I
17
De hartverscheurende afscheidsbrief van
een moeder in deze krant, foto's van opgebaarde
dierbaren op Facebook.
Rouwtherapeute Daan Westerink (48) ziet
dat we minder verkrampt met de dood omgaan.
INTERVIEW ROUWTHERAPEUTE DAAN WESTERINK
leder heeft zijn
persoonlijke
voorkeuren en
moet rouwen
op zijn manier
e afscheidsbrief
van de moeder
van de verongeluk
te Mees van de
Ridder staat deze
maand in de top 5
van best gelezen
op AD.nl. Afgelopen week: een kijk-
hit voor de Amerikaan die een film
pje van zijn om zijn moeder rouwen
de zoon op Facebook plaatste.
We delen - online - steeds intie
mere details van ons verdriet en de
belangstelling voor deze wanhoops
kreten groeit.
Rouwtherapeute Daan Westerink
spreekt van een positieve ontwikke
ling: we gaan minder verkrampt met
de dood om. Tegelijkertijd ziet de
Utrechtse - schrijfster van het boek
Noem mijn naam, leven met de dood
van een kind - ook valkuilen in dat
publieke rouwbeklag. „Erg belang
rijk: overleg altijd met je naasten wat
je wel en niet naar buiten brengt
over een overleden vriend of familie
lid. Veel ruzies draaien tegenwoordig
om het monopoliseren van verdriet.
Of dat de ene zus zich stoort dat de
andere de laatste beelden van het
ziekbed van moeder post. Zo van:
mama had dat nooit gewild, zij had
niet eens Facebook of Twitter."
„Ik heb daar geen waardeoordeel
over. Ieder heeft zijn persoonlijke
voorkeuren en moet rouwen op zijn
manier. Put je steun uit het delen
van persoonlijke details? Doe dat
vooral. Maar besef wel dat ze digitaal
altijd voorhanden blijven. Een ken
nis had de zelfdoding van haar vader
beschreven. Ze ging solliciteren en
bij het gesprek kwam dat direct ter
sprake, omdat de commissie haar ge-
googeld had. Ze kapte het gesprek
meteen af; zo wilde ze niet binnenko
men in een bedrijf. Bij het delen van
privégegevens moet je je ook realise
ren dat je het risico loopt enorm ne
gatieve reacties te oogsten."
„Vorige week plaatste een moeder
een foto van haar met zijn scooter
verongelukte zoon online. Hij lag op
gebaard in de huiskamer. Uit dat
beeld sprak complete radeloosheid:
kijk mij nou, wat moet ik in gods
naam? Er was medeleven, maar ze
kreeg ook een lawine aan afschuwe
lijke dingen te horen. In de trant
van: hij zou zich omdraaien in zijn
graf als hij wist dat iedereen hem
kon zien. In de anonimiteit kennen
velen geen grenzen. In de discussie
rond de zelfgekozen dood zag ik al
weer de naam Josef Mengele voorbij
komen. Je zult maar net afscheid heb
ben genomen van je vader die al
twintig jaar klaar was met het leven.
Dan voelt zo'n commentaar als een
stomp in je maag."
0
„In eerste instantie het gevoel dat je
niet alleen bent. Zeker als het om lot
genoten gaat. Maar uiteindelijk
draait het toch om offline omgaan
met het gemis van die ander. Rouw
is verlies integreren in je leven.
Want jij blijft die vader of moeder
van dat dode kind; daar valt geen the
rapie tegenaan te gooien. Maar zien
dat je net als anderen een apart her
denkingshoekje met een foto kunt in
richten kan helpen. Net als de weten
schap dat je na vijfjaar nog steeds tij
dens zijn of haar geboortedag mag
stilstaan bij het verlies. De meeste
mensen lopen na het overlijden van
een dierbare niet vast, omdat hun
omgeving hen afwijst. Ze zijn eerder
te streng voor zichzelf."
„Totaal niet. De dood is weliswaar
meer terug in ons leven dan pakweg
twintig jaar geleden. Maar over be
paalde zaken wordt nog altijd niet ge
sproken. Zoals het regelen van de uit
vaart. Ouders willen er hun kind
niet mee belasten en andersom wil
len jongeren niet het gevoel krijgen
dat ze pa of ma de dood inpraten. On
zin. Ga ervoor zitten. Niet op een
trieste donkere winterdag, maar het
liefst op een zomeravond met een
glas wijn. Het hoort bij het bestaan
en je wordt waarschijnlijk beloond
met de mooiste verhalen. Bespreek
meteen wat je gaat doen met alle pro
fielen op sociale media, wissel inlog
codes uit. Anders blijven ze zweven.
Ik krijg nog steeds Linkedin-verzoe-
ken van een allang geleden overle
den vriendin. Pijnlijk."
„Ik maak me wel eens zorgen omdat
de balans zoek is. Op sociale media,
maar ook in tv-programma's als Bak
kie troost en in tijdschriften cultive
ren we ellende en leed. We zijn
slachtoffergericht en de nadruk ligt
op het voelen van verdriet. Daarmee
zeggen we: knap dat jij nog zin hebt
om na de dood van je geliefde uit
eten te gaan, ik zou er een eind aan
maken. Bij rouwen draait het ook
om weer overeind komen en mooie
herinneringen. Dat is de kracht van
de film Tonio over de overleden zoon
van A.F.Th. van der Heijden. Een por
tret van onvoorstelbaar verdriet en te
gelijkertijd een postume ode."
donderdag 20 oktober 2016
'We moeten oppassen
dat we niet doorslaan in leed'
Annemart van Rhee
Utrecht
Denk je wel eens bij een openbare
foto, video of ode: dit gaat veel te
ver?
Zelfs als je zo kwetsbaar bent?
Wat brengt troost van onbekenden
je?
Rouwdeskundige Daan Westerink (47) verloor op 14-jarige leeftijd haar moeder en
bleef haar hele leven gefascineerd door rouwverwerking, foto shody careman
Daan Westerink
Zijn we door online rouwen alle ta
boes voorbij?
Worden we uiteindelijk sterkere
mensen door die deelcultuur?
