ZEELAND 9
'Valse vrienden': wat Nederlanders en Belgen over elkaar moeten weten
Evert van Wijk stapte als Nederlander
in België in alle denkbare valkuilen.
De 'bont-en-blauw-deskundige'
schreef zijn ervaringen op in Valse
Vrienden'.
elgië bestaat niet. Op
papier mag 't een we
reldwijd erkende na-
tie zijn, in de praktijk
is België een verzin
sel. Een 'historische vergissing',
schrijft Evert van Wijk. Een kunst
matige en uiterst labiele construc
tie, waarin culturele tegenstellin
gen onder hoge druk zijn samen
geperst tot een inmiddels onbe
stuurbaar verklaard, bureaucra
tisch gedrocht. Als er niet snel lijn
in de chaos komt, zal België ver
worden tot het 'Griekenland aan
de Noordzee'.
En dan nog eens wat, de inwo
ners van het land hebben een he
kel aan Nederlanders. Niet zomaar
een beetje, nee, een hartgrondige
hekel. Dat zeggen ze niet hardop,
althans niet tegen dien Ollander
zelf, maar geloof maar dat het
diep zit. Hectometers onder Nor
maal Brussels Peil. Vertrouwen
doen ze 'm hoe dan ook niet, zoals
ze ook elkaar overigens met het
nodige wantrouwen bejegenen.
Of het nu Belgen onder elkaar zijn
of een van die vele Belgische over
heden in relatie tot haar burgers,
in het dagelijks leven is wantrou
wen troef...
Evert van Wijk (62) schetst in
zijn boek Valse vrienden op het eer
ste gezicht geen al te flatteus beeld
van België en zijn inwoners. Een
land dat geen eenheid is, laat staan
uitstraalt. Een land waar 'ja' net zo
makkelijk 'nee' betekent. Een land
waar de belastingdruk het woord
'torenhoog' nieuwe dimensies
geeft. Een land waar zes regerin
gen de Babylonische spraakverwar
ring tot cultus hebben verheven,
waar negentien gemeentebesturen
de hoofdstad bestieren (en dan
Zuiderburen
In de rubriek Zuiderburen
werpen we wekelijks een
blik over de Belgische grens.
Deze week: Evert van Wijk
over de relatie tussen Ne
derland en België. Hij
schreef er een boek over.
niet eens per se samen) en waar
de ene hand de andere wast. Van
Wijk woonde er ruim dertig jaar
en mocht er als communicatieadvi
seur en mediatrainer tot op rege
ringsniveau zijn diensten aanbie
den. Dat lukte pas nadat hij zich
met vallen en opstaan de Bel
gische mores had eigengemaakt.
Een bekende
uitdrukking luidt: Als
een Hollander je niet
bedrogen heeft, dan
is-ie 't vergeten
Wijs geworden door alle butsen
en builen die hij daarbij opliep,
hielp hij bedrijven grensoverschrij
dend zaken te doen. Van Wijk: „Er
zijn veel boeken met zalvende ti
tels geschreven over hoe goed de
relatie is tussen België en Neder
land. Maar die is niet goed. Ik wil
de een boek schrijven waarin de
kool en de geit niet worden ge
spaard. Niet om de Belgen er van
langs te geven, maar omdat ik vast
stel dat 't vaak verkeerd loopt in de
samenwerking tussen Nederlan
ders en Belgen. Als je volhoudt dat
er niks aan de hand is, kun je
nooit met goede oplossingen ko
men. Dat kan alleen als je de pro
blemen benoemt."
En dat doet Van Wijk in Valse
vrienden. Sommige situaties zijn
herkenbaar, andere confronte
rend. Hilarische fragmenten wor
den afgewisseld door regelrechte
eye openers. Van Wijk heeft zich
niet beperkt tot het opsommen
van de verschillen tussen Neder
landers en Belgen, maar is ook op
zoek gegaan naar oorzaken. Die
vindt hij in de historie en in socio
logisch onderzoek.
De titel van het boek heeft een
"flgfff
y,
dubbele betekenis. „Valse vrien
den zijn taalkundig gezien woor
den die hetzelfde geschreven zijn,
maar een andere betekenis heb
ben. Neem het woord 'tas'. Dat
kan een boekentas zijn, maar in
Vlaanderen spreken ze ook van
'een tas koffie'. Ik zal je een waar
gebeurde anekdote vertellen. Tij
dens een vergadering gaf de voor
zitter aan dat het gezelschap naar
een andere zaal moest verhuizen.
Dus hij zei: willen jullie je tassen
meenemen? Waarop de Belgen
hun kopje meenamen en de Ne
derlanders hun aktetas."
De titel moet ook in de letterlij
ke zin des woords gezien worden.
„In België is een bekende uitdruk
king: als een Hollander je niet be
drogen heeft, is-ie het vergeten.
Vlamingen vinden Nederlanders
gewoon niet leuk en dat is vaak on
ze eigen schuld. Nederlanders zeg
gen: we vinden jullie Belgen zo ple
zant. Maar ze zeggen dat wel met
die paternalistische houding van
'wij vinden onszelf heel erg goed'.
Nederland gidsland. Jullie Belgen
zijn 't sullige nakomertje. In die
Als we van elkaar
gaan accepteren dat
we heel anders zijn,
dan wordt
samenwerken fun
zin zijn we ook valse vrienden,
denk ik."
Nederlanders worden volgens
Van Wijk vooral in Vlaanderen ge
zien als de dragers van de dominan
te cultuur. „En het is begrijpelijk
dat de kleinere broer zich op enig
moment gaat afzetten tegen de gro
tere. Dat hebben wij ook lang ge
daan in onze relatie met Duitsland.
Tom Lanoye (Vlaamse schrijver en
dichter, red.) heeft wel eens ge
zegd: 'Jullie zijn onze Duitsers'."
Met Valse vrienden hoopt Van
Wijk meer begrip te kweken aan
weerszijden van de grens. Maar, zo
voorspelt hij, er is nog een lange
weg te gaan. „De vooroordelen zit
ten diep. Maar als we de moeite ne
men om elkaar beter te leren ken
nen, dan ben ik ervan overtuigd
dat Nederlanders en Vlamingen sa
men een successtory kunnen schrij
ven. Als we van elkaar kunnen
gaan accepteren dat we heel anders
zijn, dan wordt samenwerken echt
fun."
dinsdag 18 oktober 2016
'Belgen vinden ons niet leuk
en dat is onze eigen schuld'
Peter van den Assem
B
Waarom Belgen en
Nederlanders elkaar
wel verstaan, maar
niet begrijpen...
Evert van Wijk
Het boek (159 blz.) kost 16,95
TV A
Evert van Wijk: „Het loopt vaak mis in de samenwerking tussen Nederlanders en Belgen." foto peter nicolai
