'Als ik terugga, sterfik'
Marslander op planeet
te pletter gestort
Tilburgse (23) overleden na
ongeval met trein in Indonesië
3
Artsen slaan alarm omdat inname van medicatie in geding komt
Door de
versoberde
opvang zwerven
uitgeprocedeerde
asielzoekers
met hiv vaker
over straat.
toelage van 450 euro uit een nood
fonds gemaximeerd op één jaar,
daarna is het ook alleen bed-bad-
brood. Deze maand komen twaalf
hiv-patiënten in de hoofdstad
overdag op straat te staan. De ge
meente benadrukt dat 24 uursop-
vang beschikbaar is, als de GGD
dat nodig vindt. Pastor Cor Of-
man van het Wereldhuis, die zo'n
35 hiv-patiënten begeleidt: „Hun
medische zorg wordt betaald door
de staat, maar het dagelijks leven
wordt onmogelijk gemaakt."
In Rotterdam zijn illegalen aan
gewezen op maatschappelijke or
ganisaties als stichting ROS, die
vooral vrouwen opvangt. „Ze ont
dekken hier dat ze besmet zijn.
Zonder opvang belanden zij vaak
in wat we overlevingsprostitutie
noemen: ze verblijven een paar
nachten bij een 'vriendje' en dan
weer bij een ander", vertelt Con
nie van den Broek van ROS.
Hiv-arts Annelies Verbon van het
ErasmusMC: „Deze mensen zijn
chronisch ziek, vermoeider en vat
baarder voor infecties."
In plaats van bed-bad-brood
zouden hiv-patiënten een ver
blijfsvergunning moeten krijgen,
stelt advocate Barbara Wegelin,
die procedeerde voor vijftig patiën
ten. Dat was zo tot vier jaar gele
den. Sindsdien oordeelt de Immi
gratie en Naturalisatie Dienst dat
in het land van herkomst een
hiv-behandeling beschikbaar is,
omdat die te bestellen is in Enge
land. Wegelin, verontwaardigd:
„Tegen duizenden euro's."
Hoewel het ministerie van Vei
ligheid en Justitie zegt hiv-illega-
len uit te zetten, wordt dat niet bij
gehouden. Bizar, zegt Wegelin:
„Uitzetting is een direct doodvon
nis. En de overheid wil geen
bloed aan haar handen."
Artsen maken zich grote zorgen
over een groep van 400 uitgeproce
deerde asielzoekers met hiv. Om
dat de opvang voor illegalen
steeds verder wordt uitgekleed, is
trouwe inname van medicatie in
het geding.
Illegalen met hiv zijn veelal eco
nomische vluchtelingen uit Afri
kaanse landen als Nigeria en Gha
na. Zonder een vast adres is hun
gezondheid in gevaar, zegt de Ne
derlandse Vereniging van HIV Be
handelaren (NVHB). En dat van
hun omgeving, vult Ronald
Brands van het Aids Fonds aan:
„Wie zijn medicatie niet inneemt,
kan de hiv-infectie doorgeven en
is een gevaar voor zijn omgeving."
In het verleden hadden gemeen
ten vaak eigen oplossingen voor
uitgeprocedeerden: van 24 uursop-
vang tot maandelijks leefgeld. De
landelijke bed-bad-brooddiscussie
heeft geleid tot versobering in de
grote steden, waardoor er veelal
enkel nachtopvang overblijft. „Ze
zwerven overdag op straat, terwijl
ze op gezette tijden pillen moeten
innemen, met een maaltijd. Ze
hebben privacy nodig voor het in
nemen. Dat durven ze niet in het
openbaar, omdat er een groot ta
boe heerst", zegt Marc van der
Valk, hiv-arts in het AMC en voor
zitter van de NVHB.
In Amsterdam - waar een grote
groep van de hiv-besmette illega
len verblijft - is de maandelijkse
DARMSTADT De Europese lan
der op Mars is waarschijnlijk van
2 tot 4 kilometer hoogte neerge
stort. Bij de klap is hij mogelijk
ontploft. De Europese ruimte
vaartorganisatie ESA meldde dat
gisteren. Een Amerikaanse Mars
satelliet heeft foto's van de plek
van de inslag gemaakt.
Het laboratorium Schiaparelli
moest woensdag landen op
Mars. Om 16.42 uur Nederlandse
tijd ging hij de dampkring in en
begon hij aan de 6 minuten du
rende afdaling. Kort voor de lan
ding ging het contact verloren.
