Claim van
veteranen
is uniek
19
dacht er goed aan te doen, omdat
nu ook mannen zonder proble
men geëvacueerd konden worden.
Pas jaren later zou blijken dat juist
door zijn actie mannen de massa
moord hadden overleefd. „Ik heb
zitten huilen als een klein kind
toen ik dat las in het onderzoeks
rapport van het NIOD."
De verschrikkingen die Van
Duijn meemaakte, zijn een blij
vend litteken op zijn ziel. Maar
wat hem nog meer steekt, is dat
hij in de jaren na de missie geen
enkele steun van Defensie heeft
gekregen. „Ik ben bij Defensie ge
gaan omdat ik iets wilde beteke
nen voor de veiligheid in de we
reld. Omdat ik het idee had: de
krijgsmacht is geen koekjesfa
briek. Hier zorgen mensen voor el
kaar. Hier is het samen uit, samen
thuis. Het was inderdaad samen
thuis, maar daarna stond ik er
echt alleen voor."
Herhaaldelijk klopt Van Duijn
aan bij Defensie om hulp als hij
zich moet verantwoorden voor
wat er in Srebrenica is gebeurd.
Hij belt zelfs de inmiddels oud-
Commandant der Strijdkrachten
Peter van Uhm op als hij gedwon
gen wordt om te getuigen voor
het Bosnian State Court. „Ik heb
hem letterlijk gezegd: 'Help, wat
moet ik doen?' Maar het was een
persoonlijke kwestie, kreeg ik te
horen. Dat is mij zo tegengeval
len. Natuurlijk ben ik verantwoor
delijk voor mijn eigen daden.
Daar loop ik niet voor weg. Maar
ik stond daar wel met een rood,
wit en blauwe vlag op mijn arm.
Ik had op zijn minst morele steun
verwacht, maar Defensie trok com
pleet zijn handen van deze missie
en van mij af. Alles wat ik daar
heb gedaan namens de krijgs
macht werd persoonlijk op mijn
schouders geladen."
Het leidde ertoe dat Van Duijn
helemaal geen vertrouwen meer
had in mensen om zich heen. Hij
raakte in een sociaal isolement.
Werk was het enige dat telde. „Pas
toen ik een baan bij de politie
kreeg, kwam ik erachter dat ik
mijn bed niet meer uit kon ko
men en vier espresso's nodig had
voordat ik op gang kon komen."
Het bleken de eerste sympto
men van posttraumatische stress
stoornis (ptss). Van Duijn gaat in
therapie, weet zich staande te hou
den. Hij schopt het tot directeur
Nationale Veiligheid bij TNO,
maar ziet tegelijkertijd ook hoe
veel van zijn dienstmakkers wel
in de problemen komen. Sommi
ge raken verslaafd, verzeilen in de
criminaliteit. Enkelen plegen zelf
moord. „Ik had de mazzel dat ik
de juiste mensen om mij heen
had. Het had bij mij ook zomaar
verkeerd afkunnen lopen."
Het is precies de reden waarom
Van Duijn zich verbonden voelt
met zijn voormalige dienstmak
kers. En waarom hij zich aansluit
bij de aanklacht tegen de staat.
Want er zijn nu weliswaar regelin
gen om militairen met problemen
te helpen, maar die dekken de la
ding van deze unieke missie en
zaak niet. „Die gaan alleen over
psychische of fysiek letsel. Deze
aanklacht gaat over hoe Defensie
haar fouten recht gaat zetten. Hoe
ze mensen actief gaat helpen die
daar nog steeds onder hebben te
lijden. Want de pijn waarmee dit
dossier nu steeds weer terugkomt,
daar moeten we echt vanaf."
zaterdag 15 oktober 2016
'Een opdracht die op voor
hand onuitvoerbaar was.'
Het waren opbeurende woor
den van minister van Defensie
Jeanine Hennis-Plasschaert tij
dens Veteranendag over de
val van de enclave Srebrenica.
Maar het goedbedoelde ge
baar om Dutchbatters de er
kenning te geven die ze al ja
ren missen, haalt bij veel vete
ranen vooral diepe wonden
open. Bijna een kwart van het
voltallige bataljon vindt dat het
niet bij een 'sorry' kan blijven
en heeft nu een megaclaim bij
de staat neergelegd.
Het is voor het eerst dat een
groep veteranen de staat aan
klaagt. Ze worden bijgestaan
door advocaten Michael Ruper-
ti en Klaas Arjen Krikke. Zij wil
len eerst met defensie in ge
sprek. Ruperti: „Wij willen een
algemene schadecompensa-
tie, omdat de overheid voor, tij
dens en na de uitzending nala
tig en onzorgvuldig is geweest
tegenover het hele bataljon."
Leidt het gesprek niet tot een
overeenstemming, dan stap
pen de veteranen naar de rech
ter.
Leen van Duijn: 'Achteraf
blijkt dat ik keuzes maakte
die over leven of dood
gingen.'
FOTO PIM RAS
Kleine foto's: uit privé-col-
lectie van Leen van Duijn
van zijn tijd bij Dutchbat III.
