1 K 6 7 Verbinden Weg met alle stappenplannen naar meer succes en geluk. Die zoektocht leidt vooral tot stress en depressies, beweert de Deense psycholoog Svend Brinkmann. We moeten ophouden de schijnwerpers alleen op onszelf te zetten. Zeven lessen om tegen de stroom aan zelfhulptips in te zwemmen j' indful leven, mijn eigen kwetsbaarheid ontplooien, grenzen leren stellen en ook nog efficiënter werken: ik wil het allemaal en het liefst tegelijk. Net zoals veel dertigers en veertigers om mij heen. Voor elke levensvraag kunnen we naar een zelfhulpboek grijpen, waarin staps gewijs wordt uitgelegd wat ons te doen staat. Want wie niet werkt aan zichzelf, komt niet vooruit in het le ven, toch? De Deen Svend Brinkmann, hoog leraar psychologie aan Universiteit van Aalborg, is het daar absoluut niet mee eens. Hij schreef als aanklacht tegen het heersende idee dat het le ven naar je hand is te zetten het boek Standvastig, onder alle omstandigheden jezelf blijven. Met als belangrijkste les: stop naar geluk te zoeken. Bedenk liever wat de maatschappij echt no dig heeft. „De samenleving heeft baat bij fatsoenlijke mensen die zichzelf niet altijd centraal zetten", zegt hij. Bam, die zit. Houvast en hulp voor jezelf zoeken in positieve psychologi sche boeken mag dan je leven fijner maken, geldt dat ook voor mijn omgeving? Met het schaamrood op de kaken herinner ik me een voorval, vlak nadat ik een boek over assertiviteit had gelezen. Zij was een vreemde die mij fe liciteerde met mijn zwanger schap. De zoveelste dat jaar, ter wijl mijn buik een ophoping van chocolade, chips en bier was. „Vind je dat normaal?", beet ik haar toe. „Ik zeg toch ook niet dat jij een vetklep bent?" Terwijl zij verbouwe reerd achterbleef, voelde ik me trots tot ik bedacht dat mijn assertiviteit veel weg had van verbale agressie. Dat past in wat Brinkmann be weert. Volgens hem slaan we door in onze drang naar zelfontwikkeling. „Door er voortdurend op te focussen lijkt individueel geluk het hoogst haalbare. Ik geloof dat die continue zoektocht naar geluk stress, depres sies en narcisme veroorzaakt. Als mensen steeds wordt voorgespiegeld dat ze gelukkig kunnen worden als ze er maar hard genoeg hun best voor doen, zal een steeds grotere groep falen die dat wanhopig probeert." Voor veel positieve zelffiulpgoeroes is 'een goed gevoel hebben' het ul tieme doel, zegt de Deen. „Maar wat voor jou goed voelt, is dat niet per se voor mij. Ik denk aan Anders Breivik, de man die in 2011 tientallen jonge ren op zomerkamp doodde. Sec beke ken deed hij wat voor hem goed voelde. Toch wil niemand een maat schappij met dit soort mensen." Eigen succes De paradox van Brinkmanns werk is, dat zijn antizelffiulpboek het zoveel ste do it yourself stappenplan is. „Het grootste verschil met andere boeken is dat ik me niet richt op je eigen ge luk en succes, maar op het streven om goed voor anderen te zijn." Sta toch stil - wees standvastig - preekt hij. Een rare gedachte, want net als velen om mij heen vind ik het heerlijk om stappen vooruit te zet ten. In mijn werk en vooral om een completer en blijer mens te worden. Vandaar dat ik een periode met volle aandacht heb geleefd, mijn kwetsbare kant in het openbaar pro beerde te ontplooien en ik ook nog stopte met multitasken en sociale media om nooit meer te druk te hoe ven zijn. Het eerste is een fantastisch concept, maar mindfulness is bela chelijk moeilijk vol te houden. Het tweede werkt geweldig voor onder- zoekshoogleraar Brené Brown, maar ik zit in volle kwetsbaarheid voort durend te janken. En monotasken zonder de afleiding van sociale media heb ik twee weken volgehouden. Ik ben zo iemand die steeds op nieuw valt voor de aanlokkelijke be loftes van zelfhulpgoeroes en hun handboeken, zoals 'creëer in 13 stap pen het leven van je dromen', met als ondertitel 'hoe word ik gelukkig en succesvol' van Arjan Vergeer en Da- SVEND BRINKMANN DOE HET NIET vid de Koek, de mannen achter '365 dagen succesvol'. Dat Sven Brink mann ertegen ageert, is Vergeer en De Koek opgevallen. „Hij maakt één groot cliché van alle zelffiulpmethoden", reageert de eer ste. „Alsof jezelf helpen altijd indivi dueel is gericht. Dat klopt niet. Ons uitgangspunt is dat je gelukkig wordt als je het leven van anderen beter kunt maken. Onze methode helpt de maatschappij juist verder." Nuttig Vergeer kan zich vinden in veel van wat de Deen aanroert. „Hij zegt bij voorbeeld: bedenk elke