,61
0,18
0
ENI
13,75
0,21
1,55
SAP
80,70
-0,12
-0,15
Banco Santander
4,54
0,08
9
Ericsson B
44,53
-0,27
-0,60
Siemens
104,25
-2,25
-2,11
Barclays
190,50
8,70
9
Generali
12,13
-0,03
-0,25
Telecom Italia
0,79
-0,01
-0,94
BASF
80,16
0,58
3
GlaxoSmithKline
1630,50
4,00
0,25
Telefonica
9,16
-0,10
-1,04
BAYER AG NA0.N
90,73
0,56
2
HSBC Holdings
627,50
5,00
0,80
Tesco
214,25
0,70
0,33
BMW
79,92
-0,15
9
L'Oréal
165,80
0,45
0,27
Total
44,57
0,55
1,25
BNP Paribas
53,50
0,59
2
Lloyds Banking
57,50
1,62
2,90
UBS Group AG
13,93
0,23
1,68
BP
493,50
5,55
4
LVMH
168,00
-0,05
-0,03
UniCredit
2,38
0,06
2,76
BT Group
379,25
-8,35
5
Munich Re
179,15
1,20
0,67
Vivendi
18,42
0,19
1,01
Carrefour
24,16
0,02
8
Nestlé N
73,20
0,95
1,31
Vodafone
226,10
-0,15
-0,07
Credit Suisse
14,00
0,20
5
Nokia Oyj
4,32
-0,36
-7,61 Volkswagen
135,55
1,10
0,82
Daimler
65,45
0,23
5
Novartis N
71,40
0,20
0,28
Zurich Insurance
260,50
0,90
0,35
Danone
63,50
1,00
0
Novo Nordisk B
279,30
4,30
1,56
VALUTA
VERKLARING
naam
aankoop
verkoop
Amerikaanse
1,21
1,01
Australische
1,58
1,26
Canadese dollar
1,61
1,28
Engelse pond
0,98
0,82
Israëlische Shekel
4,66
3,56
Japanse Yen
126,23
100,35
Turkse lira
3,74
2,89
Zwitserse frank
1,19
1,01
+/- verschil t.o.v. slotkoers vorige dag,
ydt% verschil t.o.v. slotkoers vorig jaar,
Ij laagste koers afgelopen 12 mnd,
Ij datum datum laagste koers afgel. 12 mnd,
hj hoogste koers afgelopen 12 mnd,
hj datum dat. hoogste koers afgel. 12 mnd,
GRONDSTOFFEN
naam 22:11 uur
APX Elektriciteit 40,18 -1,49-3,58
APX Gas 17,51 0,03 0,17
LME Copper Cash 4774,00 56,50 1,20
London Brent Oil 50,47 0,49 0,98
London Gold 15.00 1266,25 -4,25-0,33
Platina - ie maand96ÏJ731,2012
Sugar - ICE US Roll 22,59 -0,08 -0,35
Zilv. $-c./ons Lond. 17,66 0,00 0,00
Bron koersen en grafieken: vwdgroup:
ZOETERMEER Terwijl voor dit
weekeinde nog temperaturen
van zo'n 15 graden worden
voorspeld, gaan tuincentra (zo
als hier De Driesprong in Zoe-
termeer) en woonwinkels al vol
ledig los met hun kerstproduc
ten. FOTO LEX VAN LIESHOUT/ANP
Geef de consument goede, eerlij
ke informatie over leningen, hy
potheken en andere financiële
producten en hij neemt vanzelf
de juiste beslissing. Dat was tot
voor kort de gedachte bij finan
ciële waakhond AFM. Maar zo
simpel werkt het niet.
Peet Vogels
Amsterdam
SAN FRANCISCO
Twitter zet het mes in zijn perso
neelsbestand om de winstge
vendheid te verbeteren. Onge
veer 350 van de 3.910 banen ver
dwijnen bij het sociale medium.
De reorganisatie treft vooral ver
koop- en marketingfuncties. Twit
ter worstelt met de concurrentie
van Facebook en Snapchat en
boekte een nettoverlies.
WOLFSBURG
Volkswagen heeft in het derde
kwartaal meer winst behaald dan
een jaar eerder. Wel moest dochter-
merk Audi 620 miljoen euro extra
opzij zetten voor de afwikkeling van
het dieselschandaal. Volkswagen
zag de omzet in de maanden juli tot
en met september licht toenemen
tot 52 miljard euro. De nettowinst
bedroeg 2, 3 miljard euro.
LONDEN
De Britse economie is in het der
de kwartaal sterker gegroeid dan
economen hadden verwacht. In
de periode van juli tot en met sep
tember ging de economie van
Groot-Brittannië met 0,5 procent
vooruit, terwijl door economen
op 0,3 procent groei werd gere
kend. De gevreesde dip door de
Brexit lijkt mee te vallen.