Onderzoek moet duidelijk ma
ken wat er precies is misgegaan,
maar het lijkt erop dat de rem-
motoren te vroeg zijn gestopt.
Die motoren moesten de Schia
parelli afremmen in het laatste
deel van de afdaling, waarna hij
op het oppervlak zou landen.
Op de foto's is onder meer de
parachute te zien, die de lander
eerder in de afdaling gebruikte.
Een kilometer noordelijker is
een zwarte vlek van 40 meter
lang en 15 meter breed. Daar is
de Schiaparelli waarschijnlijk
neergestort, met een snelheid
van boven de 300 kilometer per
uur. Het was de tweede Europe
se Marslanding. Ook de eerste po
ging in 2013 mislukte.
Hens had Denise de dag voor het
ongeluk ontmoet. „Ik kende haar
net 24 uur", vertelt de Brabander
van origine. Samen pakten ze de
trein om verder te reizen naar Ba-
nyuwangi, Oost-Java.
Denise kwam daar nooit aan. „Ik
heb niet gezien dat Denise onder
de trein kwam", benadrukt Hens.
„Ik zat in de trein, zij stond op het
platform."
Hens wil het politieonderzoek
afwachten voor hij uitspraken
doet over de toedracht: „Ik kan
niet zeggen wat er is gebeurd voor
het 100 procent duidelijk is."
Wat hij wel zeker weet is dat ze
niet samen op het perron een siga
ret rookten en selfies maakten.
„Dat verklaarde een getuige in In
donesische media, maar die heeft
ons verward met een ander Wes
ters koppel", aldus Hens, die er ka
pot van is.
De familie van Pronk kiest ervoor
om niet te reageren. „We hebben
al genoeg aan ons hoofd", laat
haar vader Kees weten.
Volgens Indonesische media
probeerde het oorspronkelijk uit
Kaatsheuvel afkomstige meisje
het spoor over te steken. Volgens
het ministerie van Buitenlandse
Zaken wijst alles erop dat het om
een ongeval gaat.
Guus Hens en een woordvoer
der van het ministerie van Buiten
landse Zaken verklaren dat Deni
se alleen door Indonesië reisde.
Het lichaam van Denise zou over
gebracht zijn naar het Dr. Sarji-
to-ziekenhuis in Yogyakarta.
zaterdag 22 oktober 2016
Zorgen om illegaal met hiv
Pastoor Cor Ofman zet zich in
voor uitgeprocedeerde hiv-pa
tiënten in Amsterdam.
FOTO MAARTEN BRANTE
Francine Wildenborg
Amsterdam
Zijn ogen zijn rood,
praten kost hem
moeite. Ernest (38)
heeft griep en voor
iemand met hiv is dat
verontrustend. Zijn
weerstand lijkt hem
in de steek te laten.
„Ik speel de laatste
weken verstopper
tje. Ik kan de huur
van mijn kamer in
Amsterdam niet beta
len en dus zwerf ik
rond op straat." In de
rugzak die hij met
zich meesleept zit
zijn medicatie. Koel
te bewaren. Geluk
kig zijn de temperatu
ren gedaald.
Ernest is één van de
twaalf hiv-patiënten
die deze maand te
rugvalt op bed-
bad-brood, zonder
plek om overdag te
verblijven. Twaalf
jaar geleden kwam
hij naar Nederland.
25 jaar oud, op zoek
naar iets van onder
wijs, van welvaart,
wat voor hem niet
mogelijk was in Gha
na. Tijdens zijn asiel
procedure werd hij
ziek. Tuberculose en
hiv. Hij kreeg medica
tie en had zicht op
een verblijfstatus na
drie tijdelijke vergun
ningen. Maar een per
manente status werd
geweigerd, omdat de
IND oordeelt dat in
Ghana hiv-medicatie
bestelbaar is. „Onbe
taalbaar. Als ik terug
ga zal ik sterven." Of
hij hier overleeft,
weet hij ook niet
meer, nu hij is aange
wezen op bed-
bad-brood. „Dan kan
ik niet eten op de tij
den dat ik mijn medi
catie moet innemen
en ik durf het niet
open en bloot te
doen. Alleen mijn
arts en de pastor we
ten dat ik hiv heb."
Bizar, zo noemt Amsterdammer
Guus Hens het ongeluk van de
23-jarige Denise Pronk. Hij was
erbij toen de Tilburgse donder
dag onder een trein kwam bij sta
tion Lempuyangan in Yogya-
karta, op het Indonesische ei
land Java.
Simone van Zwienen
Amsterdam/Yogyakarta