dag dat je sterfelijk bent. Wij staan achter die gedachte. En net als hij geloven we dat te veel zelfreflectie voor niemand goed is. Maar naar binnen kijken is nuttig om jezelf te leren kennen. Pas als je jezelf kent, kun je waardevolle relaties met anderen aangaan." Deelnemers van 'hoe word ik ge lukkig en succesvol' melden een jaar na afloop dat ze 30 procent minder stress en frustratie ervaren. Ze halen meer voldoening uit het leven en voelen meer verbinding met mensen om hen heen. Hun geluk is gegroeid, stelt Ver geer: „Er is veel onderzoek naar gedaan en daaruit blijkt dat 40 procent van je geluk maakbaar is. Wij richten ons volledig op dat deel. We geloven dat niet alleen de deelnemers er baat bij hebben, maar ook hun omgeving." Maar is dat ook zo? Kan ik de vraag beantwoorden wat alle zelf hulp mij en mijn omgeving heeft op geleverd? Best lastig. Heeft het me zelfkennis gebracht? Absoluut. Een aangenamer mens gemaakt? Nou nee, die minder weerbare, assertieve Rianne was prettiger in de omgang. Ben ik gelukkiger? Mwah, dat gevoel rust op - deels - externe factoren zo als gezondheid, een fijne relatie en goede vriendschappen. Ik betwijfel, net als Brinkmann, of geluk een doel is dat je kunt bereiken door er hard aan te werken. De Deense psycholoog zegt: „Geluk is een subjectieve waarneming, niet iets waar je naartoe werkt. Veel men sen denken 'als ik deze methode heb gevolgd, die baan krijg of dat boek schrijf word ik gelukkig'. Maar daar door riskeren we te vergeten dat we misschien al lang gelukkig zijn." Stilstaan wordt het nieuwe 'ont wikkel jezelf. Mij geeft dat rust. Als ik de stappen van Standvastig wil vol gen, hoefik niet alle foutjes in mijn wezen weg te poetsen, maar kan ik beter mijn sociale plichten vervullen en proberen een ethisch goed mens te zijn. Zoals de door Brinkmann be wonderde stoïcijnen deden en na hen iedereen die de filosofische stro ming van rond 300 voor Christus na volgt. Dit is simpeler dan al mijn denkacrobatiek van de afgelopen ja ren. Svend Brinkmann: „Laten we stil staan bij wat we hebben en niet steeds verlangen naar wat nog moet komen. Dan volgt het geluk onge twijfeld vanzelf." dinsdag 4 oktober 2016 GO je bent al gelukkig m Rianne van der Molen De Deen Svend Brinkmann werkt als hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Aalborg. In 2015 ontving hij de Rosenkjaerprijs, die elk jaar wordt uitgereikt aan een persoon die een wetenschappelijk onderwerp inzichtelijk maakt voor een breed pu bliek. Zijn boek 'Standvastig' verscheen twee jaar geleden in Denemarken en werd een bestseller. Onlangs kwam de vertaling in Nederland uit. Met wijze lessen uit onder meer de fi losofie van de stoïcijnen bena drukt hij dat we vooral onszelf moeten blij ven en samenwer ken met anderen. Stop met naar je innerlijke stem te luisteren Het ergste van naar je innerlijke stem luiste ren is dat het bijna al tijd eindigt met teleur stelling. Want voor je het weet tref je jezelf weer snoepend op de bank aan. 2 Concentreer je op het negatieve in je leven Als je elke dag over je sterfelijkheid nadenkt, dan zul je het leven zonder enige twijfel meer waarderen. Dat is het memento mori van de stoïcijnen - 'denk eraan te moeten sterven'. 3 Zet je nee-hoed op Wie erbij stilstaat dat bepaalde waarden waardevol zijn en 'nee' kan zeggen als deze worden bedreigd, toont karakter. 4 Onderdruk je ge voelens In plaats van authen tiek te willen zijn, zou je als een volwassen, reflecterend mens moeten streven naar een zekere mate van waardigheid, wat ver onderstelt dat je je ge voelens kunt sturen. 5 Ontsla je coach Het gevaar van coachen is dat je nooit zou mogen 'stilstaan'. Er is altijd een moge lijkheid voor verbete ring, en als je jezelf niet hebt verbeterd, is dat al snel je eigen schuld, omdat je je niet voldoende hebt ingezet. Lees een roman in plaats van een zelfhulpboek Zelfhulpboeken ver pesten op den duur je humeur, omdat je de beloften over geluk, rijkdom en gezondheid niet kunt waarmaken. Romans geven je daarentegen de kans te begrijpen dat het leven complex en on bestuurbaar is. 7 Sta stil bij het verleden We moeten voortdu rend 'buiten de ge baande paden den ken', maar gelukkig zijn er nuchtere creati- viteitsonderzoekers die erop wijzen dat het alleen zin heeft om buiten de gebaande paden te denken als je weet dat die paden er daadwerkelijk zijn.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2016 | | pagina 47