Anniek van den Brand
17
iTj tweakers
Vroeger mocht
ik van mijn
moeder pas
een rok aan met
Pasen - warme
lentedagen
of niet
Noriko Sakashita was twee jaar
oud toen ze toekeek hoe haar moe
der op 6 augustus 1945 de was
deed. Om 08:15 uur zag ze een
lichtflits, hoorde ze een knal en
voelde ze een schok. Na de vlam
menzee kwam de regen. Zwarte
regen. Met een laken probeerde
haar moeder Sakashita en haar
broertje te beschermen tegen de
nucleaire neerslag.
„Mijn moeder kon de smeekbe
des van stervende slachtoffers die
ze niet kon helpen niet verwer
ken." Nu heeft Sakashita een mis
sie: zo lang ze het kan, vertelt ze
tegen wie het wil horen dat
atoomwapens onmenselijk zijn.
„Ze doden niet alleen een enor
me hoeveelheid mensen - alsof je
spullen vernietigt - maar je tekent
meerdere generaties voor het le
ven. Iedereen heeft het nu over ter
rorisme. En dat is ook eng. Maar
kernbommen hebben een veel gro
tere impact.
Samen met Mariko Higashino is
Sakashita vanuit Japan naar Neder
land gekomen met een missie: Ne
derland moet de VN-resolutie
steunen die oproept te onderhan
delen over een kernwapenvrije we
reld. Bij de Kamerleden vinden ze
een gewillig oor: de Kamer nam
in het voorjaar een motie aan die
de regering oproept hetzelfde te
doen. „Er kan geschiedenis wor
den geschreven", stelt Krista van
Velzen van vredesorganisatie
PAX. „Als NAVO-land kan Neder
land een belangrijk signaal afge
ven. En het gaat alleen om een eer
ste stap: onderhandelen." Toch
ligt de kwestie niet zo eenvoudig.
Voor minister Bert Koenders (Bui
tenlandse Zaken) is het belangrijk
dat ook de landen die kernwapens
bezitten, instemmen met het ope
nen van de onderhandelingen.
Vandaag spreekt hij met een
overlevende uit Nagasaki. Koen
ders zal hem geen toezeggingen
doen. Omdat de tekst van de reso
lutie waarover later deze maand
gestemd wordt nog niet bekend
is, is het te vroeg om te zeggen of
Nederland ermee in zal stemmen.
Mariko Higashino begrijpt dat
niet. „Ik voel me machteloos. We
willen alleen dat er over wordt ge
sproken." Higashino, geboren na
de bom, heeft keer op keer van
haar moeder gehoord hoe het was
nadat de Amerikanen een atoom
bom op de Japanse stad hadden ge
gooid. Ook voor Kamerleden van
de VVD, PvdA, SP en D66, her
haalt ze het verhaal van haar moe
der. Higashino: „Er wordt altijd ge
sproken over het afschrikwekken
de effect van kernwapens. Maar
zijn onze verhalen niet net zo af
schrikwekkend?"
Als ik 's morgens
mijn fiets van het
slot haal, trekt er
een lichte rilling
over mijn rug. Deze
vergissing maak ik al jaren tij
dens zonnige oktoberdagen. Ik
doe alsof het nog zomer is, ter
wijl de ochtenden en avonden
precies zo kil zijn als het hoort.
Een broek zou ik moeten dragen,
een panty, een maillot, maar
niet nog stiekem blote benen on
der een jurk.
Vroeger mocht ik van mijn
moeder pas een rok aan met Pa
sen - warme lentedagen of niet.
Handschoenen waren voor de
winter. Wie ze eerder aandeed
had er volgens haar als het echt
koud werd 'geen warmte meer
van'. We aten asperges in de len
te, aardbeien, kersen en tomaten
in de zomer, pruimen en peren
in de vroege herfst, rodekool en
boerenkool in de winter.
Ooit stak mijn vader de twee
de zondag van augustus de open
haard aan - het was kermis in
het dorp, en stervenskoud. Hij
serveerde warme worstenbrood
jes als ware het kerstavond. Het
is minstens vijfendertig jaar gele
den, maar de familie heeft het er
nog over.
Waarom mogen de kerstlichtjes
niet blijven na Driekoningen?
Waarom moet een roze katoe
nen rok in de mottenballen naar
zolder als de herfst komt? Waar
om mag je in de winter geen wit
te broek dragen?
Als puber had ik een hekel aan
die rigide redeneringen. Dus
toen ik het huis uit ging, hingen
de blauwe (want hoezo altijd
witte?) kerstlampjes bij mij het
hele jaar in de kamer, droeg ik
mijn stoffen gympen ook in de
winter (totdat ik er letterlijk uit
vroor) en at ik zondagse pud
ding als ik daar zin in had (en
woog op een goede dag 81 kilo).
Mijn gevoel voor de wetten der
seizoenen keerde terug toen ik
kinderen kreeg. Het jaar viel uit
een in overzichtelijke blokken
met beschilderde bladeren en
kastanjes in de herfst, sinter
klaasliedjes vanaf half novem
ber, zelfgemaakte kerstknutsels
in december, eieren met Pasen,
slingers, cadeaus en een feest
voor je verjaardag, en eindeloos
buitenspelen in de zomer. Vakan
ties vielen weer gewoon tijdens
de vakantie, en ze voerden niet
langer verder dan Europa's gren
zen. Ik gedijde bij de overzichte
lijkheid en de regelmaat - zoals
vroeger, zoals mijn moeder, zo
als mijn oma's.
Inmiddels zijn de kinderen te
groot voor een herfsttafeltje, al
haalde zoon vorige week met ge
paste trots een glanzende rood
bruine kastanje uit zijn broek
zak, en kreeg die een bijzondere
plaats op de kast. In de super
markt om de hoek kan ik ook in
oktober 's avonds om kwart voor
tien nog verse frambozen halen.
Komende winter schijnt wit het
nieuwe zwart te zijn. En mijn
kinderen dragen zelden hand
schoenen omdat het bijna nooit
echt koud meer is. Bovendien
hebben ze geen vaste plaats, zo
als bij mijn moeder.
De zomer duurt langer voor
wie niet wijken wil. Maar die
overzichtelijkheid, die had wel
wat.
donderdag 6 oktober 2016
en
Kernwapenvrij is
niet zo makkelijk
Het Kabinet en de Tweede Ka
mer moeten zich inzetten voor
een kernwapenvrije wereld,
vindt een delegatie van overle
venden van de atoombommen
op Hiroshima en Nagasaki. Zij
zijn in Nederland om de druk op
te voeren.
Hanneke Keultjes
Den Haag
Noriko Sokashita (rechts) en Mariko Higashimo. fotoanp
TWEAKERS
.NET ONDERZOCHT
WAAROM DE
NIEUWE IPHONE
WEER DUURDER IS
Wij stellen technologie op de proef.
Hoezo geven handschoenen in
januari geen warmte meer als
je ze in oktober al aantrekt?
